De weg naar een wetenschap van religie is niet zonder hobbels

[Recensie] Dit is een willekeurige zin uit Hans Joas’ De macht van het heilige: ‘Het is zeker zo dat vragen naar een eventueel effect empirisch beter kunnen worden beantwoord dan vragen naar de herkomst van een sociaal fenomeen, omdat de isolatie van het relatieve belang van een religieuze factor weliswaar in statistische analyses mogelijk lijkt,

Een zoektocht naar de bronnen van onze cultuur

Ger Groot en Guido Vanheeswijck leveren een toegankelijke en welkome inleiding in de filosofie van Charles Taylor.

[Recensie] Wie zich verdiept in de positie van religie in de moderne tijd kan niet heen om de Canadese filosoof Charles Taylor (1931). In het 1150 pagina’s tellende Een seculiere tijd (2007) beschrijft hij de ontwikkeling van een samenleving waarin het vrijwel onmogelijk is niet in God te geloven,

God zonder oordeel of liefde

Mis je iets in onze seculiere samenleving? Het is mensen eigen om ergens in te willen geloven, volgens filosoof en spinozist Ton de Kok. Onlangs kwam zijn boek over de God van Spinoza uit. Hierin maak je op begrijpelijke wijze kennis met Spinoza’s rationele alternatief voor een vaderfiguur in de hemel.

[Recensie] “Filosofie is geen lichte kost.

Wat is er te zeggen over het bestaan van God?

[recensie] Geen moeizamer afscheid dan dat van het Christendom – het duurt nu al langer dan twee eeuwen. Zelfs Nietzsches doodverklaring van God heeft niet mogen helpen, want Zijn ‘schaduw’ is gebleven. Die moet ook nog ‘overwonnen’ worden, lezen we in Die fröhliche Wissenschaft.

Het betreffende citaat gaat als motto vooraf aan het Atheïstisch Manifest van de Leidse filosoof Herman Philipse.

De God van Spinoza

Recensie van God voor niet-gelovigen. De God van Spinoza 

De schrijver

Ton de Kok (1942) was ooit marinier en ging na een studie Russisch aan het werk voor de inlichtingendienst. Tussen 1983 en 1994 zat hij voor het CDA in de Tweede Kamer. In 2000 promoveerde hij op de spirituele zoektocht van een Russische medevrijmetselaar uit de 18e eeuw,

Over de vrijheid om te filosoferen

[Essay] In 1665, een jaar na het uitbreken van de tweede Engelse oorlog, schrijft Benedictus de Spinoza aan zijn Britse vriend Henry Oldenburg dat “deze woelingen” hem geen aanleiding geven “tot lachen noch ook tot tranen, zij sporen mij veeleer aan om te filosoferen en de menselijke natuur te observeren. Want ik geloof dat ik niet het recht heb met de natuur te spotten en nog veel minder over haar te klagen,

Kritiek als startpunt van het monotheïsme

[Recensie] Tijdens de laatste seculariseringsgolf, in de jaren ‘60 en ‘70 van de vorige eeuw, bedachten de kerken van alles om de weglopende gelovigen vast te houden: van beatmissen tot oecumenische broederschap en van Jezus als ‘eerste communist’ tot kartonnen kruisraketten in het kerkportaal. Voor zover ik weet kwam niemand toen op het idee om de religie als ‘kritiek’ aan te prijzen.

Denken over de rol van religie in de moderne cultuur

Recensie van: Inigo Bocken en Eveline van Buijtenen: Weerbarstige spiritualiteit. Het denken van Michel de Certeau.

Auteurs

Inigo Bocken is wetenschappelijk directeur van het Titus Brandsma Instituut en docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Eveline van Buijtenen studeerde religiewetenschappen aan dezelfde universiteit en doet onderzoek naar maatschappijkritiek aan de hand van het denken van Michel de Certeau.