Daendelslezing 2018

Omgaan met een koloniaal verleden

[Recensie] Iedere twee jaar wordt door de Stichting Daendels een publiekslezing georganiseerd om de belangstelling voor de Bataafs-Franse periode, de Patriottentijd en de figuur van Herman Willem Daendels te vergroten. Jaren geleden deden we al eens verslag van de lezing van 2011. Dit jaar sprak hoogleraar Koloniale en Postkoloniale Geschiedenis Gert Oostindie over het fenomeen van de postkoloniale beeldenstorm.

De opkomst en ondergang van een katoenplantage

[Recensie] Vrijwel iedereen kent het verhaal van Sonny Boy. Of je hebt het boek gelezen of je hebt de film gezien. Of allebei. Het kleine boekje De Dageraad van Annejet van der Zijl (1962) is de voorgeschiedenis van Waldemar Nods, de hoofdpersoon in Sonny Boy.

Het leven van John Gabriel Stedman en zijn reis naar Suriname

[Recensie] Op 2 februari 1773 kwam de 28-jarige kapitein John Gabriel Stedman aan in Suriname. Hij zou er bijna vijf jaar blijven. Al snel na aankomst schreef hij een gedicht over de prachtige natuur ter plaatse. Hij was opgetogen over wat hij zag.

Enkele jaren later was zijn stemming anders.

Dekolonisatiegeschiedenis in het klein

[Recensie] Indië. Voor veel Nederlanders is het nog altijd de meest gebezigde benaming wanneer men over Indonesië spreekt. Indië bestaat niet meer, en in die zin is de benaming van het land waar deze mensen herinneringen over ophalen uiterst toepasselijk, dat land, die samenleving bestaat immers ook niet meer. In Echo’s van Indië gaat Kester Freriks op zoek naar verhalen over de zo ingrijpende periode waarin Indië Indonesië werd;

Er was altijd wel ergens strijd

[Recensie] Piet Hagens Koloniale oorlogen in Indonesië staat op de longlist voor de Libris Geschiedenisprijs 2018. Dat is niet verwonderlijk, want Hagen heeft een standaardwerk geschreven waar voorlopig geen verbetering van te verwachten is. Het boek dat bij tropische hitte vorige maand uitkwam, behandelt meer dan vijfhonderd conflicten die werden uitgevochten in een tijdspanne van ruim 450 jaar (1510-1975).

Een boek voor in de klas

[Recensie] Suriname werd in 1667 veroverd op de Engelsen en heeft sindsdien een band met Nederland. Eeuwenlang bleef het een kolonie die van groot economisch belang was vanwege zijn plantages. De invoer van slaven (Marrons en Creolen) en vervolgens van contractarbeiders uit o.a. Portugal, India (Hindoestanen) en Indonesië waren een gevolg van deze productiewijze.

Hoe de Verlichting aankeek tegen het Oosten

[Voorbeschouwing] We hebben over het algemeen een vast beeld van de Europese houding ten opzichte van de landen die vanaf de vijftiende eeuw vanuit ons continent ontdekt werden. Het is aan onze tijd om te denken dat de Europeanen gedreven werden door winstbejag en aannames over eigen superioriteit. Het is goed dat er aandacht is voor de arrogante en gewelddadige kant van de ontmoetingen tussen Oost en West.

De verantwoordelijkheid voor excessief geweld 

[Recensie] Van Doorn’s en Hendrix’ standaardwerk over de militaire excessen die in de jaren 1945-1950 in Indonesië hebben plaatsgevonden bestaat uit twee delen; een eerste deel dat handelt over de koloniale voorgeschiedenis voorafgaand aan de eufemistisch bekend geworden Politonele Acties, en een tweede deel dat inzoomt op de geweldplegingen tijdens deze oorlogshandelingen. Daarbij is het boek opgebouwd uit verschillende lagen die van algemeen naar de kern voeren,

Toen verlofgangers bij het Kurhaus zaten

[Recensie] Er was een tijd, lang voordat Wieteke van Dort van de Indische Menschen in Den Haag typetjes veranderde, dat je in de tram in Den Haag mensen elkaar luidruchtig zag begroeten. Dan wist je vrijwel zeker dat het Indiëgangers waren. Zeker in Den Haag vormden ze een aparte sociale geleding. Het waren de mensen die opleefden als het eindelijk zomer werd.

Een passage naar de jeugd: …terwijl het schip verder de nacht in vaart…

[Recensie] Er moeten nog heel wat Nederlanders leven die in hun herinnering de geuren, beelden en geluiden hebben van een bootreis naar Indië of terug. Een kleine maand, doorgebracht in een geïsoleerd wereldje en in een traag ritme van stijlvol tafelen, lui lezen in een ligstoel,