Graven in foute familieverledens

[Recensie] In Was opa een nazi? Speuren naar het oorlogsverleden, reiken Belgische oorlogshistorici en archivarissen nazaten van collaborateurs  sleutels aan voor de zoektocht naar het vaak onuitgesproken oorlogsverleden van hun (groot)ouders.

Behalve een praktische gids voor het doolhof aan lokale archieven, wordt vooraf een historische  context geschetst voor de speurder.

Voetreis door een verdwijnend land

[Recensie] Grand Central Belge is een melancholisch en ingetogen boek over België. Auteur Pascal Verbeken publiceerde eerder al Arm Wallonië, dat ook verfilmd werd als documentairereeks. Met Grand Central Belge gaat hij ongeveer dezelfde toer op. Dit keer stelt hij echter vooral de relatie tussen Wallonië en België in vraag,

Het slinkende vertrouwen in de EU

“Onder de brandende actualiteit loopt een trage rivier.” Bart Haeck, journalist bij het Vlaamse dagblad De Tijd, begint zijn boek Na de kater: hoe we ons geloof in de Europese Unie verliezen met deze woorden van de Poolse journalist Ryszard Kapuściński. Opvallend: in Ontredderde Republiek haalde Mia Doornaert hetzelfde citaat van stal.

Niet zo gedurfd

[Recensie] De jaren zestig is een decennium dat nog steeds de verbeelding aanspreekt, zo blijkt ook uit dit boek van [de Vlaamse/red] ex-journalist Dirk Tieleman. In het kader van de huidige cris [2013/red] is is het contrast met de economische voorspoed en het algemene optimisme van de jaren zestig groot. Tieleman stelt zichzelf maar één vraag: hoe is het ooit zo ver kunnen komen?

Het verhaal van een koppige generaal

Deze maand is het precies een eeuw geleden dat de Slag bij Passendale van start ging. Honderd dagen later zwegen de wapens en waren er geen winnaars of verliezers, behalve dat half miljoen slachtoffers natuurlijk.

[Interview] “Hadden de Britten het in de herfst van 1917 slim gespeeld, dan was het einde van WO I misschien wel veel eerder gekomen,” zegt Nick Lloyd,

De iguanodons van Bernissart uitgespit

[Recensie] In april 1878 stootten mijnwerkers in Bernissart, een Waals dorp in het voormalige steenkoolgebied Borinage, op een enorme hoeveelheid dinosaurusbeenderen. Uit de 322 meter diepe kleilaag werden de resten van zo’n dertig iguanodons bovengehaald. Dankzij de klei waren verschillende skeletten volledig intact gebleven.

Een eeuw later stond graficus en amateur-paleontoloog Sandra Cordier tijdens een schoolreis voor het eerst oog in oog met de metershoge skeletten in het Brusselse Museum voor Natuurwetenschappen.

De rol van katholieke culturele kringen in de Vlaams-Nederlandse verstandhouding

[Signalering] De onvrede van katholieken in het zuiden droeg beslissend bij aan de scheiding van de noordelijke en zuidelijke Nederlanden in de jaren 1830; dit is bekend. De verbindende rol van het katholicisme na 1830 is veel minder bekend. Roberto Dagnino analyseert die. Zijn aandacht gaat vooral uit naar de ‘hoge’ cultuur,

Samenleven in tijden van wij en zij

[recensie] Onze samenleving is bijzonder, vindt Guillaume Van der Stighelen. En ze is ons geschonken door de Verlichting: het tijdperk waarin gehoorzame en gelovige mensen zowel aardse als religieuze autoriteit in twijfel begonnen te trekken.

Van der Stighelen noemt het “een helder moment in de duistere geschiedenis van een zoekend volk”.

Hoe moeten we reageren op het islamitisch fundamentalisme?

In september 2009 schreef voormalig Groen-parlementslid Luckas Vander Taelen een column voor De Standaard. Onder de titel De Getto’s van Brussel stelde hij een duidelijke vraag: “Waarom durven wij niet opkomen voor wat eigenlijk essentieel is: respect voor de wetten en de waarden van het land waarin wij leven?” De bewuste column gooide Vander Taelens politieke carrière overhoop.

Weemoed en onmacht in Vlaamse polders

[Recensie] In Ouden Doel, een poldergehucht dat tussen de haven van Antwerpen en de Nederlandse grens zit gepropt, vind je een piepklein museum. In het zogenoemde PolderMAS houdt archeoloog Benjamin Vergauwen met de moed der wanhoop het verleden van de linker Scheldeoever levend. Het museum herbergt een uitgebreide collectie van oude kaarten,