Nostalgie voor de liefhebber

Deze zomer stond de uitgave ‘KIJK 50 jaar – special’  nog op mijn leeslijst. Een bundeling van de vijftig meest opmerkelijke en interessante verhalen uit het populairwetenschappelijk tijdschrift KIJK in de afgelopen halve eeuw. Interessant, leuk, goed geschreven, maar gedateerd doordat duiding en latere inzichten ontbreken.

Als trouwe lezer van dit maandblad in mijn middelbare schooltijd,

Het veronderstelde verband tussen innerlijk en uiterlijk

[Signalering] Deze publicatie is verschenen ter gelegenheid van een gelijknamige tentoonstelling in Teylers Museum Haarlem en het Gentse Museum Dr. Guislain, met bijdragen van conservatoren, historici en fotografe-publiciste Linda Roodenburg, de auctor intellectualis van het project. Het onderwerp is de hardnekkige gedachte dat het wezen van de mens aan zijn uiterlijk kan worden afgelezen.

Het vijfhonderdjarig bestaan van robots

[Recensie] Wie tegenwoordig een techniekbeurs bezoekt, kan er bijna zeker van zijn dat bij een of meerdere stands een robot staat. Vaak gaat het om de Pepper, een door het Japanse SoftBank in 2014 ontwikkelde robot op drie wielen, die vooral als functie lijkt te hebben de aandacht trekken.

De Pepper zal voor veel mensen het stereotype beeld bevestigen van hoe robots eruitzien: ze moeten zo veel mogelijk op mensen lijken,

Genie van het elektromagnetisme

Nikola Tesla was zijn tijd zo ver vooruit dat veel van zijn patenten al verstreken waren voor zijn ontdekkingen tot commerciële wasdom kwamen. De Amerikaanse milieuactivist Richard Munson schreef een vlot lezende biografie over “de 19e eeuwse Leonardo Da Vinci”.

[Recensie] Nikola Tesla heeft de twintigste eeuw uitgevonden, wordt wel gezegd.

Chronologische Chemie

Sinds de prehistorie houden mensen zich al bezig met chemie. The Story of Chemistry geeft een uitgebreid overzicht van wat er sindsdien is gebeurd.

[Recensie] In The Story of Chemistry beschrijft Anne Rooney, die vergelijkbare boeken schreef over onder meer biologie en astronomie, de chronologische geschiedenis van de scheikunde.

De wetenschappelijk gefundeerde samenleving

[Signalering] Het is een bekend thema: een groep reizigers of schipbreukelingen verdwaalt en komt aan op een eiland met een samenleving die ideaal georganiseerd is. Plato beschreef zoiets, Thomas More en ook Francis Bacon (1561-1626).

In de zeventiende eeuw zagen gezaghebbende tijdgenoten hem als een zeer belangrijk wetenschappers, maar, net als More,

Kijken als het mannetje op de maan

In 2016 moest Museum Boerhaave in Leiden verbouwd worden en werd hun collectie met betrekking tot Christiaan Huygens uitgestald in diens woonhuis: Museum Hofwijck in Voorburg. Omdat ik vrijwel naast dat museum woon, ben ik maar eens gaan kijken. Op de warme zolder, waar in vroegere tijden Christiaan zich terugtrok,

Relatie met Zuid-Afrika opnieuw bekeken

[Recensie] Het boek Goede Hoop – 400 jaar Nederland en Zuid-Afrika biedt een historische reis door Zuid-Afrika waarbij zowel de witte als de zwarte bladzijden van de Nederlandse geschiedenis uitgebreid aan bod komen. De publicatie is geschreven door Bas Kromhout, historicus en journalist, mét ervaring in het gidsen van groepen geïnteresseerden in Zuid-Afrika.

Natuurhistorie was de big science van de zeventiende eeuw

[Recensie] De wetenschappelijke revolutie van de zestiende en zeventiende eeuw wordt over het algemeen voornamelijk geassocieerd met doorbraken in de natuurwetenschappen en de astronomie. Die waren zeker van immens belang. Maar verreweg het meeste geld werd in die tijd geïnvesteerd in wat we nu noemen de natuurhistorie. We vergeten het wel eens als we door de hortus van een oude universiteitsstad lopen: die tuin is niet aangelegd voor het plezier.

Wetenschap in voorwerpen en gebouwen

[Recensie] Wie voorwerpen wil zien die te maken hebben met de geschiedenis van de wetenschap kan heden ten dage bij een flink aantal musea terecht. Het bekendst is misschien wel Teylers Museum in Haarlem, gevolgd door Museum Boerhaave in Leiden. Zalen vol telescopen, medische instrumenten, kompassen en astolabia en natuurlijk een electriceer machine.