Rechtdoorzee

[Recensie] Politici houden geregeld een pleidooi voor hogere boetes en strengere straffen. Daarbij zouden ze zich kunnen beroepen op Dirck Volckertszoon Coornhert. In diens Boeventucht ofte middelen tot mindering der schadelijke ledighghanghers wordt eveneens gepleit voor harder optreden van het justitiële apparaat. Coornhert raadde de overheid aan dwangarbeid in te stellen als roeien op de galei­en en graafwerk in de duinen of bij droogmakerijen.

Jij speelt vals

[Recensie] In het essay Vals spel geeft columnist Bert Wagendorp zijn visie op de verwevenheid van sport, macht en geld. Het boekje maakt onderdeel uit van de filosofische reeks Nieuw Licht, waarbij Nederlandse denkers kijken hoe houdbaar ideeën achter een klassiek geworden tekst nu nog zou zijn. In Vals spel staat de beroemde cultuurstudie Homo ludens uit 1938 van historicus Johan Huizinga centraal.

Ieder zijn eigen Spinoza

De seculiere moderniteit, de scheiding van kerk en staat, gelijkheid en vrijheid: het begon met Spinoza. Hij is weer razend populair. Er zijn zelfs Spinoza-bloggers.

[Essay] Van Baruch of Benedictus de Spinoza (1632-1677) weten we dat hij veel nadacht, schreef, met vrienden discussieerde en lenzen sleep. Maar hij hield er ook van op zijn tijd een pijpje tabak te roken.

Filosoof Mogobe Ramose over democratie en de toekomst van Afrika

[Interview] Vergeet rijkdom vergaren en er op je oude dag van genieten, een mens heeft maar één taak in het leven, aldus de Zuid-Afrikaanse filosoof Mogobe Ramose, en dat is het goede doen. Ons bestaan is een reis met als ultieme doel een volwaardig mens te worden, samen met anderen.

Je kunt je niet in alles en iedereen inleven

[Recensie] We hebben er allemaal mee te maken en we doen het steeds vaker: empathie. Heel kort gezegd, meevoelen met een ander. In onze huidige samenleving wordt dit inlevingsvermogen ook van ons verlangd. De wereld is dankzij de sociale media flink sneller geworden. Rampzalig nieuws bereikt ons overal en op ons empathisch gevoel wordt dan behoorlijk ingespeeld door organisaties als goede doelen.

Morele onverschilligheid

[Essay] De scène speelt zich af ergens in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vader en zoon, protestants van geloof, keren terug van een bezoek aan een tante. De vader heeft van zijn zus een half brood meegekregen. Ze meende dat het eigen, nochtans ook al karige rantsoen gerust kon gedeeld worden met een gezin met opgroeiende kinderen,

De moraal van de flitspaal

Techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek (Universiteit Twente) schreef een uitstekend boek over hoe techniek mensen beïnvloedt en andersom. Of het nu om flitspalen, verkeersdrempels, spaarlampen of echoscopieën gaat – ze geven vorm aan het moreel handelen van mensen.

[Recensie] Techniek beïnvloedt ons voortdurend, bijvoorbeeld in het verkeer. Neem flitspalen, die ervoor moeten zorgen dat automobilisten niet te hard rijden en daardoor gevaarlijke situaties veroorzaken.

Opfriscursus advocatuur

[Signalering] Bij haar afscheid dit voorjaar als bijzonder hoogleraar Advocatuur aan de Universiteit van Amsterdam publiceerde voormalig advocaat en tegenwoordig romancier Britta Böhler het essay De goede advocaat. Het essay is een helder geschreven tekst over wat een advocaat behoort te doen en vooral niet behoort te doen. Het boekje is uitermate geschikt voor mensen die niet precies weten hoe de advocatuur werkt en vooral voor advocaten die vergeten zijn hoe de advocatuur zou moeten werken.

Waarom iedereen altijd gelijk heeft

Hoe onze onderbuik onze ratio in de weg zit

Waarom volharden de meeste mensen in hun eigen gelijk, zelfs als de feiten hun oordeel tegenspreken? Dit laat de Vlaamse filosoof en bioloog Ruben Mersch in zijn boek Waarom iedereen altijd gelijk heeft zien.

[Recensie] Julie en Mark,

Tegen beter weten in

[Recensie] Waarom doen mensen slechte dingen? Dat moet wel zijn vanwege het tekortschieten van de rede of vanwege dat hardnekkig dierlijke in ons, is vanouds de standaardreactie van veel filosofen. Dat mensen hun hemelse verstand ook kunnen inzetten om snode plannen te beramen, was lang een onverteerbare gedachte.

Zo niet voor Bettina Stangneth.