Een zoektocht naar de bronnen van onze cultuur

Ger Groot en Guido Vanheeswijck leveren een toegankelijke en welkome inleiding in de filosofie van Charles Taylor.

[Recensie] Wie zich verdiept in de positie van religie in de moderne tijd kan niet heen om de Canadese filosoof Charles Taylor (1931). In het 1150 pagina’s tellende Een seculiere tijd (2007) beschrijft hij de ontwikkeling van een samenleving waarin het vrijwel onmogelijk is niet in God te geloven,

Erudiet monument van s

[Essay] Begin juli 1903 kreeg de jonge Weense filosoof Otto Weininger post uit Zweden. Een geestdriftige reactie op zijn eerder in dat jaar verschenen boek Geschlecht und Charakter, met de volgende tekst: “Herr Doktor, eindelijk – het vrouwenvraagstuk opgelost te zien is voor mij een ware verlossing. Wil mijn eerbied en dank aanvaarden”.

De oogkleppen van Achille Mbembe

Europa heeft afgedaan, aldus de Kameroense filosoof Mbembe. Koloniaal en racistisch geweld beleven nu een reprise. In de bevrijde ‘Neger’ balt zich de nieuwe wereldgeschiedenis samen.

[Recensie] Het zijn merkwaardige boeken die de Afrikaanse, Franstalige filosoof Achille Mbembe (Kameroen, 1957) de wereld instuurt. In 2015 verscheen in vertaling zijn Kritiek van de zwarte rede,

Het leven is een strijd

[Recensie] Jordan Peterson is een fenomeen. Hij trekt volle zalen en miljoenen Youtube-kijkers met zijn levenslessen. Hij wordt geprezen als “de invloedrijkste intellectueel van de westerse wereld” en verguisd vanwege zijn associatie met alt-right en foute ideeën, met name over mannen en vrouwen.
Gedreven door de hype ging ik zijn boek 12 regels voor het leven lezen.

Bewierookt en vervloekt, maar onbetwist een van de belangrijksten in de filosofie

[recensie] Om iets van Georg Wilhelm Friedrich Hegel(1770-1831) te weten hoef je hem niet zelf te hebben gelezen. Begrippen als ‘dialectiek’, ‘vervreemding’ of ‘het einde van de geschiedenis’ zijn een eigen leven gaan leiden, dankzij Marx, Adorno, Fukuyama en vele anderen die zich door Hegels werk hebben laten inspireren.

Geraakt door een jammerende witte vrouw

[Recensie] “Een referendum vergroot de slechte kanten uit van een toch al niet volmaakt stelsel – democratie – en perst een duizelingwekkend aantal thema’s door een heel nauw gaatje”, verzucht een droevige Zadie Smith in de dagen direct na het brexitreferendum. Net als veel Londenaren schokte de uitslag haar enorm. Niet alleen vanwege de aanstaande brexit zelf,

Een nieuwe godsdienst volgens Henk van der Waal

[Recensie] Er is een boekenkast omgevallen in Nederland en wel in het huis van Henk van der Waal. En dat heeft deze dichter en filosoof ons willen laten weten. Het resultaat is een pil van 431 pagina’s inclusief noten en bibliografie, geschreven in dialoogvorm. Mystiek voor goddelozen behandelt de wereld van de oerknal tot het heden,

Cioran biedt een paradox van onschuldige provocaties

[Recensie] Van filosofie als ‘systeem’ moest de Frans -Roemeense denker Emil Cioran (1911-1995) niets hebben. In La tentation d’exister (1956) gaat hij tekeer tegen “boekjes die de ruige ideeën kammen van een geest die alles beoogde, behalve een systeem”. Het slachtoffer is in dit geval Nietzsche, die slechts de ‘wisselingen’

Pleidooi voor terughoudendheid

[Signalering] Het woord antropoceen suggereert dat de menselijke soort een geologische kracht op zichzelf geworden is. Ten Bos schrijft: “We geven namen als een bezwering, omdat we bang zijn.” Veel problemen in de huidige tijd, zoals klimaatverandering, het stijgen van de zeespiegel en het uitsterven van soorten, hebben te maken met de mens. Bijvoorbeeld de Bengaalse gier is grotendeels verdwenen door het gebruik van diclofenac bij het vee.

Wat is de relatie tussen rede en cultuur?

[Recensie] “Ik stel alles in het werk om droog te zijn”, schreef Stendhal in De l’Amour. In zijn studie Reason and culture. The historic role of rationality and rationalism (1992) neemt de Britse filosoof, socioloog en sociaal-antropoloog Ernest Gellner zich hetzelfde voor. Want “de rede is minstens zo emotioneel beladen als de liefde”.