Filosoferen over de tijd

[Recensie] Zeeën hebben we er soms van, dan weer weten we ons er geen raad mee en begint het grote verspillen, maar meestal is er gebrek aan – tijd, een van de meest raadselachtige woorden in onze taal. Wat is tijd? “Wanneer iemand het me vraagt, weet ik het; wil ik het echter uitleggen aan iemand die het vraagt,

Met een glas wijn in de hand het slagveld op

[Recensie] Ga toch scheep, filosofen! roept Nietzsche ergens uit en dat is wat Rüdiger Safranski in zijn onlangs [2007/red.] verschenen boek letterlijk Johann Gottfried Herder laat doen. Meteen op de eerste bladzijde steekt Herder daar in 1769 van wal om de wijde wereld te zien. Maar reeds op de rusteloze deining van de Oostzee,

Kunst is altijd goddelijk

[Recensie] George Steiners Grammars of creation uit 2001, dat nu [2002/red.] als Grammatica van de schepping in het Nederlands is vertaald, telt slechts 26 noten. Dat is niet veel bij een zo erudiet boek, waarin Steiner op vrijwel elke bladzijde – al dan niet met citaat – verwijst naar dichters,

Hoe het lachen ons vergaat

[Recensie] Bij de nadenkende medemens geniet lachen niet veel aanzien. “Wie de lachers op zijn hand heeft gehad, moet die zo snel mogelijk schoonwassen”, schreef Jan Greshoff al eens in een beschouwe­lijke bui en wanneer er onder filosofen een doodenke­le keer gegrinnikt wordt, klinkt dat als te luid gesnater op een stille vijver bij nacht.

Een filosofische geschiedenis van het zelf

[Recensie] Niets is meer heilig, behalve het individu. Want als er één idee is dat de laatste eeuwen voortdurend aan belang heeft gewonnen, dan is dat het idee van het zelf. Of het nu gaat om mensenrechten, opvoeding, het recht op leven bij discussies over abortus en euthanasie, over onderwijs en zelfontplooiing,

“Je moet er toch niet aan denken dat we alleen maar filosofen zouden hebben?”

Precies een jaar geleden werd René ten Bos de Nederlandse denker des vaderlands. De perfecte functie om het volk te verheffen, zou je zo denken, maar nee dus. Ten Bos schreef een boek waarin hij juist aantoont dat die verheffing alleen maar miserie oplevert: “We zitten allemaal in onze bubbel,” zegt hij,

Het was niet alles goud wat er blonk

[Recensie] Het is nog steeds de gewoonte in ons land om de zeventiende eeuw aan te duiden met de term Gouden Eeuw. Natuurlijk zijn er de laatste decennia genoeg boeken geschreven die vertellen dat het niet alles goud was wat er blonk, maar het is een niet-historicus die nu kans ziet een echt ander interpretatiekader te schetsen.

Het omkeren van de kwaal is de remedie

[Recensie] Nietzsche noemde de filosofen ooit de ‘artsen van de cultuur’, maar eigenlijk past die benaming beter bij cultuurcritici. Lees je hun geschriften, dan waan je je al gauw in de spreekkamer: altijd is er sprake van gezondheid en ziekte, van diagnose en remedie. Dat geldt ook voor Tijd van onbehagen van de aan de VU docerende filosoof Ad Verbrugge,

Filosofen en de liefde, als dat maar goed gaat

In het boek De liefdesparadox werpen acht hedendaagse filosofen hun blik op de liefde

[Recensie] De liefde valt niet te verklaren, definities blijven vaag en je kunt het niet zien als je iemand opensnijdt. Filosofen hebben het onderwerp dan ook lang links laten liggen,

Geen tijd om te lezen

Lezen is tijdreizen. Op een weg die hem voert langs boeken van Bruno Latour, John Crary, Philipp Blom, Arjen Mulder en een sigarenkistje in de vernieuwde opstelling van het MSK in Gent, vindt Tom Van Imschoot de tijd die hij in onze tijd mist: één die nodig is om onze wereld met andere ogen tegemoet te treden.