Europa is een broze beschaving

Europese verkiezingen. Maarten Doorman herlas Stefan Zweigs De wereld van gisteren aan de vooravond van de verkiezingen. Hij beseft dat bij het stemmen niet alleen de toekomst, maar ook het verleden een richtsnoer moet zijn.

[Essay] Op 1 september 1939 ging de Joodse schrijver Stefan Zweig in het Engelse Bath in ondertrouw om zo mogelijk de volgende dag nog in het huwelijk te treden.

Sombere Krastev doet Europees vertrouwen in democratie tekort

Is de Europese Unie in haar nadagen beland? Volgens de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev is er alle reden tot pessimisme. Zijn boek Na Europa heeft veel stof doen opwaaien.

[Recensie] Hoewel de door de uitgever gekozen titel anders suggereert, heeft het boek een open einde wat betreft het traject van de Europese Unie.

Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat

Wie een willekeurige krant leest of nieuwssite opent, kan er niet naast kijken: doemdenken is uiterst actueel. Overbevolking, klimaatverandering, immigratie, toenemende verruwing en racisme… een stroom van pessimisme komt op de lezer af. Onze samenleving lijkt op instorten te staan. De jonge Vlaamse filosoof Maarten Boudry (1984) durft tegen de stroom in te roeien.

Te gemakkelijk geschreven

Dat robots een steeds grotere en belangrijkere rol in onze maatschappij gaan vervullen, zullen weinigen betwisten. En velen zien die toekomst met angst tegemoet: banen die verdwijnen, kwaadwillende kunstmatige intelligenties. Maar is een dergelijk negatief toekomstbeeld wel terecht? Marcel Bullinga vindt van niet.

[Recensie] Het boek Iedereen aan de robot!

Overspannen democratietie

We hebben te hoge verwachtingen van democratie, volgens Gijs van Oenen. En dat gaat ons opbreken. Maar er is redding in zicht: de ‘algoritmische democratie’.

[Recensie] Wie overal democratische tekorten ziet of wie meent dat onze democratie bedreigd wordt door populisme en onverschilligheid moet dit boek beslist lezen. Want “de democratie wordt niet primair bedreigd door tegenstanders of haters ervan,

Nette dames vechten voor kiesrecht

De politiek was geen plek voor vrouwen, zo was de consensus tot het einde van de negentiende eeuw. De strijd om de uitbreiding van het kiesrecht richtte zich in eerste instantie dan ook op algemeen stemrecht voor mannen. Hoe kregen de vrouwen dan toch hun stemrecht in 1919?

[Interview] Voor vrouwen was er geen publieke rol weggelegd in de negentiende eeuw en dat idee had een religieuze achtergrond.

Is alles geoorloofd om de democratie te redden?

Hoe kan voorkomen worden dat de democratische rechtsstaat met democratische middelen om zeep wordt geholpen? Een boek vol rechtsfilosofische argumenten voor actuele politieke debatten.

[Recensie] “De verbodsbepalingen voor radicale organisaties die tot doel hebben om onze democratische rechtsstaat omver te werpen of af te schaffen, worden uitgebreid door aanpassing van art 2:20 BW.” Dit is een nog weinig besproken passage uit het regeerakkoord van VVD,

Legitimatie van de democratie

Met Het waagstuk van de politiek schreef filosoof Hannah Arendt een bundel die hoog op de leeslijst van hedendaagse politici zou moeten staan.

[Recensie] Had Hannah Arendt nu geleefd, dan zou ze de term ‘post-truth tijdperk’ een vreemd begrip gevonden hebben. Liegen is volgens haar immers goed beschouwd niet heel anders dan politiek handelen: beide zijn nauw verbonden met het vermogen om je voor te stellen dat dingen “anders zouden kunnen zijn”.

Hoe de kunst van het samenleven verstoord raakt – en wat eraan te doen

[Signalering] Op een zonnige dag in november zag Marcel ten Hooven drie Leidse studenten uitgelaten rondzwemmen in de gracht vlakbij zijn woning. Met zijn iPhone in de hand stapte hij op het vrolijke drietal af: of hij de zwemmende jongens mocht fotograferen?

Meteen veranderde de sfeer,

Essay Maand van de Filosofie 2018

[Signalering] Onder de titel Macht en verbeelding gaat oud-GroenLinks leider Femke Halsema in het essay voor de Maand van de Filosofie in op de lastige verhouding tussen verbeelding en macht. De afgelopen decennia is utopisme in het verdomhoekje terechtgekomen. De laatste jaren keren vergezichten voorzichtig terug aan de intellectuele randen van de politiek.