45 Recensies
24-04-2022
Het vuur van de vrijheid
Een schitterend mozaïek van vier filosofes in één tijdperk De auteur [Recensie] Wolfram Eilenberger (1972) is een Duitse filosoof en programmamaker. Over leven en werk van Wittgenstein, Heidegger, Benjamin en Cassirer na de Eerste Wereldoorlog schreef hij een bestseller, Het tijdperk van de tovenaars. Het grote decennium van de filosofie, 1919-1929. Zijn nieuwste boek beslaat de periode tussen 1933 en 1943....
13-03-2022
Hoe word je epicurist?
De eeuwenoude kunst van het leven genieten De auteur [Recensie] Filosoof Catherine Wilson (1951) is verbonden aan de City University van New York en was eerder hoogleraar filosofie in Aberdeen. Ze schreef zeven boeken, onder andere over Leibniz, Descartes, de uitvinding van de microscoop en vroege moderne filosofie. Het boek Epicurus wordt vaak geassocieerd met het onbegrensd najagen van genot....
13-02-2022
Leven en werk van Ludwig Wittgenstein
Een bedrukte denker De auteur [Recensie] Trouw-columnist Bert Keizer (1947) is specialist ouderengeneeskunde en filosoof. Hij kreeg in 1994 bekendheid met Het refrein is Hein. Daarna volgden vele publicaties, vaak op het snijvlak van filosofie en geneeskunde, waaronder het essay Waar blijft de ziel? (2012), Tumult bij de uitgang (2013) en Reis om de dood; van as tot ziel (2019). Het boek Leven en werk van Ludwig Wittgenstein bevat...
16-01-2022
Wij nihilisten
Een zoektocht naar de geest van digitalisering De auteur [Recensie] Filosoof Hans Schnitzler (1968) schrijft veelvuldig over de invloeden van digitalisering. Eerder publiceerde hij Het digitale proletariaat (2015) en Kleine filosofie van de digitale onthouding (2017). Sinds 2019 is hij huisfilosoof van Filmmuseum Eye in Amsterdam. Hij publiceert columns en essays, onder meer voor het journalistieke platform Follow the Money. Het boek Nietzsche had het...
28-11-2021
Meer dan de mens alleen
Helden als Van Gogh hebben niet genoeg aan de bestaande orde De auteur [Recensie] André Nusselder (1969) studeerde in Nijmegen af in de filosofie, promoveerde in Rotterdam en doceerde ethiek en design in Amsterdam. Eerder publiceerde hij Interface Fantasy. A Lacanian Cyborg Ontology (2009) en The Surface Effect (2012). Het boek Lang probeerde Vincent van Gogh predikant te worden, net als zijn vader, maar...
07-11-2021
Een duik in een vijver in de regen
Schrijven met je talenten [Recensie] Met drie zelfstandige naamwoorden, twee voorzetsels en drie lidwoorden bekt de titel niet echt lekker: Een duik in een vijver in de regen, de toch echt wel correcte vertaling van A Swim in a Pond in the Rain. Moeilijk te onthouden ook, deze titel, totdat je dit schrijfboek van Saunders hebt gelezen. Het opent met een scÚne...
31-10-2021
De stuntelende mens
Een klein onderzoek naar wat we zijn De auteur [Recensie] Journalist en radiomaker Greet Van Thienen presenteerde bij de Vlaamse radiozender Klara de filosofische podcast Kant, en klaar!, waarin ze gesprekken voert met denkers als Susan Neiman en Maxim Februari. Ze publiceert reisverhalen, onder meer in het tijdschrift Knack, en schreef een boek over haar leven in India. Het boek Op...
03-10-2021
Ieder een lichaam
Over verzet, verlangen en vrijheid [Recensie] Toen de minimalistische schilder Agnes Martin (1912-2004) een vraag kreeg over de reputatie van vrouwelijke kunstenaars als zijzelf, riposteerde ze: âIk ben geen vrouw, ik ben een deurkrukâ. Martin schilderde doeken met rasters en streepjes. Ze weigerde zichzelf te zien als vrouw of als lesbienne. In haar nieuwste boek Ieder een lichaam legt de Britse schrijver...
19-09-2021
Intimiteit & onthechting
Levenskunst tussen oost en west De auteur [Recensie] Michel Dijkstra (1982) promoveerde op een vergelijking tussen twee dertiende-eeuwse filosofen, Meister Eckhart en de zenmeester DĆgen. Een publieksversie verscheen in 2019 onder de titel In alle dingen heb ik rust gezocht. Met Simone Bassie publiceerde hij dit jaar Wu Wei, Ubuntu, Buen Vivir. Levenskunsten uit de hele wereld. Dauwdruppel Kun je jezelf intens verbonden...
11-07-2021
Walter Benjamin
Pechvogel Walter Benjamin krijgt postuum erkenning Het boek [Recensie] In het teken van Saturnus bevat twee essays over de Duitse schrijver Walter Benjamin (1892-1940), wiens beschouwingen over literatuur, film en geschiedenis pas na zijn dood veel invloed kregen. De essays zijn geschreven door politiek denker Hannah Arendt (1906-1975) en schrijfster Susan Sontag (1933-2004). De titel is ontleend aan een citaat...
13-06-2021
Waar ben ik?
Lockdownlessen voor aardbewoners De auteur [Recensie] De Franse filosoof en socioloog Bruno Latour (1947) kreeg grote bekendheid met Wetenschap in actie (1987) en Wij zijn nooit modern geweest (1991). Hij onderzoekt hoe wetenschappelijke feiten tot stand komen door complexe sociologische processen, waarmee hij overigens niet beweert dat feiten naar believen maakbaar zijn. Dat misverstand stelt hij aan de kaak in...
10-06-2021
Het vergeten kwaad
Herinneringen aan avant garde filmer Jonas Mekas [Recensie]  “Bewondering verwoorden is vele malen moeilijker dan kritiek formuleren”, schrijft Peter Delpeut. Hij schrijft in Het vergeten kwaad over avant-gardefilmer Jonas Mekas die bekend staat als pleitbezorger van alle irrelevante, vormeloze momenten in een mensenleven. Dat Mekas die momenten probeert te vatten, is voor Delpeut zeer betekenisvol. Hun levens hebben raakvlakken. Delpeut is zelf...
16-05-2021
Het leven van de geest
Drie delen van het hoofdwerk van Hannah Arendt in Ă©Ă©n boek Denken, willen, oordelen [Recensie] De Duits-Joodse politiek denker Hannah Arendt (1906-1975) werd bij een breder publiek bekend door haar reportages over de berechting van Adolf Eichmann, die tijdens de Tweede Wereldoorlog verantwoordelijk was voor de deportatie van en massamoord op de Joden en vooral door haar concept âde banaliteit...
28-02-2021
De getemde mens
Waar komt (volgens u) onze moraal vandaan? Het boek [Recensie] Volgens historicus en humanist Martin Harlaar is moraal niet langer het exclusieve domein van filosofie en theologie. Ook andere wetenschappen bestuderen het fenomeen. Denk aan biologie, psychologie, antropologie en neurowetenschappen. Harlaar wilde achterhalen of en hoe nieuwe wetenschappelijke inzichten in het denken over moraal zijn ingedaald. Hij bespeurt problemen met...
24-01-2021
De goede voorouder
Over langetermijn toekomstdenken De auteur [Recensie] Roman Krznaric is een veelvuldig vertaalde publieksfilosoof. Hij promoveerde in Groot-Brittannië in de politieke sociologie. In Nederland verschenen eerder van hem Empathie (2014) en Carpe Diem (2017). Geschiedenis erven Misschien is de hel nu al op aarde, suggereert Roman Krznaric aan het einde van De goede voorouder. Dramatische overstromingen, bosbranden, orkanen, epidemieën zijn een feit. Er dreigen alleen maar meer catastrofes...
20-12-2020
Man en macht
Mysogenie, het gevolg van een systeem [Recensie] âIk wil er niet zielig over doen, maar ik heb wel overwogen om voor de trein te springenââ, zegt Ruut Weissman in een documentaire met de veelzeggende titel Ruut Weissman: de hoofdpersoon. Een aantal studenten van de Amsterdamse Theaterschool hadden de regisseur beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. Deze uitspraak wekte aanvankelijk medeleven bij...
22-11-2020
Hek
Een hek is voor de wolf een communicatiemiddel De auteur [Recensie] Martin Drenthen is universitair hoofddocent milieufilosofie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en lid van het platform Wolven in Nederland. Naast zijn wetenschappelijke werk in de milieu-ethiek publiceerde hij voor een breder publiek onder meer Natuur in mensenland (2018) en De wolf is terug. Eng of enerverend? (2019). Het boek...
19-11-2020
Licht en geluid
Muziek als religie van deze tijd [Recensie] De Duitse cultuurfilosoof Peter Sloterdijk (1947) werd bekend door Kritiek van de cynische rede (1984), waarin hij kynisme poneerde als alternatief voor cynisme. Andere titels bleken even controversieel als invloedrijk, waaronder Regels voor het Mensenpark (2000), Sferen (2004) en Je moet je leven veranderen (2011). Sloterdijk staat bekend om zijn hogeÂÂÂÂ productiviteit en...
04-10-2020
De tirannie van verdienste
Over de toekomst van de democratie De auteur [Recensie] Michael J. Sandel (1953) is hoogleraar politieke wetenschappen aan Harvard University. In Nederland verschenen eerder Niet alles is te koop â de morele grenzen van marktwerking (2012) en Rechtvaardigheid â wat is de juiste keuze? (2015). Omroep Human zond in 2017 een debatserie uit waarin Sandel discussieert met een internationale groep...
20-09-2020
De wilde wereld
Onze relatie met de natuur De auteur [Recensie] Journalist Sanne Bloemink (1973) schrijft over uiteenlopende onderwerpen. In 2008 verscheen Hypermama, gevolgd door Happy Me (2012) en Diagnosedrift (2018). Met Eric Koenen en Christien Brinkgreve publiceerde ze Taalkracht (2020) en Weten vraagt meer dan meten (2017). De coronacrisis herinnert ons meer dan ooit aan de intensieve band tussen mens en natuur....
16-08-2020
Ruw ontwaken uit een neoliberale droom en de eigenheid van het Europese continent
Politici onderschatten ons verlangen naar saamhorigheid Over de auteur [Recensie] Filosoof Gabriël van den Brink (1950) publiceert op het snijvlak van sociologie, filosofie en bestuur. Hij promoveerde in 1995 op een empirisch onderzoek naar modernisering op het Brabantse platteland. In 2005 werd hij hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg. Sinds zijn pensioen in 2015 is hij als hoogleraar...
26-04-2020
Wittgensteins minnares
Het merkwaardige en prikkelende Wittgensteins minnares van David Markson broeit lang na in het hoofd Kate is helemaal alleen. Wat wil ze dan nog vertellen. Wittgensteins minnares van David Markson onderzoekt de filosofische vraag of er een taal kan bestaan die maar door Ă©Ă©n iemand gesproken wordt. [Recensie] Kate is een schilderes van eind veertig. Haar schilderijen hangen tegenwoordig in...
05-04-2020
Socrates op de fiets
Van deze filosofische Tour de France word je niets wijzer De auteur [Recensie] Guillaume Martin (Parijs, 1993) is een Frans wielrenner die een master filosofie behaalde aan de universiteit van Paris-Nanterre. Eerder schreef hij een toneelstuk over ÂPlato dat in 2019 in Avignon werd opgevoerd, toen Martin de Tour de France reed. Het boek Een peloton van Griekse filosofen, onder...
23-02-2020
De ideale universiteit
Filosofie voor bestuurders, niet voor studenten De auteur [Recensie] Floris Cohen (1946) is emeritus hoogleraar in de geschiedenis van de natuurwetenschap. Naast zijn wetenschappelijke werk schreef hij publieksboeken. Daaronder het Âbekroonde De herschepping van de wereld (2009) over het ontstaan van de moderne natuurwetenschap en Het knagende weten (2016) over de spanning tussen Âwetenschap en religie. Het boek Er was...
19-01-2020
De essentie van Arendt
Waarom Hannah Arendt een van de belangrijkste politiek filosofen van de twintigste eeuw is De auteur [Recensie] Lieve Goorden promoveerde in de politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen, waar ze technologie en maatschappij doceerde aan de faculteit economische wetenschappen. In 2004 publiceerde ze De horzel en het luie paard. Over technologische groepsspurt en morele verbeelding â essays voor...
01-12-2019
Wij zijn ons lichaam
Pas als de voetballer gaat nadenken, gaat het mis De schrijver [Recensie] Aldo Houterman (1981) studeerde filosofie en kunstmatige intelligentie. Hij doceert filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Hogeschool Utrecht. Ook is hij lid van het Netwerk Sportfilosofie. Waar gaat het boek over? Hardlopen, voetballen, fietsen, roeien confronteert mensen met hun lichaam, hun verlangens en ambities. Sporten...
01-12-2019
Verenigt u!
Flexwerkers aller landen, verenigt u! De auteur [Recensie] Thijs Lijster (1981) doceert kunst- en cultuurfilosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde in 2012 cum laude op de filosofie van Walter Benjamin en Theodor Adorno. In 2016 verscheen De grote vlucht inwaarts. Essays over cultuur in een onoverzichtelijke wereld en dit voorjaar Kijken, proeven, denken. Essays over kunst, kritiek en filosofie....
17-11-2019
Een politiek van vijandschap
Buiten de democratie lopen de levende doden De schrijver[Recensie] Filosoof en politiek theoreticus Achille Mbembe (Kameroen, 1957) heeft veel geschreven over geschiedenis en politiek van Afrika en staat bekend als post-koloniaal denker. Hij werd bij een breder publiek bekend door zijn Kritiek van de zwarte rede. Mbembe promoveerde aan de Sorbonne in Parijs en werkt aan universiteiten over de hele...
10-11-2019
Thuis in de kosmos
Zijn mensen toch de kroon op de schepping? De schrijver[Recensie] In 2016 publiceerde godsdienstfilosoof en theoloog Taede Smedes God, iets of niets? Centraal staat daarin de hedendaagse beleving van religie, waarin mensen makkelijk winkelen bij allerlei religieuze tradities zonder zich te hechten aan Ă©Ă©n specifieke groep. Daardoor is de scheiding tussen geloof en ongeloof nogal vervaagd. Thuis in de kosmos...
27-10-2019
Als een vos: Machiavelli's levenslange zoektocht naar vrijheid
Machiavelli spreekt met een geslepen dubbele tong De Schrijver[Recensie] Politiek filosoof Erica Benner publiceerde al twee boeken over de filosofie van de Italiaan NicollĂČ Machiavelli (1469-1527). In Als een vos beschrijft ze zijn leven als diplomaat, filosoof, toneelschrijver, vader, en als een republikein die in roerige tijden vocht tegen tirannie en corruptie. De opzetEen man met vele maskers, maar geen...
27-10-2019
Overspannen democratie
Met algoritmes kom je ook te weten wat de burger wil De schrijver [Recensie] Gijs van Oenen is universitair hoofddocent praktische filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij publiceert over politieke filosofie, democratie en recht. Van zijn hand verschenen onder meer Ontregelde orde (2002) en Nu even niet (2011). Waar gaat het boek over? Van Oenen reduceert democratie tot burgerparticipatie....
20-10-2019
Het tij keren
De liefde van gele hesjes voor de wereld De schrijver [Recensie] Filosoof Joke J. Hermsen (1961) schrijft fictie en filosofische non-fictie. Ze publiceerde onder meer de bestseller Stil de tijd (2011) en Kairos. Een nieuwe bevlogenheid (2014). Voor de maand van de filosofie in 2017 publiceerde ze het essay Melancholie van de onrust. In 2018 verscheen haar zesde roman, getiteld...
17-10-2019
Thuis in muziek: Een oefening in menselijkheid
Zet aan tot denken, luisteren en muziek maken! De schrijver[Recensie] Filosoof Alicja Gescinska (Warschau, 1981) vluchtte in 1988 met haar ouders uit Polen naar BelgiĂ«. Ze publiceerde verschillende essayistische boeken, waaronder âDe verovering van de vrijheidâ (2011), âLeszek Kolakowski: de onrust van onze eeuwâ (2014) en de roman âEen soort van liefdeâ (2016). In het Belgische programma âWanderlustâ interviewde ze...
13-10-2019
Ganesha in Silicon Valley
Dat zogenaamde Masai-masker is gemaakt in Thailand De schrijver [Recensie] Filosoof Petran Kockelkoren is emeritus hoogleraar kunst en technologie aan de Universiteit Twente. Ook was hij lector aan de kunstacademie AKI ArtEZ. Eerder publiceerde hij onder andere Techniek: kunst, kermis, theater (2003) en Mediated Vision (2007). Waar gaat het boek over? Kockelkoren heeft me ervan overtuigd dat mythen een flexibele...
06-10-2019
Wat onze identiteit niet is
Identiteit is een vaag begrip, zegt filosoof Nathalie Heinich De schrijver [Recensie] De Franse socioloog Nathalie Heinich (1955) publiceerde meer dan dertig boeken over onder meer de status van de kunstenaar, het belang van waarden en de geschiedenis van de sociologie. Vóór haar nieuwste boek over identiteit publiceerde ze over hedendaagse kunst het boek Paradigme de lâart contemporain (2014, uitgeverij...
29-09-2019
Rijkdom. Hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord?
Volgens glashelder pamflet is rijk worden vooral een kwestie van toeval en niet een verdienste De schrijver [Recensie] Filosoof en econoom Ingrid Robeyns (1972) is hoogleraar ethiek van instituties aan de Universiteit Utrecht. Ze promoveerde in Cambridge onder leiding van Amartya Sen. Robeyns draagt regelmatig bij aan publieke debatten en is actief in de protestgroep WoinActie. Dat zijn wetenschappers die het beleid van...
22-09-2019
De regels van het spel
Filosoferen over sport: kun je denken terwijl je de bal slaat? De schrijver [Recensie] De Britse wetenschapsfilosoof David Papineau (1944) publiceert onder meer over bewustzijn en rationaliteit. Hij werkt aan het King’s College in Londen en aan de City University in New York. De regels van het spel is ontstaan uit een aantal blogs die hij op zijn website schreef...
08-09-2019
Hypocrisie
Waarom je af en toe moet doen alsof De schrijver [Recensie] Journalist Rik Peters (1987) schrijft over wetenschap en filosofie. In 2015 publiceerde hij Verlichte kost. Filosofen van toen over eten van nu. Waar gaat het boek over? Mensen zijn hypocriet als ze iets anders doen dan ze beweren. Dit verschil tussen woord en daad is niet zo fout als...
25-08-2019
Filosofie van de burn-out
De burn-out legt de gebreken van onze samenleving bloot De schrijver [Recensie] Pascal Chabot (1973) is een veelzijdige filosoof uit Franstalig Belgie. Hij studeerde in Parijs, Brussel en Luik, en is tegenwoordig docent filosofie en communicatie. Chabot publiceerde over filosofie en schreef fictie. Nadat het origineel van het hier besproken boek in 2013 was verschenen, nodigde een anesthesist hem uit...
18-08-2019
The Game
Het logo van onze beschaving is nu mens-toetsenbord-scherm De schrijver [Recensie] De Italiaanse filosoof, schrijver, theater- en muziekmaker Alessandro Baricco (1958) werd internationaal bekend door De barbaren, waarin hij de voordelen bezingt van onze huidige oppervlakkige cultuur en van het verlies aan culturele elite. The Game beschouwt hij als een vervolg op De barbaren. Waar gaat het boek over? Bariccoâs...
04-08-2019
Waar was ik toen ik er niet was?
Je bent nooit in je eentje een persoon De schrijver [Recensie] Monica Meijsing is universitair docent filosofie aan de Universiteit Tilburg. Ze is gespecialiseerd in filosofische problemen rondom persoonlijke identiteit en (zelf)bewustzijn. Meijsing studeerde filosofie en psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Het probleem Stelling: een persoon bestaat pas als het proprioceptie heeft. Zijn we ons lichaam of zijn we...
14-07-2019
Leven in het nu
Zoek zingeving niet in de diepte, maar in de flinterdunne breedte [Recensie] De Belgische Tom Hannes (1970) heeft een gesprekspraktijk voor psychische, existentiële en professionele begeleiding, aldus zijn website. Eerder publiceerde hij Zen of het konijn in ons brein en Een kleine meditatiegids. In zijn boek schrijft hij dat hij aan verschillende universiteiten filosofie heeft gestudeerd. Zowel in westerse filosofieën als...
07-07-2019
Muishond
Op avontuur in de noch-nochruimte De schrijver [Recensie]Â Taalfilosoof Joost Van Driessche promoveerde in 2016 aan de faculteit wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn proefschrift is uitgegeven door uitgeverij Klement in de serie Filosofische nieuwkomers. De thematiek Van Driessche wil voor zichzelf iets uitzoeken en doet daarvan verslag in een didactische stijl. Bestaan er naakte feiten? Nee. Zijn alle feiten fictie?...
30-06-2019
Het ware leven - Of waarom de jeugd gecorrumpeerd moet worden.
Niemand leert jongens volwassen te worden De schrijver [Recensie] Alain Badiou (1937) is een politiek geĂ«ngageerde Franse filosoof. Deze voormalige leerling van Louis Althusser doceerde aan prestigieuze universiteiten in Parijs en schreef meer dan twintig filosofische boeken. Ook publiceerde hij theaterstukken en romans. L’ĂȘtre et l’Ă©vĂ©nement (Zijn en evenement) uit 1988 wordt zijn belangrijkste werk genoemd. Waar gaat het boek over? Waardoor is...