Er was altijd wel ergens strijd

[Recensie] Piet Hagens Koloniale oorlogen in Indonesië staat op de longlist voor de Libris Geschiedenisprijs 2018. Dat is niet verwonderlijk, want Hagen heeft een standaardwerk geschreven waar voorlopig geen verbetering van te verwachten is. Het boek dat bij tropische hitte vorige maand uitkwam, behandelt meer dan vijfhonderd conflicten die werden uitgevochten in een tijdspanne van ruim 450 jaar (1510-1975).

De onmacht van een klein volk dat de moed niet vond om groot te zijn

[Recensie] Aan het begin van zijn boek stelt Van Liempt dat niet eerder in de literatuur over het Nederlands-Indonesisch conflict de vraag is gesteld waarom Nederland een oorlog begon. Dit is wel erg kort door de bocht, zo niet aantoonbaar onjuist. Om slechts een tweetal voorbeelden te noemen: In Van den Doel’s Afscheid van Indië wordt zeer gedetailleerd uit de doeken gedaan waarom de groep die was voor militair ingrijpen zo sterk stond en talrijk was,

De verantwoordelijkheid voor excessief geweld 

[Recensie] Van Doorn’s en Hendrix’ standaardwerk over de militaire excessen die in de jaren 1945-1950 in Indonesië hebben plaatsgevonden bestaat uit twee delen; een eerste deel dat handelt over de koloniale voorgeschiedenis voorafgaand aan de eufemistisch bekend geworden Politonele Acties, en een tweede deel dat inzoomt op de geweldplegingen tijdens deze oorlogshandelingen. Daarbij is het boek opgebouwd uit verschillende lagen die van algemeen naar de kern voeren,

Indo-Europeanen in de letterkunde

[Signalering] In dit proefschrift gaat Petra Boudewijn op zoek naar de rol die Indo-Europeanen spelen in de Indische literatuur. Daarbij kijkt ze zowel naar de literatuur die geproduceerd werd in de koloniale periode, als naar de literatuur van postkoloniale auteurs met een Indo-Europese achtergrond. In haar degelijke inleiding zet ze de stand van zaken in de academische literatuur uiteen.

Een vuile oorlog

[Recensie] De jonge journaliste Manon van den Brekel interviewde op Sulawesi ruim 90 nabestaanden van door Nederlandse militairen in 1947 gedode Indonesische mannen. Haar verslag daarvan verscheen zojuist onder de titel Massa-executies op Sulawesi.
Ik woonde in 1947 op Celebes, als zoon van een KNIL-militair. En heb dus aan den lijve kunnen ondervinden hoe verschillend de realiteiten kunnen zijn van mensen die op hetzelfde eiland wonen.

Tussen Tanzania en Nieuw-Guinea

[Recensie] Begin tachtiger jaren, toen we nog correspondeerden met pen en papier en afhankelijk waren van de posterijen wat betreft bezorgingstijden van onze berichten, gingen twee jonge geliefden voor drie jaar naar een ver land om daar te werken. Naar verschillende landen, wel te verstaan: zij ging als tropenarts naar Tanzania, hij ging voor Shell naar een olie-exploratieproject in Nieuw-Guinea.

Vanonder de koperen ploert

[Recensie] HET gesprek van de dag in 1900 was een boek met de onschuldige titel Het leven in Nederlandsch-Indië, geschreven door Bas Veth. In 1860 geboren in Amsterdam, was hij vanaf zijn 19e tot zijn 31ste jaar handelaar in ongeregeld goed geweest in de kolonie en had een bloedhekel aan dat land gekregen.

Biografie over Snouck Hurgronje

[Recensie] – Wie in Leiden over het Rapenburg naar het Academiegebouw wandelt, passeert op nummer 61 het huis waar Christiaan Snouck Hurgronje heeft gewoond. Afgezien van de in steen gebeitelde naam herinnert er weinig aan de geleerde, die leefde van 1857 tot 1936 en tot op de dag van vandaag ietwat omstreden is. Snouck was namelijk de islamoloog die de strategie ontwierp waarmee generaal Van Heutsz tussen 1898 en 1903 de bevolking van Atjeh onderwierp.

Oorlog tussen Nederland en Japan

[Signalering] De korte maar hevige Nederlands-Japanse Oorlog (december 1941- maart 1942) is bekend gebleven door de twee slagen in de Javazee in februari en maart 1942. In de eerste zeeslag kwam schout-bij-nacht Karel Doorman om. Hij is beroemd geworden door zijn oproep ‘Ik val aan volg mij’ die de te vrije vertaling was van ‘all ships follow me’ waarmee hij de geallieerde schepen aanspoorde om het Nederlandse vlaggenschip De Ruyter te volgen.

Met de trein naar Soekaboemi

[Signalering] De trein reed via Noordwijk, Welte­vreden, Dierentuin en Buitenzorg naar Soekaboemi. De Nederlandse namen bestaan niet meer, de trein vertrekt al zo’n jaar of zeventig niet uit Batavia maar Jakarta. Maar het huidige railnet in Indonesië is nog nagenoeg hetzelfde als in de koloniale tijd.

In augustus was het precies honderdvijftig jaar geleden dat de eerste spoorlijn Semarang-Tangoeng werd geopend.