Gekneusd maar niet gebroken

[Recensie] Misschien al wel drie jaar kijk ik tegen drie boekenruggen aan. Tweedehands gekocht met het voornemen ze nu eens echt te gaan lezen. Deze op elkaar liggende drieling op elkaar is  samen zo dik als een gipsbetonblok. Het is Solzjenitsyns verslag van zijn hellevaart naar de strafkampen van de Goelag Archipel; voor de goede verstaander: de vreeswekkende wereld van de strafkampen die het Sovjet-regime erop na hield vanaf de jaren 20 van de vorige eeuw.

Afschuwelijk realistisch

[Recensie] “Laten we het over Benja Krik hebben. Laten we het hebben over zijn bliksemsnelle opkomst en over zijn gruwelijke einde… hoe kwam het, dat alleen Benja Krik de top van de touwladder wist te bereiken en alle anderen beneden, op de wankele spijlen zijn blijven hangen?”

Met die vraag aan Reb Arje-Leib begint Hoe het in Odessa toeging,

Spioneren met Amerika

[Recensie] Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten hebben tijdens de Koude Oorlog op veel grotere schaal samengewerkt, dan tot nu toe bekend was. Op grond van recent geopende archieven en gesprekken met medewerkers van deze diensten heeft Cees Wiebes het boek Samen met de CIA geschreven. Het laat zien dat Nederlandse diensten, agenten en bedrijven voor de CIA waardevolle partners waren in het geheime deel van de Koude Oorlog.

“Er gaat geen dag voorbij zonder een absurditeit”

[Recensie] Kou, honger, verveling, machteloosheid en bovenal een verlangen naar Moskou. Zo kan het dagboek van goelagkampbewaker Ivan Tsjistjakov worden samengevat. Er zijn heel wat dagboeken en memoires van gevangenen over de verschrikkingen van de werkkampen in de Sovjet-Unie gepubliceerd, van de kant van het kamppersoneel bleef het echter lang stil.

Vergeet de schoonheid van Rusland niet

[Recensie] Vladimir Poetin is in februari 2018 herkozen als president van Rusland en kan nog eens zes jaar aan de macht blijven. Een hele generatie Russen kent alleen hem als leider van het land. En ook voor de buitenwereld is hij bijna een allesbepalende figuur. Maar Rusland is meer dan Poetin. In Rodina wil oud-Volkskrantcorrespondent Arnout Brouwers de vereenzelviging van het land met zijn politieke leider tegengaan.

Wij zijn de laatsten die dingen nog weten

[Recensie] In januari van dit jaar verscheen De laatste getuigen van Svetlana Alexijevitsj. Dit antioorlogsboek is een mooi voorbeeld van een ‘collectieve roman’: een boek waarin mensen hun verhaal vertellen zonder tussenkomst van een verteller. De Wit-Russische schrijfster en onderzoeksjournaliste Alexijevitsj, die in 2015 de Nobelprijs voor de Literatuur won,

Was de val van het tsarenregime onvermijdelijk ?

[Recensies] Valt er nog iets nieuws te vertellen over de Russische Revolutie? Jazeker. De geschiedschrijving van de omwenteling stond heel lang in het teken van de Koude Oorlog. Dit conflict tussen het Westen en het communistische Oostblok is inmiddels geschiedenis – al geldt dit niet voor de tegenstelling tussen het Westen en Rusland en evenmin voor het beeld van de revolutie.

Feitenvrije politiek van Lenin

[Signalering] Een zeer uitvoerige, strikt chronologisch opgezette biografie, die door de levendige stijl blijft boeien en nergens saai wordt. Het is het verhaal van de man die de machtsgreep van de bolsjewieken organiseerde en zodoende aan de basis stond van de totalitaire dictatuur in de Sovjet-Unie. Lenin was een dogmaticus die in de praktische politiek buitengewoon opportunistisch te werk ging.

Communistische genocide in de Oekraïne

De gevierde Amerikaanse historica Anne Applebaum schreef een opzienbarend boek over de Oekraïense hongersnood waarbij begin jaren 1930 ongeveer vier miljoen mensen omkwamen. “Stalin zag dit niet als het falen van zijn beleid,” zegt ze, “maar precies als het succes ervan. Er was een overwinning behaald. De vijand was verslagen.”

[Interview] In het voorjaar van 1933 maakte Georges Simenon een cruise op de Zwarte Zee.

De veroordeling van een dwarse dichter

[Recensie] Zijn plichten als Sovjetburger verzuimd. Volhard in het schrijven van decadente verzen. Verbanning naar een afgelegen gebied met toepassing van dwangarbeid. Dat zijn de beschuldigingen en de veroordeling die Iosif Brodski (1940-1996) in februari 1964 kreeg opgelegd. De dichter en essayist en latere Nobelprijswinnaar (1987) werd voor vijf jaar werkkamp naar Notenskaja bij Archalgensk gestuurd,