Staalkaart van hedendaagse filosofische discussies

[Recensie] Wie verliefd is kijkt telkens op zijn telefoon, al wil hij het niet, en die smartphone zelf is hoe dan ook reeds een irritant bewijs van onze afhankelijkheid. Speelbal zijn we van de algoritmes van Apple, google en Facebook, net zoals velen van ons zich vaak weinig autonoom verhouden tot drank, snoep en sigaret.

Cioran biedt een paradox van onschuldige provocaties

[Recensie] Van filosofie als ‘systeem’ moest de Frans -Roemeense denker Emil Cioran (1911-1995) niets hebben. In La tentation d’exister (1956) gaat hij tekeer tegen “boekjes die de ruige ideeën kammen van een geest die alles beoogde, behalve een systeem”. Het slachtoffer is in dit geval Nietzsche, die slechts de ‘wisselingen’

Een intellectuele ode aan de ziel

Ole Martin Høystad schreef een veelomvattende studie over een ongrijpbaar en toch wezenlijk fenomeen: de ziel. Een boek dat het verdient om langzaam te worden genoten.

[Recensie] De ziel is terug van weggeweest. Vanwaar? Misschien omdat ze een dimensie van het menszijn vertegenwoordigt die zich,

Pleidooi voor enthousiasme en voorspelbare kritiek

[Recensie] Terwijl de filosofie zich aan de universiteit diep in haar academische hol terugtrekt, waar alleen nog Engelstalige artikelen in door vrijwel niemand gelezen tijdschriften meetellen, bloeit de wijsbegeerte daarbuiten. Daar komen filosofen op tv en schrijven boeken voor een groot publiek. Succesvolle auteurs als Bert Keizer, Stine Jensen, Joep Dohmen, Coen Simon,

Filosoferen over de tijd

[Recensie] Zeeën hebben we er soms van, dan weer weten we ons er geen raad mee en begint het grote verspillen, maar meestal is er gebrek aan – tijd, een van de meest raadselachtige woorden in onze taal. Wat is tijd? “Wanneer iemand het me vraagt, weet ik het; wil ik het echter uitleggen aan iemand die het vraagt,

Met een glas wijn in de hand het slagveld op

[Recensie] Ga toch scheep, filosofen! roept Nietzsche ergens uit en dat is wat Rüdiger Safranski in zijn onlangs [2007/red.] verschenen boek letterlijk Johann Gottfried Herder laat doen. Meteen op de eerste bladzijde steekt Herder daar in 1769 van wal om de wijde wereld te zien. Maar reeds op de rusteloze deining van de Oostzee,

Kunst is altijd goddelijk

[Recensie] George Steiners Grammars of creation uit 2001, dat nu [2002/red.] als Grammatica van de schepping in het Nederlands is vertaald, telt slechts 26 noten. Dat is niet veel bij een zo erudiet boek, waarin Steiner op vrijwel elke bladzijde – al dan niet met citaat – verwijst naar dichters,

Hoe het lachen ons vergaat

[Recensie] Bij de nadenkende medemens geniet lachen niet veel aanzien. “Wie de lachers op zijn hand heeft gehad, moet die zo snel mogelijk schoonwassen”, schreef Jan Greshoff al eens in een beschouwe­lijke bui en wanneer er onder filosofen een doodenke­le keer gegrinnikt wordt, klinkt dat als te luid gesnater op een stille vijver bij nacht.

Een filosofische geschiedenis van het zelf

[Recensie] Niets is meer heilig, behalve het individu. Want als er één idee is dat de laatste eeuwen voortdurend aan belang heeft gewonnen, dan is dat het idee van het zelf. Of het nu gaat om mensenrechten, opvoeding, het recht op leven bij discussies over abortus en euthanasie, over onderwijs en zelfontplooiing,

“Je moet er toch niet aan denken dat we alleen maar filosofen zouden hebben?”

Precies een jaar geleden werd René ten Bos de Nederlandse denker des vaderlands. De perfecte functie om het volk te verheffen, zou je zo denken, maar nee dus. Ten Bos schreef een boek waarin hij juist aantoont dat die verheffing alleen maar miserie oplevert: “We zitten allemaal in onze bubbel,” zegt hij,