Het laatste oorlogsjaar in brieven

[Recensie] Een bijzonder boek dat een heel aparte kijk geeft op het laatste oorlogsjaar van de Tweede Wereldoorlog. Geschreven door Nieske Vergunst (1983), communicatieadviseur Bètawetenschappen bij de Universiteit Utrecht, en Lisanne Mathijssen (1987), literair redacteur en tekstschrijver. Het moet een bijzonder moment geweest zijn toen Vergunst op de zolder van het huis van haar grootouders een grote stapel brieven vond die in het laatste oorlogsjaar geschreven zijn.

Veel vragen. Weinig antwoorden

[Recensie] Sacha Betthyany is een journalist, woont in Washington en is correspondent in de Verenigde Staten voor een Duitse en Zwitserse krant. Hij stamt af van een oud en bekend adelijk Hongaars geslacht en is geboren en getogen in Zwitserland. Zijn familie is na de oorlog verspreid geraakt over heel Europa. Er is een Wikipedia pagina over het geslacht Betthyany en die liegt er niet om.

Ode aan de veerkracht van een mens

[Recensie] In de loop der jaren is er veel over geschreven: het leed dat gezinnen doormaken wanneer een of beide ouders lijden aan de gevolgen van extreem gruwelijke herinneringen. Op dit moment wordt het onder de aandacht gebracht in verband met vluchtelingen. Rond de eerste dagen van mei ligt de focus op mensen die concentratiekampen overleefden.

Bloedstollende werkelijkheid

[Recensie] Eén van zijn bijnamen was ‘de marteldokter van Auschwitz’. De man die in de Tweede Wereldoorlog huiveringwekkende experimenten uitvoerde op Joodse gevangenen: hij injecteerde een blauwe stof in ogen om iemand ‘Arisch’ te maken; hij naaide een tweeling aan elkaar om een Siamese tweeling te maken; bij een mislukt experiment waarin hij een tweeling in de baarmoeder wilde laten groeien,

 Geschiedenis en herinnering

[Signalering] “De lucht is blauw en niet groen, zoals bij Van Gogh”, zou Hitler ooit gezegd hebben. Als de nazi’s Van Gogh al te experimenteel vonden, gold dat zeker voor de avant-gardistische stromingen uit het interbellum. Tijdens de bezetting stimuleerden de Duitsers figuratieve kunst en deden ze de rest als entartet,

Wilhelmina bevrijd van oorlogsromantiek

Had Wilhelmina wel zo’n onverzettelijk karakter en was ze in de oorlog echt zo’n staatsvrouw? Een nieuwe biografie richt zich op de mythes en trekt oude beelden in twijfel.

[Recensie] Over Wilhelmina bestaat een eindeloze voorraad anekdotes met de vorstin in de hoofdrol van een onversaagde Don Quichote die zichzelf aanzag voor een polderversie van Queen Victoria,

De levenskunst van Etty Hillesum

[Recensie] Etty Hillesum werd beroemd om haar dagboeken. Andere geschriften zoals brieven zijn daarna ook uitgegeven. Pas in deze eeuw is nog een nieuwe tekst beschikbaar gekomen: een citatenboekje, waarin Etty Hillesum zich laafde aan teksten die twee anderen kozen en waaraan ze zelf citaten toevoegde. Het werpt licht op haar gedachten in de laatste periode dat ze in Amsterdam een min of meer vrij leven leidde.

Biografie van de jongste helpster van het Achterhuis

[Recensie] Iedereen kent de geschiedenis van Anne Frank en het Achterhuis. Het meisje en haar dagboeken hebben een wereldwijde impact gehad en nog steeds worden haar dagboeken veel gelezen en wordt het Achterhuis (nu een museum) drukbezocht. De jonge Belg Jeroen de Bruyn raakte onder de indruk van het verhaal van Anne Frank.

De vliegtuigen vlogen over

[Recensie] Het op papier zetten van oorlogsherinneringen heeft kennelijk vier functies: het invullen van de details van een kolossale ramp, het liefdevol vereeuwigen van naasten die de oorlog niet overleefd hebben, getuigen wat macht en onmacht teweeg kunnen brengen in mensen. En tenslotte, maar eigenlijk het belangrijkst: het eindelijk verwerken van de ervaringen die men ruim 40 jaar geleden niet tot zichzelf kon toelaten.

Niet weten, of niet willen weten?

[Recensie] Het levensverhaal van Brunhilde Pomsel, Een Duits leven – Brunhilde Pomsel, het confronterende verhaal van de secretaresse van Joseph Goebbels, is een interessant en onthullend egodocument. Het lijkt oprecht maar soms ook wat onnozel. De kritische lezer merkt dat wat ze zelf tamelijk makkelijk duidt als naïviteit, soms stevig riekt naar opportunisme en egoïsme.