In Nederland leven naar schatting enkele tienduizenden ongedocumenteerde mensen. Er is weinig bekend over wie deze mensen nu eigenlijk zijn. Ze zijn vaak noodgedwongen onzichtbaar. Daarom maakte STIL Utrecht het fotoboek Stil Leven – Geen papieren, wel mensen, waarin 21 van deze mensen uit die onzichtbaarheid treden. Tijdens de Boekensalon op 15 maart spreekt Gemma Sliedrecht van STIL over het boek.
Stil Leven is een project van stichting STIL Utrecht en bevat verhalen en mooie fotodrieluiken van mensen die geen verblijfsvergunning hebben. Hun verhalen en achtergronden zijn divers, van Turkije tot Afrika, van oorlog en geweld tot economische uitzichtloosheid, maar het zijn allemaal mensen met dromen, ambities en herinneringen.
Gemma Sliedrecht, coördinator van STIL, vertelt hoe het boek is ontstaan. “Toen in 2017 de wachtlijsten voor opvang stegen, ontstond er discussie over wie er nog aanspraak zou kunnen maken op de plekken die er waren. Het gevolg was dat hele groepen mensen werden uitgesloten van toegang tot opvang. Het ging veel over cijfers en regeltjes. Bij STIL dachten we: Wij zien deze mensen elke dag, voor ons is het heel persoonlijk. Hoe kunnen we dat persoonlijke verhaal naar buiten brengen, zodat er meer ruimte komt voor de mensen achter de cijfers?”
Stil Leven begon als een weblog, waarop STIL om de paar weken een portret plaatste. Die portretten werden gemaakt door vrijwillige schrijvers en fotografen. Samen kwamen de vrijwilligers op het idee om de portretten te bundelen en maakten ze met elkaar het boek Stil Leven. Sliedrecht vertelt dat ze heel bewust geen zielige verhalen wilden vertellen. “Het zijn mensen zoals jij en ik, met krachten, dromen en ambities. We wilden het complete, menselijke plaatje laten zien.”
Tijdens de Boekensalon zal Sliedrecht meer vertellen over de ontstaansgeschiedenis van Stil Leven en zal ze enkele portretten uitlichten. Ook vertelt ze over het belang van het boek. Ze wil benadrukken dat het doel van Stil Leven niet is om de mensen zonder verblijfsvergunning een ‘gezicht te geven’. “We zien die term veel terugkomen, maar mensen hebben ons niet nodig om een gezicht te krijgen. Ze hébben al een gezicht. Wij bieden alleen de middelen om dat zichtbaar te maken.”
Over DLVA Boekensalon
De Leesclub van Alles Boekensalon is een middag over boeken: nieuwe boeken, oude boeken, bekende boeken, onbekende boeken, zowel fictie als non-fictie. De gasten zijn (Utrechtse) schrijvers, vertalers, recensenten, uitgevers, journalisten én lezers. Zij komen om te vertellen over hun boek of voor te dragen uit hun werk. Presentatoren Marjan Slob en Roeland Dobbelaer bespreken elk een boek en ze voeren gesprekken met de gasten. Én ze vragen in het laatste half uur de bezoekers iets te vertellen over het beste boek dat ze recent lazen. Een aantal van de boeken die besproken worden zijn ook te koop. Kijk hier voor meer informatie.
__
Door Jorien Tromp