Er was altijd wel ergens strijd

[Recensie] Piet Hagens Koloniale oorlogen in Indonesië staat op de longlist voor de Libris Geschiedenisprijs 2018. Dat is niet verwonderlijk, want Hagen heeft een standaardwerk geschreven waar voorlopig geen verbetering van te verwachten is. Het boek dat bij tropische hitte vorige maand uitkwam, behandelt meer dan vijfhonderd conflicten die werden uitgevochten in een tijdspanne van ruim 450 jaar (1510-1975).

Een boek voor in de klas

[Recensie] Suriname werd in 1667 veroverd op de Engelsen en heeft sindsdien een band met Nederland. Eeuwenlang bleef het een kolonie die van groot economisch belang was vanwege zijn plantages. De invoer van slaven (Marrons en Creolen) en vervolgens van contractarbeiders uit o.a. Portugal, India (Hindoestanen) en Indonesië waren een gevolg van deze productiewijze.

Hoe de Verlichting aankeek tegen het Oosten

[Voorbeschouwing] We hebben over het algemeen een vast beeld van de Europese houding ten opzichte van de landen die vanaf de vijftiende eeuw vanuit ons continent ontdekt werden. Het is aan onze tijd om te denken dat de Europeanen gedreven werden door winstbejag en aannames over eigen superioriteit. Het is goed dat er aandacht is voor de arrogante en gewelddadige kant van de ontmoetingen tussen Oost en West.

De verantwoordelijkheid voor excessief geweld 

[Recensie] Van Doorn’s en Hendrix’ standaardwerk over de militaire excessen die in de jaren 1945-1950 in Indonesië hebben plaatsgevonden bestaat uit twee delen; een eerste deel dat handelt over de koloniale voorgeschiedenis voorafgaand aan de eufemistisch bekend geworden Politonele Acties, en een tweede deel dat inzoomt op de geweldplegingen tijdens deze oorlogshandelingen. Daarbij is het boek opgebouwd uit verschillende lagen die van algemeen naar de kern voeren,

Toen verlofgangers bij het Kurhaus zaten

[Recensie] Er was een tijd, lang voordat Wieteke van Dort van de Indische Menschen in Den Haag typetjes veranderde, dat je in de tram in Den Haag mensen elkaar luidruchtig zag begroeten. Dan wist je vrijwel zeker dat het Indiëgangers waren. Zeker in Den Haag vormden ze een aparte sociale geleding. Het waren de mensen die opleefden als het eindelijk zomer werd.

Een passage naar de jeugd: …terwijl het schip verder de nacht in vaart…

[Recensie] Er moeten nog heel wat Nederlanders leven die in hun herinnering de geuren, beelden en geluiden hebben van een bootreis naar Indië of terug. Een kleine maand, doorgebracht in een geïsoleerd wereldje en in een traag ritme van stijlvol tafelen, lui lezen in een ligstoel,

Het einde van het Nederlandse tijdperk in Brazilië

[Recensie] De Nederlandse geschiedenis uit de zeventiende eeuw bestuderen we vaak vanuit Nederlandse bronnen. Onlangs verscheen een niet eerder vertaald boek van een hoge Portugese militair over oorlog met de Hollanders in Brazilië. Dit biedt een interessante, andere blik.

In de kranten uit 1638 lazen de Nederlanders hoe Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679) het beleg van de Portugees-Braziliaanse stad Salvador de Bahia had verloren.

Relatie met Zuid-Afrika opnieuw bekeken

[Recensie] Het boek Goede Hoop – 400 jaar Nederland en Zuid-Afrika biedt een historische reis door Zuid-Afrika waarbij zowel de witte als de zwarte bladzijden van de Nederlandse geschiedenis uitgebreid aan bod komen. De publicatie is geschreven door Bas Kromhout, historicus en journalist, mét ervaring in het gidsen van groepen geïnteresseerden in Zuid-Afrika.

Indo-Europeanen in de letterkunde

[Signalering] In dit proefschrift gaat Petra Boudewijn op zoek naar de rol die Indo-Europeanen spelen in de Indische literatuur. Daarbij kijkt ze zowel naar de literatuur die geproduceerd werd in de koloniale periode, als naar de literatuur van postkoloniale auteurs met een Indo-Europese achtergrond. In haar degelijke inleiding zet ze de stand van zaken in de academische literatuur uiteen.

 Vroeger dachten we toch echt anders

Waar historicus Piet Emmer ons wil behoeden voor een actualistisch-alarmistische kijk op de geschiedenis, rechtvaardigt historicus Hartmans het hedendaagse onbehagen.

[Recensie] Wat zien we eigenlijk als we door een zogeheten schuldig landschap wandelen zoals Verdun of Waterloo? Welbeschouwd alleen de merktekens die heel de periode donker kleuren. De waarheid dat Napoleon op zijn manier een volksbevrijder was en de Eerste Wereldoorlog een uit de hand gelopen bedrijfsongeval verdwijnt vanzelf achter de stigmata die de geschiedenis versmallen tot een ogenschijnlijk vaak moedwillig bloedig ongeluk.