(1962) studeerde filosofie in Utrecht en Parijs. Hij is de bedenker, oprichter en was de eerste hoofdredacteur van Filosofie Magazine en was hoofdredacteur van Natuur&Techniek. Ook stond hij aan de wieg van vele andere tijdschriften en de uitgeverijen Beta Publishers en Veen Media. Tegenwoordig is hij mediaondernemer en bestiert hij De Leesclub van Alles. Een van zijn leesprojecten is het biografisch lezen: de favoriete boeken lezen van geliefden en vrienden zodat het leven een grote boekenclub is.
240 Recensies
20-07-2021
Tegen totalitarisme
“De fascistische octopus heeft zijn zwanenzang gezongen” 75 jaar oud zijn de essays over politiek, literatuur en taal van George Orwell. Ze hebben nog niets aan zeggingskracht en actualiteit ingeboet. [Recensie] Het boek van George Orwell dat blijvend de meeste indruk op mij maakte, is Homage to Catalonia (Saluut aan Catalonië). Ik las het als student en heb het sindsdien...
04-07-2021
De evolutionaire stempel
Interessante gedachte over de klimaatcrisis in een boek vol fouten [Recensie] Nederlandse jongeren moeten zich kunnen legitimeren als ze veertien zijn, niet pas als ze zestien zijn. Islamstrijders krijgen niet zeventig maar tweeënzeventig maagden tot hun beschikking in het hiernamaals. Niet ca. tienduizend mensen komen jaarlijks als gevolg van vuurwapenbezit om het leven in de VS (zelfdodingen niet meegeteld), maar...
22-06-2021
In weerwil van de woorden
De ziekte van Verhulst [Recensie] We waren weer even terug in de tijd. Om precies te zijn in 2006, toen de Vlaamse schrijver Dimitri Verhulst ons liet kennismaken met zijn tokkie-jeugd in het plaatsje Reetveerdegem, ergens in de buurt van Aalts Oost-Vlaanderen. Zijn moeder is al lang geleden vertrokken, zijn vader is postbode die meer dronken is dan dat hij...
19-06-2021
Hoeder van de vulkaan
20 jaar in het vak. 10 vragen aan Fantasy schrijver Johan Klein Haneveld [Interview] Johan Klein Haneveld (1976-) schreef tot nu toe twintig romans, verhalenbundels en studieboeken. Zijn korte verhalen werden gepubliceerd in tal van anthologieën waaronder Ganymedes, Verhalen Vertellers en Eindtijden in de pulder, en stonden in diverse tijdschriften zoals Fantastische Vertellingen, The Flying Dutch en SF Terra. Hij recenseert boeken voor Fantastische Vertellingen, schrijft blogs voor Modern Myths en Fantasy-Schrijven en is...
15-06-2021
Een opsomming van tekortkomingen
“Rauw, compact, dat is mijn stijl” [Leesclubavond] Op donderdag 8 april, 20.00 uur sprak ik bij DLVAlive met schrijver Ine Boermans over haar debuut Een opsomming van tekortkomingen. Enkele uitspraken van Boermans tijdens het gesprek: “Mijn eigen leven is eigenlijk mijn muze, mijn eigen verleden. Eerder was dat de dood van mijn moeder, en in zekere zin, ook een tijdje...
09-06-2021
Bedrieglijk echt
Jona Lendering over zijn fascinatie voor de oudheid, over zijn werk, en over bedrog in de wetenschap [Leesclubavond] Op donderdag 20 mei, 20.00 uur was historicus en archeoloog Jona Lendering te gast bij DLVAlive. Hij sprak over zijn nieuwe boek Bedrieglijk echt, oude papyri, moderne controverses. Ook zijn boek Xerxes in Griekenland kwam ter sprake. Ik vroeg hem ook waar...
08-06-2021
Furore
“Ik wil de mensen niet per se waarschuwen met mijn roman” [Leesclubavond] “Ik wil de mensen niet per se waarschuwen met mijn roman Furore. Ook is het geen politieke roman. Zoveel invloed hebben boeken niet meer. Het gaat me er vooral om de toekomst in contrast te zetten met de wereld rond 1900 door de verbeeldingskracht in te zetten.” Aldus...
01-06-2021
Collectief in boeken
De twee kwartjes van het CB Het CB is 150 jaar oud [Column] Afgelopen april vierde het CB (voorheen het Centraal Boekhuis) het distributiecentrum van het Nederlandse boek, zijn 150ste verjaardag. Een respectabele leeftijd voor een gerenommeerd instituut. Een groot deel van alle boeken die lezers in Nederland en Vlaanderen kopen, wordt via het CB uitgeleverd. In Culemborg, waar het CB...
12-05-2021
Bedrieglijk echt
Jona Lenderings aanklacht tegen oudheidkundigen die voor eigen gewin werken [Recensie] Jona Lendering is historicus en oudheidkundige. Hij maakte talrijke reizen door het Midden-Oosten en bezocht een groot aantal archeologische vindplaatsen daar. Hij is bekend van zijn dagelijkse (!) blog Mainzer Beobachter (genoemd naar een denkbeeldige krant van Multatuli) waarin hij verslag doet van alles wat hem opvalt in de...
25-04-2021
Vuurduin
We hebben een Albert Camus voor de natuur nodig [Column] We zitten midden in de Maand van de Filosofie. Het thema dit jaar is ‘De natuur was hier’. Ook de denkers van de Lage Landen maken zich zorgen over het milieu en de klimaatontwikkelingen. Op de website van De Maand lezen we: “Soorten sterven uit, de grond verdroogt, bossen staan...
25-04-2021
Het enthousiasme
Vooruitgang [Recensie] De afgelopen drie eeuwen werd de geschiedenis van de wijsbegeerte gekenmerkt door een ongebreideld geloof in de vooruitgang. Comte, Marx en Lenin, om maar enkele toonaangevende denkers uit deze periode te noemen, waren er allen rotsvast van overtuigd dat er betere tijden zouden aanbreken. Tegenwoordig zijn we, onder andere sinds het debacle dat het communisme bleek te zijn,...
20-04-2021
Een Alpenroman
Vestdijk over liefde tussen twee vrouwen [Recensie] Dit voorjaar was het vijftig jaar geleden dat Simon Vestdijk (1898-1971) overleed. Naast een groot aantal artikelen hierover verscheen er ook de herpublicatie van zijn nu precies zestigjaar oude Een Alpenroman. Een vertelling waarvan de eerste 100 pagina’s zonder uitzondering eigentijds aandoen. Op een enkel detail na zou het begin van deze roman...
18-04-2021
Michel Bakounine
Een revolutionair zonder revolutie [Recensie] De Russische prins Michael Bakoenin (1814-1876) geldt nog altijd als de anarchistische tegenvoeter van zijn tijdgenoot Karl Marx. Net nu [deze recensie is uit 1991] de ideologie van de laatste definitief op haar retour lijkt te zijn, is er een nieuwe biografie over de eerste geschreven door de Parijse hoogleraar in de politieke wetenschappen Madeleine...
08-04-2021
Rootsrock
Keep on rockin’ in the free world [Recensie] In 1993 neemt de Amerikaanse country legende Jonny Cash tijdens een van zijn vele depressies een schitterend album op met voor een groot deel covers. Het album heet American Recordings en is een ongeëvenaard persoonlijk document. Het toont de man in zijn diepste wanhoop en verdriet. De opnames zijn zo kaal mogelijk,...
06-04-2021
Furore
Kan dat wel, een ideeënroman in Nederland? [Column] Voor filosofisch en wetenschappelijk ingestelde schrijvers lijkt het me een straf dat je in ons land voornamelijk wordt gerecenseerd door literatuurwetenschappers. Hen gaat het minder om ideeën maar vooral om een mooi verhaal met mooie zinnen. Misschien dat daarom de meeste Nederlandse literatuur gaat over egodocumenten die worstelingen met ouders, verkeerde vrienden...
04-04-2021
Onder censuur
De kerk als opvoedster van Amsterdam [Recensie] In zijn beroemde studie Surveiller et punir. Naissance de la prison (in het Nederlands verschenen als Discipline, toezicht en straf. De geschiedenis van de gevangenis, 1989) komt de Franse filosoof Michel Foucault tot de conclusie dat er vanaf de zeventiende eeuw in Europa een zeer ingenieus systeem van overheersing is ontwikkeld waarmee de...
28-03-2021
Roem van het recht
[Recensie] Als Agnes Schreiner op bladzijde 67 van haar proefschrift Roem van het recht verklapt dat haar leermeester de Franse socioloog-filosoof Jean Baudrillard is, wordt er een heleboel duidelijk. Tot dan zal de lezer zich vertwijfeld hebben afgevraagd in wat voor boek hij of zij nu weer terecht gekomen is. Schreiners proefschrift is namelijk verre van een gewone dissertatie. Het...
24-03-2021
Coming Out Under Fire
Homo’s in het Amerikaanse leger [Recensie] In 1942 schreef een Amerikaanse journalist, nadat hij de door militairen opgevoerde show This is the Army van Irvin Berlin, waarin alle vrouwelijke rollen door mannen werden gespeeld, had bezocht: “The most beautiful dames on Broadway”. De verslaggever van de New York Herald Tribune beweerde over de show dat “het alles heeft behalve vrouwen,...
18-03-2021
Mémoires d'aveugle: L'autoportrait et autres ruines
Knipoog ontbreekt bij Jacques Derrida [Recensie] Op uitnodiging van het Louvre heeft de filosoof Jacques Derrida een keuze gemaakt uit de vele duizenden etsen, tekeningen en schilderijen in de archieven van het Louvre en het Musee d’Orsay. Hij selecteerde 44 tekeningen en schilderijen van 34 kunstenaars uit de 15de tot en met de 19de eeuw, onder wie Rembrandt en de...
16-03-2021
Venus in het gras
Over koeien en schapen, dochters en vaders, goed en kwaad [Column] Hoe de boeken die ik lees op mijn weg komen, is een verhaal apart. Ik geloof zeker dat er meer tussen hemel en mijn boekenkast is. Want het kan geen toeval zijn hoe het vaak gaat – dat zal ik nog weleens verder duiden. Feit voor nu is dat...
10-03-2021
Wat nou NRC-gebouw
Hoe de krakers van weleer in een droompaleis terecht kwamen [Recensie] In 1979 hielden de krakers van het Voormalige Handelsbladge bouw een open dag voor de buurt. Ook diverse oud-Handelsbladredacteuren behoorden tot de bezoekers. Een van hen beklaagde zich bij een aantal krakers over het feit dat het kraakbolwerk in de volksmond ‘het NRC’ was gaan heten. “Het is fout,...
10-03-2021
Pieter Seghers, een koopmansleven in troebele tijden
Rijk zijn in de zestiende eeuw [Recensie] Een vaak vergeten en zeker niet door Karl Marx geroemd kenmerk van een volgens kapitalistische principes georganiseerde samenleving is de mogelijkheid van klasse te veranderen. Ook al ben je arm, er is altijd een kans, hoe klein die theoretisch gezien soms is, om er rijk te eindigen en toe te treden tot de...
28-02-2021
De minne is al
“Er zal een dag komen waarop zij ons allen zullen erkennen” [Recensie] Dat mannen in grote mate de geschiedschrijving hebben bepaald, wordt weer eens duidelijk na het lezen van De minne is al, 19 portretten van vrouwelijke mystieken uit de middeleeuwen. Dit boek gaat over een weinig bekend fenomeen uit de late Middeleeuwen: de religieuze vrouwenbeweging van rond 1300 in...
25-02-2021
Sieg Maandag – leven en kunst in de schaduw van Bergen Belsen
Kleurige kunst van het verdriet [Recensie] Sieg Maandag (1937-2013) was de zoon van een Amsterdams-Joodse diamanthandelaar. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog kwam de kleine Sieg, toen 6 jaar, met zijn ouders en zusje in Bergen-Belsen terecht. De Duitsers waren zuinig op de Amsterdamse diamantbewerkers- en handelaren. Ze dachten zelf een diamantindustrie te starten en hadden de kennis van...
21-02-2021
Voorbij het zelfbehoud
Verspilling geeft het leven zin [Recensie] Wat men ook van Georges Bataille (1897-1962) moge vinden, men kan niet ontkennen dat hij razend populair is in ons land. [Deze recensie is uit 1991/red.] Sinds halverwege de jaren tachtig een aantal academici zich op deze Franse schrijver heeft gestort, is er een reeks van publicaties van en over Bataille in ons land...
12-02-2021
Ten oosten van Eden
De vrouwen van John Steinbeck [Column] Mijn eerste bewegingen op het pad van de liefde ernstig zijn beïnvloed door de vele negentiende-eeuwse Russische romans die ik tussen mijn vijftiende en vijfentwintigste las. Mijn vrouw- én manbeeld uit die tijd heb ik te danken aan Fjodor Dostojevski en Lev Tolstoj. Vrouwen waren er om te beminnen, maar een feest was dat...
09-02-2021
Een opsomming van tekortkomingen
Verplichte kost voor narcisten die kinderen overwegen [Recensie] Halverwege de debuutroman van de voor mij onbekende Ine Boermans (1976) kon ik me niet langer bedwingen. Snel googelen naar deze auteur om te ontdekken hoe autobiografisch dit boek is, googelen om te kijken hoe ongelukkig ze wel moet zijn. Want Een opsomming van tekortkomingen is een relaas over een ongelukkige jeugd,...
31-01-2021
De lege hemel
De troost van eenzaamheid [Recensie] In een filosofisch boek over eenzaamheid zou je de wijsgerige term bij uitstek verwachten die filosofen daarvoor hebben bedacht: solipsisme. Toch ontbreekt het woord in het nieuwe boek van filosoof en schrijver Marjan Slob, De lege hemel. Over eenzaamheid. Letterlijk betekent solipsisme het kennen van het zelf (afgeleid van het Latijnse solus, alleen, en ipse,...
26-01-2021
Ik ben er niet
Oververhit. Over wanen en psychosen [Column] We leven in bijzondere tijden. Tijden waarin wat we altijd voor waar hielden, zoals inzichten uit de wetenschap, steeds vaker wordt betwist. Dat kan om redenen van macht en geldelijk gewin gebeuren, zoals Joe Biden, de nieuwe president van de Verenigde Staten, afgelopen dinsdag in zijn inauguratiespeech zei. Maar niet alleen daarom. Dat aanvallen...
07-01-2021
De krochten van het Vourlé
Dwalen door het labyrint dat het Louvre heet [Recensie] Toen ik als student een jaar in Parijs studeerde en het Musée du Louvre regelmatig bezocht, heb ik me eens een hele dag beziggehouden met het bekijken van alle Griekse beschilderde vazen in de collectie oudheid. Het Louvre is met zijn honderden zalen een van de grootste musea van de wereld,...
06-01-2021
Geestdrift met verstand
150 jaar De Groene Amsterdammer, een krant met een mening [Recensie] Alsof de duvel er mee speelt vind ik tijdens het lezen van het prachtige Geesdrift en verstand van historicus Rob Hartmans, een studie over de geschiedenis van weekblad De Groene Amsterdammer, in een doos met oude tijdschriften in mijn studeerkamer de jubileumeditie van De Groene bij het 75 jarig...
25-12-2020
Onder de paardendeken
Verhalen uit Rusland over kerstmis en de winter [Recensie] Een jaar of tien geleden kampte de Nederlandse Spoorwegen elke herfst als de eerste tien, vijftien, blaadjes van de boom vielen, met een grote uitval van treinen. De sporen waren dan te glad en het rijden te onveilig volgens de NS. Soms ontspoorde zo de complete dienstregeling. Spottend verschenen er dan...
18-12-2020
Piranesi
Verdwaald in het leven [Recensie] Giovanni Battista Piranesi (1720 – 1778) was een Italiaanse architect, tekenaar en graficus. Hij werd beroemd om zijn etsen in groot formaat van uitgestrekte steden en labyrinten getekend in neoclassicistische stijl. Meestal koos hij het oude Rome als onderwerp. Piranesi is ook de hoofdpersoon in de nieuwe roman met de gelijknamige titel van de Engelse...
27-11-2020
Adres onbekend
De macht van brieven [Recensie] Begin jaren dertig van de vorige eeuw konden weinig mensen bevroeden wat voor ramp er zich voor de Joden zou gaan afspelen in Nazi-Duitsland. Meteen na de machtsgreep van Hitler in 1933 kondigden de nazi’s de eerste verboden voor Joden af. Vanaf 1935 werden de rassenwetten van Neurenberg aangenomen en verloren Joden hun stemrecht. Vanaf...
26-11-2020
Ode aan Joy Divison
De zanger of de band? [Column] Je hebt de zanger en je hebt de band. Wie is bepalend voor het succes? Is dat de leadzanger met fantastische teksten en zijn of haar bijzonder stemgeluid, of is het de band die die teksten op fantastische muziek zet. Stel dat Mick Jagger ergens begin jaren zeventig het loodje had gelegd, waren de...
22-11-2020
De egel en de vos
Half egel, half vos [Column] Volgens de Lets-Engelse filosoof Isaiah Berlin (1909-1997) heb je twee soorten denkers en schrijvers: je hebt vossen en egels. Hij werkte dit uit in een lang essay over Lev Tolstoj, de schrijver van onder andere Oorlog en Vrede. Het essay, De egel en de vos, begint zo: “In de nagelaten fragmenten van de Griekse dichter Archilochus komt een...
20-11-2020
Het complot tegen Amerika
Wordt de VS opnieuw gestolen? [Column] Dinsdag 3 november zijn de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Met de nieuwe president kiezen de Amerikanen ook een nieuw Huis van Afgevaardigden en deel van de Senaat. De partijen staan lijnrecht tegenover elkaar, maar op een punt zijn democraten en republikeinen opvallend eensgezind. Zowel de voor- als tegenstanders van President Trump schilderen deze...
17-11-2020
De laatste lezing. Hoe het verder moet met Israël
Verontrustende laatste woorden van Amos Oz [Recensie] Van Amos Oz verscheen dit jaar een piepklein boekje, klein formaat, slechts 60 pagina’s. Fijn dat er uitgevers zijn dit soort boekjes durven te publiceren. Het is weergave van Oz’ rede, gehouden op 3 juni 2018 op de Universiteit van Tel Aviv, als onderdeel van een reeks van lezingen getiteld 120 jaar: de...
13-11-2020
Het smelt
Het disfunctionele gezin in de Vlaamse literatuur [Column] Afgelopen zomervakantie eindelijk Het smelt, het alom bejubelde debuut van Lize Spit gelezen. Inderdaad niets dan loftuitingen voor deze veelgelaagde roman. Besprekingen zijn al op veel plaatsten verschenen, dat ga ik niet herhalen. Lees hier bijvoorbeeld de recensie van Marnix Verplancke. Wel voeg ik graag een korte notitie toe over de rol van deze roman...
27-10-2020
40 stellingen over de wetenschap
Pleidooi voor een nieuw begin “Corona heeft opnieuw de tekortkomingen van het liberalisme aan het licht gebracht. Het heilige geloof in de markt bleek niet zaligmakend. Op de arbeidsmarkt, waar mensen in onzekere flex-contracten het eerst en het hardst werden geraakt. In de economie, waar een wereldwijde vechtmarkt ontstond rondom al die spullen die van veel te ver weg moesten...
25-09-2020
Zo tedere schade...
Nieuwe en misschien wel laatste roman van Hans Vervoort [Recensie] Twee weken geleden postte schrijver en oud-tijdschriftuitgever en -marktonderzoeker Hans Vervoort een foto op Facebook van zichzelf en zijn vrouw, bij de notaris, terwijl ze lachend de koopakte van hun nieuwe woning, een appartement, in Amsterdam tekenden. “Bij de notaris. Huis gekocht. Gelachen,” liet Vervoort zijn Facebookvrienden weten.” Vervoort, inmiddels...
16-09-2020
Zijn naam is klein
Simon Rozendaals bijdrage aan het debat over het Nederlands slavernijverleden [Recensie] Er zijn zeker vier redenen waarom ik dit boek bij een groot publiek zou willen aanbevelen. Op de eerste plaats omdat het heerlijk wegleest. Wetenschapsjournalist Simon Rozendaal weet, met meer dan veertig jaar ervaring bij onder andere NRC Handelsblad en Elsevier Weekblad, hoe hij een verhaal moet vertellen. Zijn...
04-09-2020
De immoralist
Immoreel of narcistisch? [Recensie] De Franse schrijver en nobelprijswinnaar André Gide lijkt in Nederland een vergeten schrijver. Momenteel zijn er nauwelijks nog romans van hem verkrijgbaar, hier en daar tweedehands. Alleen De onzorgvuldig geketende Prometheus uit 1898 is nog verkrijgbaar, waarin het voor Gide terugkerende thema van het losmaken van de moraal en het ouderlijke gezag centraal staat. Enkele jaren...
21-08-2020
De Vliegende Azijnzeikerd
Herman Brusselmans in India [Recensie] We krijgen nogal wat romans van zelf publicerende auteurs toegestuurd. Sommige verschijnen met behulp van uitgevers die deze selfpublishers begeleiden, andere zijn volledig in eigen beheer gemaakt. Er zitten zo nu en dan pareltjes tussen, maar dat is wel zoeken. Veel mensen zien een boek schrijven als het hoogste ideaal, een gebeurtenis waar ze vaak...
15-08-2020
Wat maak je me nu?!
Vrolijk boekje met tips over communicatie voor horecaondernemers [Signalering] Je zult maar net voor de coronacrisis een leuk boekje voor de horeca uitbrengen, met tips hoe de menukaart tot een feest te maken. Het overkwam freelance journalist Bianca Roemaat van Roux Communicatie met haar boekje Wat maak je me nu?!, verschenen eind 2019. Nu de horeca na vijf maanden crisis...
05-08-2020
De winkel van mijn vader
Liefdevol portret van een koopman op Katendrecht [Recensie] Wetenschapsjournalist Simon Rozendaal schreef met De winkel van mijn vader een liefdevol portret van zijn vader en naamgenoot die op Katendrecht (“in Katendrecht” zeggen is vloeken in de Rotterdamse kerk) vanaf 1949 tot en met de jaren zeventig van de vorige eeuw een groentewinkel dreef. Rozendaal (het is goed te melden dat...
24-07-2020
Gekkenwerk
Adembenemende oorlogsroman die maar geen roman wil worden [Recensie] Minka Nijhuis is een gerenommeerde Nederlandse oorlogsjournalist. Na studies psychologie en communicatiewetenschappen en een tijd lang gewerkt te hebben als stewardess (in de jaren tachtig van de vorig eeuw een geliefd bijbaantje voor werkstudenten) bezoekt ze in 1989 Cambodja. Daar ziet ze hoe het leger van de Rode Khmer zich terugtrekt....
22-07-2020
In veel huizen wordt gerouwd
Spaanse griep en de parallellen met corona [Recensie] “’’t Verdient aanbeveling om den mond zoveel mogelijk gesloten te houden en te ademen door de neus. Indien men met iemand spreekt, laat men dan op eenige afstand van elkaar staan.’ Het beste is ook zo min mogelijk handen te geven. ‘Wascht verder dikwijls uwe handen, het liefst met zeep, doch bij...
02-07-2020
Tree and Soil
Kunstig en mysterieus boek over de wouden van Japan [Recensie] De prijs voor het mooiste boek dit jaar kan zondermeer naar Tree and Soil, de neerslag van een project van bijna tien jaar. Het boek is mysterieus en eigenlijk zou je niets moeten lezen over het boek, voordat je het inkijkt. Het boek is smaller en langer dan een normaal...
24-06-2020
Maria Stuart
Meeslepende biografie over de zielenroerselen van een renaissance vorst [Recensie] De Oostenrijkse auteur Stefan Zweig (1881-1942) was een veelschrijver. Hij publiceerde essays, biografieën, gedichten, toneelstukken, een roman en een autobiografie. De lijst van Zweigs publicaties lijkt eindeloos. Geen jaar ging er voorbij of Zweig scheidde weer een of meerdere stukken en boeken af. Als zoon van welgestelde Joodse ouders had...
20-06-2020
Het verhaal van de Goscinny’s
Een goede strip schrijven is best lastig bewijst een strip over de scenarist van Asterix & Obelix [Recensie] Het is een gewaagde onderneming, een strip te willen maken over het leven van misschien wel de beste stripscenarist aller tijden, René Goscinny. Gewaagd omdat de lezer tijdens het lezen van de strip vaak zal wegdromen naar het werk van Goscinny zelf,...
07-06-2020
Kinderen van Apate - Essay van De maand van de filosofie 2020
Hoe worden we (weer) kinderen van Plato, Aristoteles en Kant? [Recensie] Kort na het uitbreken van de coronacrisis had ik op Twitter een discussie met een aantal filosofen. Ik tweette dat veel filosofen zich al te zeer aan het ontpoppen waren als viroloog of epidemioloog. Daarop ontstond een interessante discussie over de taak van de filosofie. Wellicht te kort door de...
31-05-2020
Wakend over God
De vele Goden van Joost Zwagerman “[…] God, aangemoedigd doormijn ouders, hijst mij lachendop een grote fiets metlichtgevende wielen engeeft mij een duwtje in de rug. […]”Kwijt [Beschouwing] Als ik mijn ouders ergens dankbaar voor ben is wel voor het godsbeeld dat ze me hebben meegegeven. De God uit mijn jeugd was een lieve, zorgende God, van het type Sinterklaas,...
21-05-2020
Jaar van de aap
De bezorgde en liefdevolle mijmeringen van Patty Smith [Recensie] Wie heeft toch ooit bedacht dat een boek, roman of verhaal een begin en een einde moet hebben? Waarom vertellen we meestal verhalen die af zijn, die afgerond zijn? Als je er goed over nadenkt zijn veel verhalen nooit af. Families gaan door, generaties na generaties, er is altijd weer nieuw...
15-05-2020
Woelig stof
Het niet te winnen gevecht van Jean Pierre Rawie met de tijd [Recensie] Gedichten moet je tenminste twee keer lezen voordat je er iets over kunt zeggen. Bij poëzie nog meer dan bij proza beïnvloedt de eigen gemoedstoestand je oordeel bij het lezen. Kun je bijvoorbeeld donkere gedichten op waarde schatten in een jolige bui? Bij de gedichten van Jean...
14-05-2020
Bowie’s Boekenkast
Was David Bowie een luie lezer? Popmuzikant David Bowie was een verwoed lezer, tijdens zijn vele reizen en tours las hij alles wat los en vast zat. Maar las hij eigenlijk wel (de) goede boeken? [Essay] Natuurlijk is Bowie’s boekenkast een heerlijk boek. Muziekkenner en journalist John O’Connell heeft er een waar feest van gemaakt. In 100 korte stukjes vertelt...
29-04-2020
Weest manlijk, zijt sterk
Man tussen de mannen [Recensie] In weinig passages in de grondige biografie van Jolande Withuis wordt verzetsheld Pim Boellaard (1903-2001) sympathiek. Minutieus beschrijft Withuis het leven van Boellaard, van wieg tot graf, maar zelden krijg je warme gevoelens voor de man, terwijl hij in alles een oorlogsheld was. Boellaard was telg uit een geslacht van generaals en groeide op in...
17-04-2020
Uit het Paradijs
Cynische roman vol liefde [Recensie] In haar wekelijkse column in Trouw behandelde Nelleke Noordervliet enkele weken geleden de coronacrisis, onder de kop Liever twijfel dan valse zekerheid. Zoals we van haar kunnen verwachten gaf ze een even mild als nuchter overzicht van de stand van zaken. Het virus heeft zich niet alleen in vele lichamen gevestigd, maar vooral ook in...
10-04-2020
de Revisor, nummer 24
Themanummer Huid “We stropen onze huiden afwassen ze in de Middellandse Zeedrogen ze in de zontot ze tot leer verweren” [Recensie] Bovenstaande strofe komt uit het gedicht Tot leer verweren, van Maureen Ghazal. Het is een van de bijdragen in nummer 24 van de Revisor. Ik had het literaire tijdschrift van Querido lange tijd niet gezien en gelezen. Tegenwoordig verschijnt...
03-04-2020
Verstrooid van schoot
Lachen met een dichter van het verdriet [Recensie] De grootste misvatting die in de bundel columns Verstrooid van schoot van Jean Pierre Rawie wordt rechtgezet is dat dichters van het zwaarmoedige genre, waar Rawie zichzelf ook toerekent, in het dagelijks leven ook zwaarmoedig moeten zijn. Deze rechtzetting zou je het thema van het boek kunnen noemen. Niet alleen heeft Rawie...
19-03-2020
Moesman, surrealisme en de seksen
Bijzondere expositie over de onderdrukking én de bevrijding van de vrouwelijke seksualiteit [Recensie] In 1961 publiceerde de Franse schrijver en filosoof Georges Bataille een boek over de relatie tussen kunst, geweld en seksualiteit. Hij noemde het Les larmes d’eros, vertaald als De tranen van Eros. Het zou Batailles laatste boek worden, een jaar later overleed hij. Aan de hand van...
13-03-2020
Sneeuw
Voltooid leven [Recensie] In januari presenteerde een onderzoeksgroep onder leiding van Els van Wijngaarden het Utrechtse rapport over ‘voltooid leven’. Na een groot aantal debatten in de Tweede Kamer en op verzoek van de minister van VWS kwam dit rapport tot stand. Politieke partij D66 voerde de druk op vanuit de gedachte dat er een grote groep oudere mensen is...
29-02-2020
Lustige streken
Porno voor mannen op leeftijd [Recensie] Bij dit boek zat een aandoenlijk briefje van de auteur, of we zijn verhalenbundel Lustige streken wilden recenseren, maar hij begreep als het er niet van kwam. Of ik dan zo vriendelijk was om het boek terug te sturen. Er zaten keurig 3 postzegels bij. Het boek kwam op de grote hoop terecht en...
21-02-2020
De kleine Couperus
Schrijven tegen de weemoed [Recensie] Docent en Biograaf Rémon van Gemeren bracht een klein gedenkboek uit over zijn literaire held Louis Couperus (1863-1923): De kleine Couperus, Levenskunst volgens de excentrieke schrijver. Van Gemeren had blijkbaar nog wat restmateriaal liggen na het schrijven van zijn ‘grote’ biografie over Couperus uit 2016. In De Kleine Couperus, 86 pagina’s, formaat boekenweekgeschenk, reist Van...
10-02-2020
Terug naar Rottumerplaat – Vogelwachtersdagboek
Natuur in de hoofdrol [Recensie] Het leven zit vol met toevalligheden die ertoe leiden dat mensen, juist omdat die toevalligheden zo onwaarschijnlijk kunnen zijn, een hoger plan vermoeden. Natuurliefhebber en boswachter Aalderik Pot woont in zijn jeugdjaren op de Rottumerplaat, een eenvoudig straatje in een nieuwbouwwijk in Delftzijl met nog meer straatnamen genoemd naar zandplaten en mini eilandjes van de...
07-02-2020
Gedichten 1917-1930
“Dorre gedachten in een dor seizoen” [Recensie] T.S. Eliot moet je niet in de lente lezen, wanneer alles groeit en bloeit en het nieuwe leven als een warme wolk over het landschap komt. Wil je je laten meeslepen door zijn gedichten dan werkt een gure koude winter, of een veel te warme en droge zomer, waar alle planten zijn verdord...
06-02-2020
Evard Munch - Gesehen von Karl Ove Knausgård
Ode aan de late Munck [Recensie] Hoeveel informatie en uitleg moet een goede kunsttentoonstelling geven? Bij de recente en schitterende tentoonstelling over Rembrandt en Velasquez en in het Rijksmusuem was informatie en uitleg ruim voorhanden. Er werden een groot aantal ‘gesprekken’ gevoerd tussen de Rembrandts en de Velázquezs. De Nederlandse schilderijen van Rembrandt en zijn tijdgenoten hingen in paren met...
21-01-2020
Stil leven - Geen papieren, wel mensen
De uitzichtloosheid van ‘ongedocumenteerden’ “Als de stress met teveel wordt, dan huil ik. Dat is meestal ’s avonds, als ik alleen ben en de vermoeidheid en spanning mij te veel worden. Er zijn momenten dat ik wel het bos in zou willen lopen om keihard te schreeuwen. Maar dat doe ik niet. Natuurlijk niet. Dat kan niet, je maakt er...
31-12-2019
Intussen komen mensen om – over politieke betrokkenheid
Ook onder intellectuelen heb je denkers en doeners [Column] Bij het lezen van Intussen komen mensen om van de Vlaams-Poolse Alicja Gescinska moest ik weer terugdenken aan de tijd van de colleges filosofie die ik begin jaren tachtig volgde. Als er bij binnenkomst in het lokaal waar we bijvoorbeeld een werkgroep middeleeuwse wijsbegeerte hadden de stoelen en tafels nog in...
29-12-2019
Het diner
Met welke Socrates wil jij een wijntje drinken? Die van Plato of die van Xenophon? [Column] Het diner van Xenophon, op deze site al uitgebreid besproken door Bart Dercx, is een vermakelijk boek. Vermakelijk omdat we een heel andere Socrates leren kennen dan de Socrates van Plato die we in de colleges filosofie krijgen voorgeschoteld. Plato’s Socrates is geniaal in...
23-12-2019
Waarom willen we alles weten?
Feest van de wetenschap [Column] Bij de afscheidsbijeenkomst van de door iedereen geliefde Sanne Deurloo, de hoofdredacteur van NemoKennislink, die in juni van dit jaar overleed, kregen de gasten een van de kleine vrolijke boekjes cadeau die bij Kennislink onder regie van Sanne afgelopen jaren verschenen. Ik wist dat de boekjes bestonden, maar had er nooit een gelezen. Ik nam...
20-12-2019
De voyeur
Wie bespiedt wie? [Recensie] Lange tijd weet je als lezer niet met wat voor boek je hebt te maken. Is het sterk autobiografische De voyeur van de Franse schrijver Christophe Boltanski nu een thriller, een roman of een egodocument, of allemaal in een. De hoofdrol is voor de moeder van de ik-persoon. Als het boek start is de moeder recent...
05-12-2019
This searing light, the sun and everything else
Joy Division was meer dan een band van een paar eenvoudige jongens [Recensie] Wat The Doors was voor de hippies was Joy Division voor de punkgeneratie. Beide bands flirtten met de dood, beide bands zochten in hun teksten de uiterste grenzen op van wat hun generaties dreef. Bij The Doors was dat nog levensluchtig: gericht op extreem genot: veel seks,...
29-11-2019
Winter
Overleven in Engeland [Blog] Op vakantie in Frankrijk las ik in dezelfde week Winter van Ali Smith en De Paradox van geluk van Aminatta Forna (het laatste boek is al uitgebreid besproken op deze site door Agnes Eikema en Lagagè). Beide prachtige romans van Engelse schrijvers, beide spelend in het Londen van nu, beide met een vrouw in de hoofdrol...
22-11-2019
Het uur van de specialisten
Kleine gevoelige roman over onbekende slachtoffers van de nazi’s [Recensie] Dat de wreedheden van de nazi’s alleen konden bestaan door volledige inzet van de techniek is bekend. Hoe vermoord je 6 miljoen Joden in zo’n relatief korte tijd? Dat kan alleen op een industriële technocratische manier. In Het uur van de specialisten wordt een minder bekende gruweldaad van de nazi’s...
04-11-2019
Turn the tide – Birds around the North Sea
Aanpassen of ten onder gaan [Recensie] Turn de tide is een indrukwekkend project van fotograaf Sijmen Hendriks. Vanaf 2014 trok hij langs de Noordzeekusten en legde hij zijn ‘vogels van de Noordzee’ vast. Hendriks bezocht de kusten van Engeland, België, Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen, verschillende eilanden in de Waddenzee en eilanden in het noorden van de Noordzee zoals Orkney en...
31-10-2019
Erik Suidman 1964-2018
Het lijden der mensheid [Recensie] Koppen, koppen, koppen, als je het oeuvre van schilder Erik Suidman zou moeten samenvatten in één woord dan zou dat ‘koppen’ moeten zijn. Tijdens zijn leven – Suidman overleed als gevolg van een noodlottig ongeluk begin 2018 op 53-jarige leeftijd in India – maakte hij honderden, zo niet duizenden kleine schilderijtjes van twintig bij vijftien...
27-10-2019
Zingen moet ons hart
Niet lezen, zingen! U Allerhoogste die met lichtde massa’s sterren glanzen doet,U, vrede, leven, waarheid, licht:Verhoor ons, Jezus, bidden wij.De stroming die in de Jordaanterugweek ooit tot drie keer toehebt U op deze dag gewijddoor uw geheimnisvolle doop.Met schitterende hemelster,wees U het baren van de Maagd,U bracht vandaag de Magiërsnaar de aanbeden voederbak.U hebt de smaak van wijn gestortin kruiken...
17-10-2019
Lennon
De biecht van John Lennon [Recensie] John Lennon behoort tot de grote iconen van de 20ste eeuw. Voor veel mensen die ergens tussen 1940 en 1970 zijn geboren is Lennon een van hun jeugdhelden. Door uiteraard zijn band The Beatles, zijn succesvolle muzikale samenwerking met Paul McCartney waarmee hij tientallen prachtige liedjes schreef, zijn uitlatingen over controversiële onderwerpen, zijn strijd...
13-10-2019
De sleutel tot Aristoteles
“Patroon van de tolerantie en de culturele onbevangenheid” [Recensie] Umberto Eco maakt in zijn grote roman over de middeleeuwen De naam van de roos op een gegeven moment een opmerking over de vertaling van de Poëtica van Aristoteles, een boek dat een sleutelrol heeft in de roman: “’… het feit dat het boek over de Poëtica, dat misschien door een...
20-09-2019
Het gras van de nacht
De eeuwige adolescentie van Patrick Modiano [Recensie] Veel van de boeken van Nobelprijswinnaar Patrick Modiano laten zich als volgt samenvatten. Een adolescent, een jonge student of jonge schrijver, doolt in de jaren zestig van de vorig eeuw door Parijs. Hij gaat gebouwen binnen, neemt de metro, drinkt wat in een café. Hij ontmoet mensen, voert gesprekken met hen, hoort dan...
06-09-2019
De druiven der gramschap
Het verdriet van de boeren in de VS “Route 66 is de voornaamste landverhuizersweg. De 66 – het lange, betonnen pad dwars door het land, dat op de kaart licht op en neer golvend over berg en dal getrokken is, van Mississippi naar Bakersfield – over de rode landen en de grijze landen, dat zich omhoogwendelt in de bergen, de...
04-09-2019
Spoken in Moskou
Joseph Roth op bezoek in communistisch Rusland [Recensie] Tot diep in de jaren tachtig, eigenlijk tot en met de val van de muur waren er mensen die de heilstaten van communistische snit in het Oosten verdedigden. Je had daar allerlei verschillende groepen in. De ene groep geloofde toch echt dat de DDR het paradijs was, anderen zochten het verder en...
30-08-2019
Het onwaarschijnlijke en droevige lot van Ivan en Ivana
Onnavolgbare roman over identiteit en radicalisering [Recensie] Maryse Condé (1937) is een van de ‘grand old lady’s’ van de zwarte literatuur. Condé werd geboren in het Caraïbische gebied, in het Franse Guadeloupe, ze studeerde in Parijs en werkte een groot aantal jaren in West-Afrikaanse landen zoals Mali. Met Ségou, dat zich afspeelt in Mali werd ze wereldberoemd. Met haar nieuwste...
23-08-2019
Vlucht uit Montaillou
Uit de hand gelopen schrijversfantasie [Recensie] Ton van Reen ken ik uit de boekenkast van mijn vader. Een paar jaar geleden las ik na het overlijden van mijn vader enkele van Van Reens boeken uit de jaren zestig, door mijn vader driftig onderstreept en geannoteerd, over het loskomen van de katholieke kerk. Ik vond zijn boeken sympathiek en snapte zijn...
20-08-2019
Kamer in Oostende
In welk Vlaanderen willen én kunnen we leven? [Essay] Enkele weken geleden las ik min of meer tegelijk twee recente Vlaamse romans. De een bevat waarnemingen over een stad met een groots verleden en heden. De auteur zoekt naar sporen van dat verleden, van kunstenaars, van schrijvers en betrekt dat op het heden. Het zijn beschouwingen, mijmeringen, pretentieloos, plotloos, zonder...
19-08-2019
Verlichting nu
Wie wil er leven in de wetenschappers-heilstaat van Steven Pinker? [Essay] Wat moeten we met een boek als Verlichting Nu van de Canadees-Amerikaanse taalkundige en experimenteel psycholoog Steven Pinker? Het bevat een schat aan informatie over de verdienste van de natuurwetenschappen en de positieve ontwikkelingen op het gebied van economie, technologie, gezondheidszorg, veiligheid, onderwijs, welzijn en zelfs geluk. Pinker laat...
12-08-2019
Vogels van Europa
Schandelijke ontwikkeling: zeldzame vogels eten [Blog] Erg blij was de redactie toen we hoorden dat er een vervolg kwam op het eerste en al briljante vogelboek van O.C. Hooymeijer. Deze vogelkenner en kunstenaar wijdde weer enkele jaren van zijn leven om bijzondere vogels op te sporen, te determineren, te tekenen en alles wat er over deze soorten bekend is met...
02-08-2019
Orlando
“Zeg maar ja tegen het leven” [Recensie] Orlando is de meest sprankelende, levendige, vitale roman van Virginia Woolf die ik tot dusver gelezen heb. Ze speelt in het boek met taal, met de tijd en met het gendervraagstuk. Het lijkt of Woolf tijdens het schrijven een vrijheid had die ze bij andere boeken veel minder had. Veel van haar andere...
18-07-2019
Zoveel verlangen op zo'n klein oppervlak
Edvard Munch was er altijd [Recensie] Zomer 1983, samen met mijn wijlen oudste broer Ferdie zwerven we een paar weken door het onherbergzame Lapland. We slapen goed, behalve die nacht dat we doorlopen om de noorderzon te kunnen zien. Op de terugweg doen we Oslo aan en geheel toevallig, na het bezoek van het plaatselijk kasteel en natuurhistorisch museum, besluiten...
09-07-2019
Elite gezocht
Wat is er mis met noblesse oblige? Elite gezocht is een ideaal boek om dit najaar als kerstgeschenk te geven aan de topmensen bij advocatenkantoren, multinationals, verzekeringsmaatschappijen en niet op de laatste plaats banken. Het zou bij de komende kerst mogelijk een moment van bezinning kunnen opleveren voor mensen die zich eigenlijk weinig gelegen laten aan hoe de samenleving zich...
03-07-2019
Haagse dames in de makelaardij
Haagse dames in de makelaardij [Recensie] In het nieuwe boek van schrijfcoach en wetenschapsjournalist Ann de Ron Schrijven met impact (een uitgebreide bespreking volgt nog) staat het helder omschreven: zorg dat je verhaal maar één boodschap heeft, een ‘kernboodschap’, waar je alle dingen die je wilt vertellen ondergeschikt aan maakt. Dan weet de lezer waar hij/zij aan toe is. Maak...
12-06-2019
Ik, nummer 23
Een groot katholiek gezin voor, tijdens en na de oorlog in Den Haag [Recensie] Marianne van Betten, mede-auteur van het boek Ik, nummer 23, is de jongste van een gezin van 23. Je leest het goed een gezin van 23! Vader Anton van Betten kreeg met zijn eerste vrouw Marianne acht kinderen en toen zijn vrouw op 32-jarige leeftijd overleed...
01-06-2019
Van de liefde en de zee
Uitstekende en spannende oorlogsroman van Willem Frederik Erné Op 27 mei jongstleden liet schrijver, vertaler en theatermaker Willem Frederik Erné op Facebook weten dat hij “zojuist de laatste minuut in dienstverband [had] gewerkt. Binnenkort AOW en op vakantie (het een twee weken, het andere hopelijk wat langer), daarna nog wat freelancen als vertaler. Maar vooral veel, VEEL schrijven.” Dat laatste...
31-05-2019
Elke vriendschap met mij is verderfelijk - Joseph Roth en Stefan Zweig - Brieven 1927-1938
“Ik vraag u nogmaals om zeker uw waardigheid te behouden” Op twee manieren stelde Elke vriendschap met mij is verderfelijk, de briefwisseling tussen Joseph Roth en Stefan Zweig, Roeland Dobbelaer teleur. Ten eerste bevat het boek veel te weinig brieven van Zweig om het een correspondentie tussen twee schrijvers te kunnen noemen en ten tweede blijkt dat Zweig het nazisme...
03-05-2019
Kudos
Worden wat je bent in onrustige tijden [Recensie] Als je met vreemde mensen in gesprek raakt, hoef je vaak weinig te doen om hen hun diepste zielenroerselen te ontlokken. Dat heeft me altijd verbaasd. Waarom vertellen mensen zo snel over zaken die een wildvreemde eigenlijk niets aangaan? Is het omdat ze openhartig kunnen zijn omdat je maar een tijdelijke gesprekspartner...
23-04-2019
Holy Fuck
Seksbijbel voor de toekomst [Recensie] Het leuke van deelnemen in een jury van een boekenprijs is dat je ook boeken leest waar je zelf niet al te snel naar zou pakken. En zo las ik Holy Fuck, op expeditie naar de toekomst van seks. Ik huldig het standpunt dat je sommige dingen moet doen en er vooral in het openbaar...
19-04-2019
De onverwachte rijkdom van Altena
Delen in de provincie [Recensie] Goede literatuur vertelt iets over de tijdgeest en schetst een beeld van wat er speelt in de samenleving en tussen mensen. Literatuur onderzoekt mogelijkheden, verkent opties en doet hiervan eerlijk verslag. Nu hoeft voor mij niet alle literatuur maatschappelijke geëngageerd te zijn, maar ook in romans waar het puur persoonlijke wordt geduid, klinkt altijd de...
10-04-2019
De laatste getuige
Oorlogsverslag zonder reflectie [Recensie] De laatste getuige is een ware pageturner. Frank Krake kan goed schrijven en dat weet hij. Het boek leest op veel pagina’s als een spannend jongensboek, ook al gaat het over de meest afschuwelijke dingen. In het boek beschrijft Krake het leven en overleven van Wim Aloserij, een eenvoudige Amsterdamse jongen die door een verkeerde beslissing...
02-04-2019
Rijkdom – Hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord?
Te rijk deugt gewoon niet [Recensie] In de VS zijn de superrijken altijd helden geweest, het zijn mensen die laten zien dat ze het echt kunnen, dat ze iets hebben bereikt. Ze zijn de vleesgeworden representanten van de Amerikaanse droom, van krantenjongen tot krantenmagnaat. Iedereen wil succes en de superrijken laten zien dat die droom waarheid kan worden. Sommigen Amerikanen...
24-03-2019
De onzichtbare hand
Als de rijken hun rijkdom niet willen delen is onze cultuur gedoemd te sterven Neoliberalisme is oude wijn in nieuwe zakken. Het verzet ertegen is gelukkig ook van alle tijden. Dat laat De onzichtbare hand, het magnus opus van de Utrechse historicus Bas van Bavel, op elke pagina zien. [Recensie] Jeff Bezos, de oprichter en hoofdeigenaar van internetbedrijf Amazon is...
22-03-2019
Jas van belofte
Overwegend negatieve reacties op het Boekenweekgeschenk van 2019 Jas van belofte, het boekenweekgeschenk van 2019, geschreven door Jan Siebelink “ is een ode aan een vriendschap, aan een vader, aan het schrijven. Als Arthur met hoge snelheid per ambulance naar het ziekenhuis wordt gebracht, is hij er zeker van dat hij bezig is het leven te verlaten. Al bijna vanaf...
16-03-2019
Moord in Zuid-Afrika
Egodocument over verkeerde keuzes [Recensie] Het egodocument Moord in Zuid-Afrika vertelt om twee redenen een afschuwelijk verhaal. Allereerst is er de afgrijselijk moord op de Nederlandse man Peet van Es die met zijn vrouw Arine Prins en hun twee kinderen 18 jaar in Zuid-Afrika woonden. Het stel wordt thuis door een groep zwarte mannen overvallen en gemarteld om de kluis...
08-03-2019
Ons leven in de bossen
Teder spel met de helften [Recensie] Een ‘dystopie’ noemen literatuurcritici de nieuwe roman van Marie Darrieussecq, een angstwekkend beeld van een mogelijk ‘grimmige’ toekomst. De vraag is of dat terecht is. Het klopt dat in deze roman, Ons leven in de bossen, de superrijken de wereldmacht hebben overgenomen en bezig zijn om alles en iedereen naar hun hand te zetten....
25-02-2019
De man op de dijk
Hoe de grauwe kiekendief voor Nederland behouden bleef [Recensie] Een kilo winterpeen kost in de supermarkt tegenwoordig 69 cent. Daarvoor moet het gewas gezaaid, geoogst, opgeslagen, vervoerd, ingepakt en verkocht worden. Zowel boer, vervoerder, inpakker, groothandel en supermarkt willen er allemaal wat aan verdienen. Omdat het moderne landbouw bedrijf steeds moderner en groter wordt en de financiële opbrengsten tegen vallen,...
15-02-2019
Een liefde, in gedachten
Uitgesteld leven [Recensie] Als antwoord op een aantal Proust-achtige vragen in een agenda uit begin jaren zestig schrijft de jonge Duitse vrouw Antonia diverse keren: “Vrijheid”. Waarin schuilt de zin van het leven? “Vrijheid” Met welk woord is uw grootste verlangen te beschrijven? “Vrijheid”. Antonia is de hoofdpersonage in de nieuwe roman van Kristine Bilkau, Een liefde, in gedachten. Bilkau debuteerde...
01-02-2019
Een man in de dierentuin
Een dier dat zijn emoties kan bedwingen [Recensie] Helemaal origineel is het idee niet. Het tentoonstellen van mensen was tot ver in de 19de eeuw en begin twintigste eeuw geen uitzondering. Mensen afkomstig uit uitheemse oorden werden zowel tijdens als na hun dood (en dan opgezet) tentoongesteld in wereldtentoonstellingen, rariteitenkabinetten of rondreizende circussen. Blanke mensen werden uiteraard niet tentoongesteld. Ik...
18-01-2019
Lege harten
Nieuwe politieke roman van Juli Zeh overtuigt niet [Recensie] In Lege harten, de nieuwe roman van Juli Zeh komt het paardenmeisje terug uit haar vorige roman, Ons soort mensen. Weliswaar heet ze in Lege harten Britta en niet Linda, woont ze in een andere plaats, heeft ze een andere professie, is ze tien jaar ouder en heeft ze een kind,...
11-01-2019
Vragen van Proust
“De waarheid over de mens valt niet toe te dekken” [Voorpublicatie] “De Proustvragenlijst is wereldberoemd. Het eerste boek erover verscheen in 1969, en vele zouden volgen. The Guardian en Frankfurter Allgemeine Zeitung gebruikten hem en Vanity Fair vult er al 25 jaar haar laatste pagina mee. Grootheden als Oscar Wilde, John Lennon en Susan Sontag beantwoordden de vragen, evenals hedendaagse...
10-01-2019
Utrecht, Caravaggio en Europa
On-Utrechts goed [Recensie] Veel Utrechters hebben een haat-liefde verhouding met het Centraal Museum in hun stad. De reden: de collectie van het museum heeft geen duidelijke focus, het omvat enkele millennia aan kunstwerken, oudheidkundige voorwerpen en proeven van nijverheid. Zo zijn er legio voorwerpen uit de Romeinse tijd, is er een in Utrecht gevonden middeleeuws vrachtschip tentoongesteld, heeft het museum...
02-01-2019
Venrays Verleden 8
Regionale geschiedschrijving zoals het bedoeld is [Recensie] Van boekwerkjes als Venrays Verleden deel 8, Cultuurhistorische bijdragen over Venray en omgeving kun je alleen maar heel blij worden. Het is mooi te zien dat er in een relatief kleine stad als Venray (Noord-Limburg) zo’n bloeiende groep van historici en amateurhistorici zit die in staat is om telkens weer een interessante bundel...
27-12-2018
Caravaggio, Een leven tussen licht en duisternis
Schurk en genie, de twee levens van de grote Italiaanse meester Wie komende weken de tentoonstelling Utrecht, Caravaggio en Europa in het Centraal Museum wil bezoeken en zich goed wil voorbereiden kan terecht bij de lijvige biografie over Caravaggio van Andrew Graham-Dixon. Het boek leest als een schelmenroman en is tegelijkertijd een cursus kunstgeschiedenis. [Recensie] Michelango Merisi da Caravaggio (1571-1610)...
21-12-2018
De vrouw in het medaillon
Onvoltooid leven In het jaar van de discussie over voltooid leven verscheen een aardige novelle van historicus en journalist Jan Herman Brinks over het tegenovergestelde: onvoltooid leven; levens die wel geëindigd zijn met de dood maar die je niet voltooid kunt noemen. [Recensie] Toeval bestaat niet merkt kunstjournalist op leeftijd Steijn Verkerke. Hij heeft met enige regelmaat visioenen van gebeurtenissen...
14-12-2018
Magda is overal
Geraffineerd spel met identiteiten, met Rotterdam als middelpunt van de wereld [Recensie] Op pagina 201 van Magda is overal, het romandebuut van de Rotterdamse wetenschapsjournalist Christian Jongeneel (1969, Sumatra) begint er een nieuwe roman. Zo lijkt het althans, want wat sfeer, stijl en inhoud betreft lijkt het gedeelte dat dan start totaal niet op de voorgaande 200 pagina’s. Als het...
07-12-2018
De akte van mijn moeder
“Mijn moeder was een agent, of een verklikker. Niet waar. Wel waar. Nietes” [Recensie] Christoph Buchwald, uitgever bij Cossee, vertelde een maand geleden bij DLVAlive over Arc de Triomphe van Erich Maria Remarque waarom hij boeken uitgeeft: “We willen boeken publiceren die een nieuw gezichtspunt bieden”, stelde Buchwald, “een nieuwe kijk op de wereld.” En daarom publiceert Cossee veel buitenlandse...
30-11-2018
Alle verhalen
De angstwekkende dromen van Leonora Carrington [Recensie] Dromen doe ik weinig en als ik droom gaat het over de mensen waar ik mee optrek en die een rol van betekenis spelen of speelden in mijn leven. Geen bizarre of gekke dingen, zelden nachtmerries. Daarom was het bijzonder om een week of wat geleden met een nachtmerrie wakker te worden door...
09-11-2018
De horizon
Vat krijgen op het leven van toen [Recensie] In Lezen in Frankrijk houdt Margo Dijkgraaf een vurig pleidooi voor de hedendaagse Franse literatuur. Haar stelling is dat er na een lange periode waarin het experimenteren met taal centraal stond in de Franse romans er nu weer een verhaal vertelt mag worden. “Deze boodschap heeft Nobelprijswinnaar Patrick Modiano nog niet bereikt”...
26-10-2018
De uitreis
Vlijmend onbehagen “’Ik stel voor dat iedereen uit dit gezelschap nu een korte biografische schets van hem- of haarzelf geeft,’ zei Hirst, die rechtop ging zitten. ‘Juffrouw Vinrace, u bent de eerste; begin maar.’ Rachel vertelde dat ze vierentwintig jaar oud was, de dochter was van een scheepseigenaar, dat ze geen behoorlijke opleiding had, pianospeelde, geen broers of zussen had,...
19-10-2018
Het huis van de namen
De Griekse Goden waren niet om te lachen [Recensie] Natuurlijk heeft Stefen Fry een heerlijk boek over de Griekse goden geschreven. Mythos leest als een schelmenroman met belangrijke levenslessen, al gaat het over een groep van tientallen schelmen. De Griekse goden volgens Fry zijn een zooitje ongeregeld: ze liegen en bedriegen, zijn jaloers en zelfzuchtig, zijn gewelddadig en vermoorden elkaar...
23-09-2018
De nieuwe politiek van Europa
Politiek moet saai zijn [Column] Lang geleden dat ik zo geworsteld heb met een boek als De nieuwe politiek van Europa van Luuk van Middelaar. De eerste 200 pagina’s moest ik me er telkens echt toe zetten. Niet omdat het slecht geschreven of oninteressant is, integendeel. Van Middelaar heeft een mooie stijl, goed geformuleerde zinnen en genuanceerde opinies. Waar ik...
09-09-2018
100 x Sophie
Feelgood filosofie Het was al een tijdje duidelijk dat het er aan zat te komen, het boek 100 x Sophie – wat is wijsheid? Op facebook deed kunstenaar, fotograaf en schrijver Annemiek Schmidt Crans, die zichzelf Dutch Polaroidgirl noemt, verslag van het project. Er moesten 100 vrouwen (van alle leeftijden) met de naam Sophie – of wat daar op lijkt...
07-09-2018
Muizen en mensen
Dromen tussen stof en graan [Recensie] Even denk je een vervolg te pakken te hebben van Aan een onbekende god. De novelle Muizen en mensen (Mice and Men) uit 1937 begint net als veel delen van de roman uit 1933 van John Steinbeck met een weelderige beschrijving van de natuur. Maar als Steinbeck de twee hoofdrolspelers van Muizen en mensen...
04-09-2018
Het geluk van Limburg
Mijnen en katholicisme konden niet zonder elkaar [Recensie] Als kleuter liep ik elke dag langs de Sint Petrus’ Bandenkerk – in de volksmond de Grote Kerk genoemd – in Venray (Noord-Limburg), op weg naar de kleuterschool, samen met mijn grote zus. We schrijven halverwege de jaren zestig, het waren de nadagen van het Rijke Roomse Leven. We passeerden dan bij...
24-08-2018
In andermans handen
Ontvoerd in Irak [Recensie] Wat de lezer met de roman In andermans handen van de Duitse schrijver Sherko Fatah aan moet, het werd me al die 284 pagina’s maar niet duidelijk. Het boek gaat over de ontvoering van de Duitse archeoloog Albert en zijn tolk Osama, ergens in Noord-Irak. Wie hen ontvoert heeft is onduidelijk, wat er met hen gaat...
17-08-2018
Een soort geluk
Turks Fruit in het laboratorium [Recensie] Het aantal schrijvers dat romans schrijft over romans schrijven is onuitputtelijk. Zou er wel eens onderzoek naar gedaan zijn naar het aantal romans dat over romans schrijven gaat, welk percentage van alle romans? Er zou wel eens veel hoger cijfer uit kunnen komen dan we denken. Natuurlijk is het interessant om over romans schrijven...
10-08-2018
Olga
Het is allemaal de schuld van Bismarck [Recensie] Bernhard Schlink werd wereldberoemd toen zijn boek Der Vorleser (De voorlezer) in 2008 als The Reader werd verfilmd. Kate Winslet speelde de hoofdrol in de film en ontving hiervoor een Oscar. De film won nog diverse andere prijzen. Boek en film vertellen het bijzondere verhaal van Hanna Schmitz, een vrouw van in...
02-08-2018
Armando – alle beelden
Ieder zijn eigen Armando [Recensie] Voor velen is Armando, die 1 juli op hoge leeftijd overleed, een kunstenaar die er in hun volwassen leven altijd was. Een soort constante op kunstgebied, maar jonger dan de generatie van Cobra. Er was altijd wel een theaterstuk, een nieuwe muziekuitvoering, een nieuw boek, een nieuwe journalistieke reportage, een nieuwe tentoonstelling, een nieuw schilderij...
29-07-2018
Mystiek voor goddelozen
Een nieuwe godsdienst volgens Henk van der Waal [Recensie] Er is een boekenkast omgevallen in Nederland en wel in het huis van Henk van der Waal. En dat heeft deze dichter en filosoof ons willen laten weten. Het resultaat is een pil van 431 pagina’s inclusief noten en bibliografie, geschreven in dialoogvorm. Mystiek voor goddelozen behandelt de wereld van de...
20-07-2018
Zondagskind
De hel, dat zijn de anderen [Recensie] Abdul is slim, heel slim. Dat merk je binnen een paar minuten. Als ik hem vraag bij zijn sollicitatiegesprek voor een stageplaats waarom hij VMBO kader heeft gedaan en nu op het MBO zit, en waarom hij geen VWO heeft gedaan, lacht hij schaapachtig. “Ach, ik was nooit zo bezig met mijn best...
22-06-2018
Lezen in Frankrijk
Hervonden liefde We moeten weer Franse literatuur lezen! [Column] In de jaren tachtig studeerde ik filosofie, waaronder een jaartje in Parijs. Alles wat Frans was vond ik prachtig. Ik liep college bij Derrida en woonde lezingen bij van Lyotard en Deleuze. Ik verslond Franse literatuur, alle grote namen uit die tijd, of eigenlijk van net daarvoor: Camus, Sartre, De Beauvoir,...
08-06-2018
Arc de Triomphe
Dansen op de vulkaan [Recensie] Er zijn twee stromingen of eigenlijk drie onder de huidige generatie doemdenkers die denken dat de geschiedenis zich herhaalt. Zij die menen dat ons tijdvlak lijkt op dat van kort voor de eerste Wereldoorlog, zij denken dat we eerder het interbellum nadoen en zij die geloven dat elementen van beide tijdperken zich herhalen. Eens zijn...
24-05-2018
De schilders van Domburg
Het duizelingwekkende licht [Recensie] De naam van de Zeeuwse badplaats Domburg is onlosmakelijk verbonden met twee grote Nederlandse kunstenaars: Jan Toorop en Piet Mondriaan. Voor beide schilders was hun verblijf in de Zeeuwse badplaats een belangrijk fase in hun carrière. Mondriaan experimenteerde er voor het eerst met het kubisme. Voor velen zijn zijn semi-abstracte werken uit deze periode het mooist....
20-05-2018
Luister naar mij
Je krijgt de lage mensen nooit tevreden De invloed van Theognis van Magara op Friedrich Nietzsche “De lage mensen komen niet compleet verdorven uit de buik. Het is omdat ze vriendschap sluiten met het lage volk dat zij die immorele daden leren, liederlijke taal, geweld; omdat ze denken dat het volk de waarheid spreekt.” “Een grote ramp doorstaan verkleint het...
18-05-2018
Moskou op sterk water
Tussen hoop en waanzin [Essay] Het was lang geleden dat ik moest denken aan mijn eerste krantje, De Grote Mond, het illegale anarchistische maandblad voor scholieren in Venray en omstreken uit 1980. Het blad deelden we een paar jaar lang uit voor de poort van scholengemeenschap Jerusalem (een voormalig nonnenklooster) tot grote woede van de toenmalige rector. “Ik sta niet...
27-04-2018
Geen verlangen zonder tekort
“Nederlandstalige romans zijn avontuurlijke exploraties van de menselijke ziel” [Recensie] Op 7 mei wordt de Libris Literatuur Prijs voor de 25ste keer uitgereikt. Genomineerd dit jaar zijn Martin Michael Driessen met De pelikaan, Marjolijn van Heemstra met En we noemen hem, Murat Isik met Wees onzichtbaar, Ilja Leonard Pfeijffer met Peachez, een romance, Arjen van Veelen met Aantekeningen over het...
17-04-2018
Het geheim van bol.com
Waarom honderden boekhandels moesten verdwijnen [Column] Twee opmerkingen vooraf. Ten eerste, ik ben geen grote vriend van bol.com, ik heb er nog nooit een boek besteld. Ik vind dat veel internet winkels, zoals bol.com, parasiteren op een domein waar ze schatplichtig aan zijn en waar ze niets voor terug doen. Leegroven zou je dat kunnen noemen. Deze opvatting zal deze...
23-03-2018
Judas
De veelstemmigheid van Amos Oz In de roman Judas voert Amos Oz twee oude mannen op en een jonge student. Ze verwoorden alle drie een deel van de ideeën van Oz, zo leert zijn essaybundel Beste fanatici. [Essay] Een oude kreupele man, Gersjom Wald, woont met zijn schoondochter Atalja Abarbanel in een achterafwijk in Jerusalem. Het is eind jaren vijftig van...
15-03-2018
Neo Rauch - Dromos
Surrealistische heimwee naar het oude Duitsland [Recensie] Voor Neo Rauch (Leipzig, 1960) begon zijn kunstenaarschap pas echt met een droom in 1993. Niet dat de toen 33 jarige kunstenaar nog geen interessante werken maakte, maar pas na deze droom wist hij in welke richting hij zijn kunstenaarschap moest sturen. De droom wordt uitgebreid beschreven in een interview dat Ralf Keuning,...
09-03-2018
De grote goede dingen
Onderzoeksliteratuur van Alma Mathijsen [Recensie] Mila is achttien jaar en ze wil weten wie haar vader Just was, die negen jaar eerder overleed. Ze trekt een tijd op met Don Keizer (viool), een van de muziekmaatjes van haar vader. Met nog twee andere mannen vormden ze in de jaren zestig een strijkkwartet, maar dan op hippie-achtige anarchistische wijze. Het waren...
12-02-2018
De bloemen van Jan Siebelink
109 planten en bloemen [Voorpublicatie] Morgen wordt Jan Siebelink tachtig jaar. Ter gelegenheid van zijn verjaardag publiceert De Bezige Bij deze maand De bloemen van Jan Siebelink, een prachtig uitgegeven boek, met schitterende afbeeldingen en met honderden citaten allemaal over bloemen en planten uit de romans van Siebelink. Daarnaast geeft Siebelink bij een aantal bloemen en planten een extra toelichting. Bij...
09-02-2018
Syberg
Eten, drinken én bedriegen in de 18de eeuw [Recensie] In 1733 schreef de Nederlandse schilder en schrijver Jacob Campo Weyerman een merkwaardig boek over een Duitse edelman die in Den haag en omstreken vertoefde. Het zou gaan over ene Johan Hendrik van Syberg, een meesterbedrieger die veel Hollandse edelen geld afhandig maakte. In 1984 werd het boek van Weyerman opnieuw...
04-02-2018
Verzet en rede
Het is allemaal de schuld van het postmodernisme [Essay] De Amerikaanse filosoof Susan Neiman besluit haar polemisch geschrift tegen het populisme Verzet en rede – in tijden van nepnieuws, met de strijdkreet: “Verzet of berusting: de keus is aan ons.” In haar schotschrift hekelt ze het verbond van het rechtspopulisme in Amerika en de media daar die steeds meer nepnieuws verspreiden. Ze...
27-01-2018
Panorama Pieterburen - Pietersberg
Wat is natuur nog in dit land? [Recensie] Nederland is met zo’n 400 inwoners per vierkante kilometer een van de drukkere bevolkte landen van de wereld. Maar wie het boek Panorama Pieterburen – Pietersberg bekijkt, zal denken dat dat wel meevalt. Je komt geen mens tegen in dit fotoboek, en bijna geen huizen of boerderijen. Toch gaat het Pieterpad, alle...
19-01-2018
Ademwolken
‘Spoken word’ leest niet altijd prettig [Recensie] “Vrijwel alles komt aan bod” in Ademwolken, aldus auteur Willem Janssen. Een dichtbundel die bijna over alles gaat komt natuurlijk goed binnen bij een recensent van deze site. Willem Janssen besloot een jaar geleden tot een megaproject, een jaar lang elke dag een gedicht schrijven en dat meteen deels online publiceren. En dat...
12-01-2018
Aan een onbekende god
God van de christenen versus god van de natuur Als de bewoners van Californië hun literaire klassiekers goed kenden, hadden ze kunnen weten dat er in deze kuststaat van de VS om de zoveel jaren een periode van extreme droogte voortkomt. Ook al is de grond er vruchtbaar, we drinken tegenwoordig allemaal Californische wijn, eens in de zoveel tijd valt...
31-12-2017
In de voetsporen van Erasmus
Waarom Erasmus in het Lutherjaar alle aandacht verdient [Recensie] Dit stukje kan geen volledige objectieve recensie zijn, daarvoor ken ik beide auteurs (nu ja, ‘auteur’, Jeroen Hermkens is beeldend kunstenaar) te goed. Met Han studeerde ik filosofie in Utrecht, met Jeroens zus, Anneke – ook kunstenaar, ben ik al een heel leven bevriend. Verwacht dus geen honderd procent objectieve bespreking,...
30-12-2017
Schiermannenoog
Stoere mannen op leeftijd [Signalering] Schiermannenoog is een heerlijk boek. Mooi uitgegeven, robuust, hard kaft, verzorgde fotografie, een dik houthoudend papier, bijzondere vormgeving en als kers op de taart maar liefst drie leeslinten in de kleuren van de Nederlandse vlag. Geen millimeter in dit boek is aan het toeval overgelaten. Heel fijn. En dan heb je nog niets gelezen. De...
29-12-2017
De arrogantie van het doorgeefluik
Freek de Jonge als SP senator [Recensie] De babyboomers gaan met pensioen en dan wordt het tijd voor velen van het afhandelen van lange bucket lists en voor een aantal betekent dit: nu eindelijk die roman schrijven waar ik mijn hele leven al van droomde dat ik die zou schrijven. En daar schuilt natuurlijk een groot gevaar in. Meestal zijn...
22-12-2017
Scheuren in het canvas
De avonden anno 2017 “Als mensen elkaar rouwkaarten sturen, vroeg hij zich af, waarom vermelden ze dan nooit de lengte en gewicht van de overledene?” Of: “op ooghoogte had iemand in koeienletters BIJ BRAND, KIJK OMHOOG gekalkt. Toen Luctor zijn blik naar boven richtte, bekroop hem het gevoel geconfronteerd te worden met zijn diepste zelf. ALLEEN BIJ BRAND, LOSER, ALLEEN...
17-12-2017
Het boek van vreugde
Twee oude mannen dromen over een beter wereld [Recensie] Het was natuurlijk een fijn plan. We vragen twee hoogbejaarde geestelijke leiders om een week met elkaar door te brengen, we tekenen de gesprekken op en er ontstaat iets moois. Het resultaat lag in paperback dit najaar in de winkel in Nederland en Vlaanderen: Het boek van vreugde met Zijne Heiligheid...
15-12-2017
De heilige Rita
De boze witte man is niet altijd slecht Tommy Wieringa’s meest moralistische roman [Recensie] Een jaar na het magnus opus van de Duitse schrijver Juli Zeh, getiteld Unterleuten (vertaald als Ons soort mensen), over een klein dorp met dezelfde naam in de voormalige DDR kwam Tommy Wieringa dit najaar met zijn roman over het platteland: De heilige Rita. De roman...
28-11-2017
De toekomst van de stad
Leven op het platteland is voor sukkels [Recensie] Wat Zef Hemel vermoedelijk zo ongeveer het meest irriteert in Nederland is het Groene Hart. De hoogleraar Grootstedelijke vraagstukken aan de UvA houdt in zijn boek De toekomst van de stad een vurig pleidooi voor de metropool, de stad die is samengesteld uit een aantal steden, aaneengegroeid, waar miljoenen mensen samenleven, werken,...
17-11-2017
Waan en willekeur
Verhalen over WOII [Voorpublicatie] Dit weekeinde verschijnt de verhalenbundel Waan en willekeur, “waarin zes verschillende momenten uit de Tweede Wereldoorlog worden geschetst. De lezer maakt niet alleen kennis met de kille Nederlandse soldaat uit het openingsverhaal Voorbij de catacomben, de aandoenlijke kleuter Xavier in Kuuroord en de tragische jongeling Arthur Rosenthal in het ondergangsverhaal Endlösung, maar ook met de raadselachtige...
17-11-2017
Vergeet de meisjes
Kan dat, vriendschap zonder moraal? [Essay] Het kan niet gezegd worden dat het nu een trend is, boeken over vriendschap. Opvallend is wel dat recent, kort na elkaar, twee vriendschapsboeken verschenen, beide bijzondere en mooie romans, die beide over afhankelijkheid in de vriendschap gaan. In de roman van Jan Siebelink, getiteld De Buurjongen, is het een vriendschap tussen twee buurjongens,...
03-11-2017
Binnentijd
Watskeburt?! of de GVR voor volwassenen [Recensie] Wouter Rikmans is marketeer, consultant en wereldreiziger. Met de publicatie van zijn eerste dichtbundel Binnentijd is hij ook dichter geworden. Zijn gedichten gaan over reizen, vooral reizen over zee, over ontmoetingen tussen geliefden en andere aardbewoners verspreid over de wereld. Strand en zand zijn nooit ver weg in zijn gedichten. Rikmans koketteert niet...
29-10-2017
Pelgrimspaden in Limburg
Langs Zuid-Limburgse kapellen en abdijen [Signalering] In 2007 bracht de Limburgse stichting Pelgrimswegen & Voetpaden bij haar twaalf en een halfjarig bestaan een boekje uit met wandelingen langs de belangrijkste pelgrimsplaatsen in de meest zuidelijke provincie van Nederland. Na drie herdrukken verscheen er dit jaar een geheel nieuwe versie met deels nieuwe wandelingen, Pelgrimspaden in Limburg, 13 bezinningswandelingen. Een aantal...
20-10-2017
Antigone in Molenbeek
Dubbel verlies [Signalering] Voor de tweede keer dit jaar verschijnt bij De Bezige Bij een klein, prachtig boekje. Beide spelen ze in het kloppend hart van Europa, Brussel, beide gaan ze over het Moslimvraagstuk, beide over mensen uit Molenbeek. Het eerste was het verdrietige maar hoopvolle Een Jihad van Liefde van Mohamed El Bachiri en David van Reybrouck, over de...
15-10-2017
Vergeven
Alleen het onvergefelijke vraagt om vergeving [Recensie] Afgelopen vrijdag was ik in een gesprek met mijn vriend de wetenschapsjournalist die zich afvroeg waarom veel filosofen zo somber zijn over de toekomst van de mensheid. “Het is toch onmiskenbaar zo dat de welvaart in het Westen de laatste honderd jaar alleen maar is toegenomen, net zoals de gezondheidszorg is verbeterd, het...
12-10-2017
Achter het verdwijnpunt
Speuren naar het perspectief van Velázquez [Recensie] Lang voordat René Magritte en Salvador Dali speelden met de werkelijkheid in hun surrealistische schilderijen, was daar Diego Velázquez (1599 – 1660), de Spaanse hofschilder van Filips IV. Velázquez was een raadselachtige schilder. Zijn doeken bevatten vaak donkere, sobere afbeeldingen, meestal van mensen, een enkele keer van een historische drama of een jachttafereel....
10-10-2017
IJdel onkruid
Klaar met schelden [Column] Natuurlijk verschijnt er ook dit jaar weer een verzamelbundel met columns van Youp van ’t Hek uit NRC Handelsblad en natuurlijk zal het ook dit jaar wel weer een bestseller worden. Maar misschien moeten we allemaal dit jaar het boekje maar eens niet kopen en kiezen voor serieuze columns van Bas Heijne, Sheila Sitalsing of Bert...
08-10-2017
De zinnen van het leven
De oerkracht van het aardse [Voorpublicatie] De Vlaamse filosoof Marc Van den Bossche is hoogleraar cultuurfilosofie aan de Vrije Universiteit Brussel, waar hij begin jaren tachtig ook onder andere filosofie studeerde. Voordat hij startte met zijn academische carriere werkte hij als journalist. Van den Bossche is een fanatiek hardloper en wielrenner. In zijn boeken doet hij verslag van zijn persoonlijke leven,...
04-10-2017
De gewone man
Een kleine mensheidgeschiedenis [Voorpublicatie] Deze week verschijnt het nieuwe boek van historicus Jos Palm: De gewone man, een kleine mensheidgeschiedenis. “In de geschiedenisboeken kom je hem meestal niet tegen: de gewone man. Toch was hij er altijd al. Jos Palm zocht hem op en beschrijft het leven van ‘gewone mannen’ door de hele geschiedenis.” Over de auteur Jos Palm (1956)...
02-10-2017
Vertrouwen in de wetenschap
Interviews van wetenschapsjournalist Simon Rozendaal De bekende wetenschapsjournalist Simon Rozendaal ging vorige maand met pensioen. Bij zijn laatste ‘krant’, weekblad Elsevier, was hij sinds eind jaren tachtig in dienst. Daarvoor werkte hij onder andere bij NRC Handelsblad waar hij het wetenschapskatern ontwikkelde. Zelf ken ik hem uit de tijd dat ik hoofdredacteur was van Natuur & Techniek (tegenwoordig New Scientist),...
01-10-2017
Brieven 1484-1536
Brieven van Erasmus van Rotterdam [Voorpublicatie] Uitgeverij Athenaeum, Polak & Van Gennep werkte afgelopen jaren gestaag aan de publicatie van Erasmus’ verzamelde werk. Eerder verschenen al Gesprekken (2001), Lof en blaam, wat we vooral kennen als Lof der zotheid (2004), Opvoeding (2006), Verweerschriften (2007), Spreekwoorden – Adagia (2011) en Theologie (2015). Deze week verschijnt Erasmus’ Brieven, gekozen, vertaald en toegelicht door...
29-09-2017
JUNKIEVERDRIET
Jeugdheld en Vlaamse dichter van de dood De gedichten van Jotie T’Hooft [Recensie] Het was een klein bericht in het dagblad De Tijd wat toen nog bij mijn ouders kwam, daar ergens in oktober 1977, komende week veertig jaar geleden. “Jonge Vlaamse dichter beneemt zich van het leven”, zo zal de kop wel hebben geluid. Jotie T’Hooft werd 21 jaar....
23-09-2017
Opgeven is geen optie
Hoop is onsterfelijk en onuitputtelijk [Voorpublicatie] Vandaag, 23 september, is de uitvaart van de Tilburgse fitnessinstructeur Jermaine de Wind (27), die vorige week stierf aan de gevolgen van een hersentumor. In 2008 werd De Wind voor het eerst getroffen door de ziekte, die destijds met succes werd behandeld. Hij was één van de weinige mensen met deze ziekte die na...
22-09-2017
Het refrein van andermans leven
Weemoedig in Londen In Het refrein van andermans leven dicht Arnold Jansen op de Haar over de stad en over het leven in het stad. De dichter voelt zich thuis in de stad, het is niet het Sodom of Gomorra van de moderne tijd, integendeel, deze biotoop bevalt hem wel. Hij schrijft op wat hij ziet, wat hem raakt of...
07-09-2017
J.B.W.P.
De wereld van Johan Polak [Recensie] Bij de presentatie van de biografie over Johan Polak, dit voorjaar, vertelde Maarten Asscher, directeur van boekhandel Atheneum, over zijn eerste ontmoeting met Johan Polak. Het was een overdonderende gebeurtenis. Polak had de gewoonte om bij ontmoetingen jongemannen te overstelpen met anekdotes zowel over de literatuur in het algemeen als de klassieken in het...
02-09-2017
Mijn held
Honden en gevangenen [Signalering] Toen onze laatste cavia ziek werd had onze hond Fien dat al een maand eerder door. Ze wilde ‘s nachts niet meer beneden slapen, maar jankte ons elke nacht wakker. Wij snapten er niets van en lieten het beest maar boven slapen. Nachtrust is ook wat waard. Op het moment dat de cavia, waarschijnlijk door kanker...
01-09-2017
Ons soort mensen
Een dorp vol witte Don Quichots [Recensie] Het verhaal zou zich in Oost-Groningen kunnen afspelen, of op het Roemeense Platteland, in de Ardennen, in Noord-Frankrijk, in Sicilië, in wezen in elke arme plattelandsregio in Europa, maar in Ons soort mensen, de nieuwe roman van de Duitse schrijver Juli Zeh, werd het een dorpje in het voormalige Oost-Duitsland, een uur rijden...
25-08-2017
Western
“In de wanhoop van de ongeneeslijke Delphine Lecompte” Gedichten van Delphine Lecompte [Recensie] Iemand die vermoedelijk niet echt gelukkig is met het afschaffen van het Dictee der Nederlandse taal zal de Vlaamse dichter Delphine Lecompte zijn. In haar nieuwe bundel Western produceert ze de ene plechtige zin na de andere waar de laatste auteurs van het Dictee zoals Kees van...
18-08-2017
Point Nemo en het drijvende eiland
Steampunk ellende [Recensie] Weer een nieuwe uitdrukking geleerd in het vak van de letteren. Op achterflap van Point Nemo en het drijvende eiland, de laatste grote roman van Jean-Marie Blas de Robles schrijft de uitgever: “Steampunk proza met een snufje Jules Verne en een scheut Conan Doyle”. Steampunk, zo leren Google en Wikipedia mij, is een genre dat gaat over...
15-08-2017
De goede advocaat
Opfriscursus advocatuur [Signalering] Bij haar afscheid dit voorjaar als bijzonder hoogleraar Advocatuur aan de Universiteit van Amsterdam publiceerde voormalig advocaat en tegenwoordig romancier Britta Böhler het essay De goede advocaat. Het essay is een helder geschreven tekst over wat een advocaat behoort te doen en vooral niet behoort te doen. Het boekje is uitermate geschikt voor mensen die niet precies...
11-08-2017
Bix
Kantiaanse vragen voor een niet alledaagse puber Recensie Bix is een jongen van vijftien die geen normale puber wil zijn. Hij is genoemd naar de jazz muzikant Bix Beiderbecke uit het begin van de 20ste eeuw, een afschuwelijke naam vindt hij. Bix wil filosoof worden, een naam als Henk-Sander past daar beter bij, dus zo wil hij voortaan genoemd worden....
04-08-2017
Wat de jongen schuldig is aan de man
Goeden Tijden, Slechte tijden-achtige fantasieën zijn niet voldoende voor een roman [Recensie] Wat de jongen schuldig is aan de man is al weer maar liefst de derde roman van Frans van den Ouweland, in het dagelijks leven financiële adviseur en controller in het hotelwezen. Goed, kijken of je het verhaal snapt: twee jongens studeren aan de hogere hotelschool in Maastricht....
28-07-2017
Ontboezemingen van de oplichter Felix Krull
Mijmeren over een verloren tijd [Recensie] Het moet een mooie tijd zijn geweest, de Belle époque, dat zo ergens begon na de Frans-Duitse oorlog van 1870 en eindigde met de Eerste Wereldoorlog. Er was sprake van meer dan veertig jaar vrede in Europa, de economieën draaiden op volle toeren, er was welvaart (waar zelfs de arbeiders van mee begonnen te...
28-07-2017
As, Vuur
Gedichten van Hester Knibbe [Voorpublicatie] In 2013 publiceerde NRC een artikel over 23 oerwoorden die al meer dan tienduizend jaar geleden door onze voorouders werden gebruikt en die in zeven oertalen voorkomen. Het is lijst waarin zowel gebruiksvoorwerpen, werkwoorden, maar ook persoonlijke voornaamwoorden en aanwijzende voornaamwoorden voorkomen en geeft goed aan dat de taal van onze voorouders net zo complex...
21-07-2017
Zulajka opent haar ogen
Ieder afzonderlijk en allen tezamen [Recensie] Als je van een volk af wilt, organiseer dan een lange reis, zonder comfort, zonder genoeg eten en drinken, zorg dat het of te koud of juist te warm is en je zult zien dat bij aankomst een deel van je probleem al is opgelost. De Turken stuurden de Armeniërs te voet door de...
17-07-2017
Monument voor de Quagga
Elegie voor een zebrasoort [Recensie] “Maar inderdaad zijn de quagga en de zebra twee van elkander gantsch onderscheidene soorten, en houde zich ook in verscheidene en dikwijls wijd van elkander gelegene gewesten op. De merrien van beide soorten zijn even zoo als de hengsten, die tot haar behoren, getekend, behalve dat de kleur der laatsten frisscher en meer in ’t...
14-07-2017
Geraakt
Wie is Harry Piekema? [Recensie] Geraakt van Hans Münstermann heeft twee sterke gedeeltes. Bij de start van de roman weet Münstermann de lezer meteen te boeien door een licht ironische schets te geven van het Amsterdam in de jaren tien van deze eeuw. Het nieuwe Rijksmuseum is net geopend en een schilderij van Jan van Scorel, Maria Magdalena, blijkt beschadigd...
14-07-2017
Wildcamera
Gedichten en beschouwingen van Martin Reints [Voorpublicatie] Het is een mooie combinatie, gedichten en korte beschouwingen, poëzie en proza, in één bundel. Ook in Martin Reints’ nieuwe bundel Wildcamera werkt deze combinatie erg goed. De gedichten bieden je vergezichten waar je even voor moet gaan zitten. De beschouwingen brengen je weer met beide voeten op de grond en laten niets...
07-07-2017
Fun4now
Plastische homoseks [Voorpublicatie] Omdat De Leesclub van Alles ook aandacht wil besteden aan onafhankelijke, zelf uitgegeven boeken en boeken van kleine onafhankelijke uitgevers, boeken die niet direct een recensent vinden, werken we met voorpublicaties. Vandaag een een deel uit Fun4now, de scabreuze homo-erotische belevenissen van Will D. Naegten, pseudoniem van een jongeman uit Gent. Het is een plastich ‘waargebeurd’ verslag...
06-07-2017
Zoektocht in Hartstocht
Reizen naar Rembrandt [Voorpublicatie] Hoeveel schilderijen heeft Rembrandt gemaakt? We weten het niet precies. Het aantal ‘echte’ Rembrandts schommelt, de laatste jaren zijn er bij gekomen, maar vooral werden veel andere door deskundigen ontmaskerd als zijnde niet van Rembrandt. In zijn boek Zoektocht in Hartstocht. Bezoeken aan Rembrandtschilderijen wereldwijd, laat kunstliefhebber Arno Wubben (1967) zien dat de afgelopen eeuw steeds...
23-06-2017
De nacht in Lissabon
Driemaal Schwarz, driemaal op de vlucht voor de nazi’s [Recensie] De sfeer van De nacht in Lissabon doet aan de film Casablanca denken. De Tweede Wereldoorlog teistert Europa al ruim jaar. In steden rond de Middellandse zee en in Zuid-Europa waar de oorlog nog niet is uitgebroken, loopt het vol met Noord-Europeanen, gevlucht voor de oprukkende nazi’s. Joden, welgestelde burgers, linkse...
23-06-2017
Hoe ik een bos begon in mijn badkamer
Gedichten van Maartje Smits [Voorpublicatie] Het gaat niet goed met de planeet. Elke dag bereiken ons onheilstijdingen over de opwarming van de aarde, het uitsterven van diersoorten, hongerplagen, overstromingen, orkanen, et cetera. Als het om de natuur gaat is er geen reden tot vrolijkheid zou je denken. Maar dat is niet de mening van dichter Maartje Smits. In haar nieuwe...
09-06-2017
Waar leg ik mijn hart
Gedichten van Wendela de Vos [Voorpublicatie] Waar leg ik mijn hart is een korte roman in dichtvorm. Een roman over het ontstaan van een nieuwe liefde, tussen een vrouw en visser, ergens aan een kust. De gedichten zijn beeldend, erotisch, maar ook religieus. De natuur heeft een prominente plaats in de gedichten van De Vos. Als de visser niet meer...
08-06-2017
Walk Through Walls
Kunst moet pijn doen. De programmatische kunst van Marina Abramović [Essay] De Franse schrijver en filosoof Georges Bataille onderzoekt in een van zijn latere boeken, De tranen van eros, aan de hand van 5000 jaar kunstgeschiedenis, hoe erotiek en geweld samenvallen. Erotiek is voor hem een voorbereiding op de dood, als een ervaring van het geweld van het einde van...
02-06-2017
Alleman
Leven zonder op te vallen [Recensie] Zo leven mannen, en zo gaan ze dood. Ze worden geboren, groeien op, ontwikkelen een lastige relatie met een aantal familieleden, gaan naar school, volgen een opleiding en kiezen een beroep dat eigenlijk te saai is en waarmee ze voorbijgaan aan de dromen die ze hebben. Ze trouwen, krijgen een paar kinderen, het huwelijk...
19-05-2017
Cocaïne
Geef die man een verhaal [Recensie] Aleksandr Skorobogatov kan schrijven, heel goed schrijven. Zijn taalgebruik in zijn nieuwe roman Cocaïne is beeldend, woest en weerbarstig, indrukwekkend. Hij schrijft als een echte Rus en gebruikt prachtige lange zinnen, die vaak lijken te ontsporen maar dan net op tijd, na een woord of 50, weer op hun pootjes terecht komen. Een voorbeeld:...
14-05-2017
Vroege werken
Hoe het alledaagse subliem wordt [Recensie] Even was er paniek. Wat had ik gemist? Uitgeverij Dag Mas lanceerde Jan Postma’s Vroege werken en ik had van zijn latere of hoofdwerken nog nooit gehoord, laat staan er iets van gelezen. Het kaartje bij het boek, net zo strak opgemaakt als het boek zelf, hielp me snel uit de droom. Jan Postma...
03-05-2017
Anti-Joodse beeldvorming en Jodenhaat
De historische achtergrond van De bekeerlinge, een verlaten verhaal uit de middeleeuwen De roman De bekeerlinge van Stefan Hertmans maakte indruk op Roeland Dobbelaer, op een dusdanige manier dat hij zich afgelopen maanden verdiepte in de Jodenvervolging in de middeleeuwen. Volgens Dobbelaer kloppen niet alle historische aannames van Hertmans en maakt hij dezelfde vergissing als Simon Schama. [Essay] Annejet van...
14-04-2017
Sonnetten voor de Donkere Dame
Shakespeareaanse liefde [Recensie] Tijdens de DLVAlive avond in maart over Notendop van Ian McEwan was dichter en Shakespeare-vertaler Bas Belleman te gast. Belleman vertelde met veel enthousiasme over William Shakespeare en vooral over diens sonnetten. Belleman is bezig met het vertalen van alle 154 sonnetten van Shakespeare, een meerjarenproject. Een deel van deze vertaling, de laatste 28 sonnetten gewijd aan...
02-04-2017
Een Jihad van liefde
Lezen met het hoofd of met het hart [Recensie] Het boekje Een Jihad van liefde van de Brusselaar Mohamed El Bachiri lezen betekent al snel een keuze maken: lees je het met het hoofd of met het hart? Laten we beginnen met het laatste. Veel mensen zullen geroerd zijn door de opname van het Vlaamse programma VRT De Afspraak waarin...
31-03-2017
Kameraden verraden
Verraad en overspel tijdens Jordaanoproep en Februaristaking [Recensie] Lange tijd was het onduidelijk wat ik nu aan het lezen was: een historische roman, een geromantiseerd liefdesverhaal over de jonge jaren van de vader van de auteur, een thriller of een young adult boek. Het heeft van alles wat en dat is ook de zwakte van deze eerste roman van journalist...
22-03-2017
Het weeshuis voor verlaten verhalen
Liefdevolle geschiedenis [Signalering] Een van de voordelen van het op de een of andere manier betrokken zijn bij het boekenvak is dat je rond de kerst mooie, kleine boekjes krijgt toegestuurd van uitgevers waarmee ze hun relaties bedanken voor de samenwerking in het afgelopen jaar en ze hen een goed nieuw jaar wensen. De mooiste van afgelopen jaarwisseling die mij...
03-03-2017
Solar
En ook de wetenschap kan ons niet redden Ter voorbereiding van de DLVAlive in Utrecht over Notendop, 7 maart (her)leest Roeland Dobbelaer het oeuvre van Ian McEwan. Deze week Solar. [Recensie] Na enkele bladzijden van Solar ben je even bang dat het weer een serieus boek wordt over nare mannetjes van vijftig plus die opportunistisch, zichzelf verrijkend hun kunstjes jaar...
24-02-2017
Beest
Robison Crusoe op de hei [Recensie] Beest, de nieuwe roman van de Engelsman Paul Kingsnorth, het vervolg op zijn succesvolle The Wake, is geen boek om in deze roerige tijden te lezen. Brexit, de nieuwe Amerikaanse president en de ophanden zijnde verkiezingen in Nederland en Frankrijk maken dat je elk moment twitter, facebook en diverse nieuwsmedia wil checken om maar...
10-02-2017
Aan Checil Beach
Dat eeuwige gedoe met seks Ter voorbereiding van de DLVAlive in Utrecht over Notendop, 7 maart (her)leest Roeland Dobbelaer het oeuvre van Ian McEwan. Deze week Aan Checil Beach. [Recensie] Florence en Edward zijn twee jonge mensen die groot worden in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, ze ontmoeten elkaar, raken verliefd, trouwen. Ze zijn net aangekomen in het hotel...
27-01-2017
Aan het eind van de dag
(Auto)biografie van een generatie Op 24 februari bespreekt filosofe Marjan Slob tijdens een nieuwe DLVAlive Utrecht Aan het eind van de dag van Nelleke Noordervliet met psycholoog en schrijver Jaap Bos, docent bij de vakgroep Social and Behavioural Sciences aan de Universiteit Utrecht, tevens hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Biografie. [Recensie] Een keer heb ik met Nelleke Noordervliet mogen praten....
06-01-2017
Amsterdam
Verloren moraal van vijftigers Als voorbereiding voor DLVAlive van dinsdag 7 maart leest Roeland Dobbelaer het oeuvre van Ian McEwan. Deze week bespreekt hij Amsterdam, een roman uit 1998. [Recensie] Na een boek of vier van Ian McEwan begin je zijn schrijfprocedé door te krijgen. McEwan kiest een of meerdere actuele maatschappelijk thema’s en vraagstukken en weeft daar zijn nieuwe...
18-12-2016
Een waanzinnig gaaf land
Maar wat dan Bas Heijne, wat moeten we dan? [Column] Soms is het goed om een boek even te laten liggen en het pas te lezen als het weer actueel is. We zitten na de verkiezing van Trump, voor de mogelijke verkiezing van Marine Le Pen en met een PVV in Nederland die de grootste partij dreigt te worden. Een...
20-11-2016
Tot ziens, meneer Friant
Heimwee is een drankje voor oude vrijsters [Recensie] In het kleine boekje Tot ziens, meneer Friant maakt Philippe Claudel zich schuldig aan geschiedvervalsing, charmante geschiedvervalsing dat wel. Hij beschrijft zijn jeugd aan de hand van de jeugd van zijn oma en het leven van de schilder Emile Friant (1863-1932). Het boek staat vol met afbeeldingen van idyllische schilderijen van Friant,...
12-11-2016
Grijze zielen
Door alle rangen en standen [Recensie] De vrouwen in Grijze zielen, een van de grote romans van Philppe Claudel uit 2004, komen er slecht van af. Ze worden onterecht opgesloten, voor hoer uitgemaakt, afgebekt en vernederd, of erger: ze worden vermoord. In Grijze zielen, recent verscheen er weer een herdruk, wemelt dan ook van de nare mannetjes, want het zijn...
06-11-2016
Tegen Verkiezingen
Van Reybrouck versus Ten Bos, politici van de toekomst versus inktschijters [Essay] Het laatste boek dat ik intensief met mijn goede vriend Maarten de Keulenaar kon bespreken, de weken voordat de laatste fase van zijn ziekzijn aanbrak (zie de bespreking van Mijn Zoon), is Tegen Verkiezingen van David Van Reybrouck. Maarten was enthousiast, had het boek al twee keer gelezen...
03-11-2016
Het kleine meisje van meneer Linh
Troost voor de vluchteling en voor ons [Recensie] Slechts een paar woorden en twee namen veranderen, dat zou er nodig zijn om de novelle van Phlippe Claudel uit 2005, Het kleine meisje van meneer Linh, weer hoogst actueel te maken. Maak van meneer Linh bijvoorbeeld meneer Daaboul, maak van de rijstvelden een woestijn, maak van Sang Diu – de kleindochter...
29-10-2016
Villette
Verwrongen vrouwen- (en mannen)beelden in de 19de eeuw [Essay] Nu waren we er natuurlijk niet bij, daar in de 19e eeuw, de eeuw dat romandames werden verzonnen als Eline Vere en haar voorgangers Madame Bovary, Anna Karenina en de nu minder bekende Nana van Emile Zola. Welgestelde dames die toch geen ticket naar het geluk hadden en waar het slecht...
17-09-2016
Grootser dan ik
Lelijk eendje in Kampen [Recensie] De Nederlandse literatuur van na WOII kent twee hoofdthema’s: WO II en volwassen worden. De boeken in de laatste categorie beschrijven meestal hoe de hoofdpersoon heeft geleden onder zwaar gereformeerde dan wel oerconservatieve katholieke ouders en hoe de hoofdpersoon aan de oudelui wist te ontsnappen. Een paar weken geleden verscheen in deze tweede categorie een...
10-09-2016
Het Ongeduld
Dostojevskiaanse roman uit 1939 [Recensie] In zijn autobiografie Die Welt von gestern, voor het eerst gepubliceerd in 1944, beschrijft de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig de teloorgang van de wereld waarin hij opgroeide, het Wenen rond 1900. Voor Zweig was het een wereld vol van muziek, literatuur en filosofie. De kunsten werden hogelijk gewaardeerd, er was ruimte voor experimenten. Wenen was...
21-08-2016
Kardinaal van het Kremlin
Toen de talibanstrijders nog helden waren [Recensie] Nu we langzamerhand weer in koude-oorlog achtige situaties belanden is het altijd goed om kennis te nemen van hoe het er vroeger aan toe ging. Dan weten we wat ons weer te wachten staat. De oorlogsthrillers uit de jaren tachtig van Tom Clancy zijn hiervoor uitstekende leesstof. Vorig jaar las ik al Operatie...
14-08-2016
Uitnodiging voor een onthoofding
Bevrijding door het absurde [Recensie] Het aantal en de frequentie zijn gelukkig afgenomen, de onthoofdingen van ‘vijanden van de Islam’ door IS. Onthoofdingen waren de afgelopen jaren met als hoogtepunt, of liever dieptepunt, de tweede helft van 2014 en de eerste helft van 2015, de manier van IS om alle voorpagina’s te halen. Dat leverde gruwelijke taferelen op. Er zijn...
09-08-2016
M-Train
Troostende punkheldin leest Nietzsche en Wittgenstein [Recensie] 28 juli 2015, Gardameer, Italië. In een dorpje naast Salo, het stadje waar Mussolini in de nadagen van zijn regime de republiek van Salo stichtte, geeft Patti Smith, een van de concerten ter ere van de 40ee verjaardag van haar debutalbum Horses. De 68-jarige ‘Godmother off Punk’ zingt, danst, schreeuwt nog net zo energiek...
05-08-2016
Johnny Cash
Het verdriet van een legende [Recensie] De Australische voormalige punkzanger en liedschrijver Nick Cave was er heel stellig over toen Johnny Cash zijn prachtige ‘The Mersey seat’ coverede voor het album American IV: The man Comes Around. Cave noemde het zijn persoonlijke hoogtepunt. ”It doesn’t matter what anyone says, Johnny Cash recorded my song.” En daarmee basta. Als grote liefhebber...
01-08-2016
Vaders en zonen
“Wij breken af, omdat dat onze kracht is”. In elke jonge man schuilt een Bazarow [Essay] Laten we ons geen illusies maken, terroristische aanslagen zijn al heel lang een onderdeel van onze moderne samenleving. Zo werd vanaf de Eerste Internationale in 1870 het Westen tientallen jaren geteisterd door aanslagen van anarchistische hand. Een tsaar, een keizerin (Sissi, jawel, die van...
26-07-2016
De boom in het land van de Toraja
De boom in het land van de Toraja [Recensie] In de nieuwe, sterk autobiografische roman De boom in het land van de Toraja van de Franse filmmaker en romancier Philippe Claudel (1962), gaan veel mensen dood. Als snel raak je de tel kwijt. Een vage jeugdvriend van de ik-persoon pleegt zelfmoord als een jongedame hem afwijst, een klimvriend wordt door...
05-07-2016
Brieven uit Genua
Utrecht, 3 juli 2016 – Geachte heer Pfeijffer, Het is de ochtend nadat Italië is uitgeschakeld door de Duitsers. Gezien uw liefde voor het voetbal en uw liefde voor Italië zult u hier vast de pest over in hebben. Ik kon de wedstrijd niet uitkijken – het was voetbal en dan wint Duitsland – en ben tijdens de verlenging gaan...
12-06-2016
Onderworpen
Houellebecq in de polder [Essay] Politieke partij ‘Denk’ was de mediahype van vorige maand. Met Sylvana Simons als nieuwe aanwinst haalde partijleider Tunahan Kuzu veel publiciteit en 2 zetels in de peilingen. ‘Denk’ vindt dat Nederland racistisch is, dat witte Nederlanders te veel willen dat mensen met een kleurtje zich aanpassen en dat er een tweedeling in de samenleving is:...
29-05-2016
Magdalena Zondares
Als vrouwen mannen vermoorden Bij een groot aantal soorten van de bidsprinkhaan hebben de vrouwtjes de gewoonte om hun partner na en soms zelfs al tijdens de copulatie op te eten. De veelal kleinere mannetjes laten zich gewillig verorberen, waarschijnlijk omdat ze zo de kans op nageslacht vergroten. De aanstaande moeder krijgt er met de dood van de vader immers...
26-05-2016
Kerewin
Ongelezen boeken die ik eerder had moeten lezen [Signalering] En een andere boek dat ik afgelopen maand heb verslonden; een boek dat werkelijk wel 6 keer mee op zomervakantie is geweest en dat ik ergens halverwege de jaren tachtig gekocht moet hebben; vaak aan begonnen, maar na een paar pagina’s telkens weggelegd; een boek dat ik bij elke verhuizing weer...
22-05-2016
Oud worden zonder het te zijn
Oud worden met de jeugd als levenselixer Che dacht grappig te zijn en gaf me bij haar afscheid als stagiaire bij Twin Media Oud worden zonder het te zijn van Rudi Westendorp. Che is zo ongeveer de vrolijkste stagiaire die ik de afgelopen 25 jaar mocht begeleiden. Ze probeerde zoveel mogelijk grappen uit op mijn persoontje en dat werd in...
19-05-2016
Zorro
Mislukte keukenroman vermomt als jongensboek Mag dat? Mag je een boek schrijven zonder enige literaire pretenties en er een lekker vette ‘over de top’ avonturenboek van maken? En mag dat, als je een internationaal gevierde romanschrijfster bent, misschien wel de grootste van je generatie? Blijkbaar mag dit, want Isabel Allende deed het en ik moet zeggen dat ik af en toe...
05-05-2016
HhhH, Himmlers hersens heten Heydrich
Oorlogsporno [Recensie] Omdat de Franse schrijver Laurent Binet recent met een nieuw boek kwam dat ik wel moet gaan lezen, ben ik vorige week toch maar eerst aan zijn eerste roman begonnen: ‘HhhH, Himmlers hersens heten Heydrich’. Dat nieuwe boek gaat overigens over de zogeheten Franse postmoderne filosofen, waar Binet de draak mee steekt. Voor mij, als voormalig student wijsbegeerte...
09-04-2016
Ik, Zlatan
Kind van immigranten wordt superheld ‘De filosoof’, dat is de scheldnaam die voetballer Zlatan Ibrahimovic gaf aan de toenmalige trainer van Barcelona, Pep Guardiola. De kleinere en fijnere gebouwde Pep, volgens Zlatan een enorme control freak, was bang voor de bijna twee meter lange en 100kg wegende Zweedse voetballer. Zlatan kwam na een succesvolle periode in Italië naar Barcelona, maar...
19-03-2016
De wereld van gisteren
Wat te doen? Deel 1 [Essay] De opstand der horden is weer in volle gang. “Maar wij jongeren, totaal ingesponnen in onze literaire ambities, merkten weinig van de[ze] gevaarlijke veranderingen in ons vaderland: wij hadden alleen oog voor boeken en kunst. We hadden niet de minste belangstelling voor politieke en sociale problemen: wat betekenden deze schreeuwerige ruzies in ons leven?...
11-03-2016
Honorair Kozak
Onterecht applaus voor de grote meester Als ik tussen de twee grootste hedendaagse Nederlandse (mannelijke) schrijvers moet kiezen gaat mijn voorkeur uit naar Tommy Wieringa. Ik heb veel minder met Arnon Grundberg. Zijn columns in De Volkskrant vind ik vaak grappig, maar de boeken die ik van hem heb gelezen voelen altijd als een vingeroefening van een virtuoos, maar niet...
27-02-2016
Jezus en de vijfde evangelist
Speculeren over Jezus 2000 jaar na dato. Wat weten we nu eigenlijk van de historische figuur Jezus? Dat hij echt heeft bestaan, daar wordt tegenwoordig niet aan getwijfeld. Maar, speelde hij daadwerkelijk een rol van betekenis in het bezette Judea aan het begin van onze jaartelling? Voor de religieuzen onder ons is er geen twijfel mogelijk. Het belang van Jezus...
14-02-2016
Als ik blijf
Romans voor jongedames “Dit is een mooi boek, pap”, zei oudste dochter over Als ik blijf van Gayle Forman. En inderdaad een prachtig boek voor jonge dames van rond de 14. Over een meisje dat net verliefd is, net een beetje weet hoe ze een aantal zaken wil aanpakken, net heeft uitgezocht wie ze wil zijn en hoe dat misschien...
26-12-2015
A History of the World in 100 Objects
Bijbels lezen Elk genre heeft een eigen manier van lezen nodig. Trillers en andere pageturners vereisen dat je ze snel kunt uitlezen. Willen weten hoe het afloopt. Onnodige beschrijvingen en uitweidingen zijn niet relevant voor de verhaallijn en kun je gemakkelijk overslaan. Bij literatuur, hoe spannend of intrigerend soms ook, is dat lastiger. Daar gaat het om de schoonheid van...
27-12-2014
Ik ben Malala
Hoe Malala Yousafzai een grote heldin werd Jongste zoon las afgelopen zomer Ik ben Malala van de jongste Nobelprijswinnaar ooit, Malala Yousafzai en haar ghostwriter Christina Lamb, voorheen buitenlands correspondent in o.a. Pakistan. Jongste dochter (10 jaar) wil het boek ook lezen en een werkstuk maken over Malala. Afgelopen weken heb ik het boek ook maar opgepakt, met enige tegenzin...
23-11-2014
Afscheid van de wapenen
Interbellum literatuur als keuze tegen of voor het grote kwaad De afgelopen maanden een vijftal boeken gelezen uit het interbellum. Allereerst Célines nihilistisch Reis naar het einde van de nacht herlezen. Céline was zondermeer een van mijn meest favoriete schrijvers aan het begin van mijn studie filosofie. Zijn lege en opportunistische wereldbeeld paste goed bij de no future-gedachte van mij...
12-10-2014
Dagboeken 1931-1949
Orwell’s moestuin en kippen aan de vooravond van WOII De meeste mensen van mijn generatie kennen ongetwijfeld Orwell’s boeken Animal Farm en 1984. En zonder meer gold dat van iedereen die na het lezen van deze boeken – ik spreek over de jaren zeventig en tachtig – nog durfde te geloven in de heilstaten Rusland, de DDR, Cuba of China...
29-07-2014
Reizen met mijn tante
Soort van Droste-effect De boeken van mijn geliefden lees ik graag, kijken hoe zij boeken ervaren, wat het met hen doet of deed. Momenteel lees ik veel uit mijn vaders boekenkast, hij overleed in 2010. Op deze manier Graham Greene ontdekt, interessante schrijver van na WO II, met intrigerende verhalen met een boodschap, vaak over religie en levensbeschouwing. Zaken waar...
25-07-2014
Ik verkoos de vrijheid
Ruslandhaat Vorige week, een paar dagen voor de ramp met de MH17, ben ik toevallig begonnen aan een boekje “voor jongens van 12-16 jaar” uit mijn vaders boekenkast: Biggles begraaft de strijdbijl. Het boekje is uit 1958, midden in de Koude Oorlog. Biggles is een Engelse geheim agent die het opneemt tegen het kwaad in de wereld en dat waren...
13-07-2014
Alle Verhalen
Jan Wolkers herontdekken Als middelbare scholier vond ik de boeken van Jan Wolkers helemaal niks. In de brugklas zal ik wel eens een boek van hem hebben geprobeerd. ‘Alleen maar over seks en andere vieze dingen’, vond ik toen, natuurlijk opgehitst door alles en iedereen wat katholiek om mij heen was. Een paar jaar later bij een nieuwe poging vond...
08-05-2014
De Zoon
Voor Maarten de Keulenaar Lees nu een bijzonder boek, De Zoon van Philip Meyer. Bijzonder, niet alleen omdat het een magistrale roman is over de geschiedenis van Texas, zo’n roman die je niet kunt wegleggen, maar vooral omdat het het laatste boek is dat ik van mijn goede vriend Maarten heb gekregen. Afgelopen dinsdag overleed Maarten, hersentumor. Meer dan dertig...
27-04-2014
Het laatste jaar
Dirk van Weelden over vriendschap Het mooiste boek over vriendschap in de afgelopen jaren gelezen is Het laatste Jaar, van Dirk van Weelden over zijn vriendschap met de in 2009 overleden Martin Bril. Met Bril heb ik nooit zoveel gehad, had geen behoefte aan een nieuwe Carmiggelt. Met Dirk van Weelden heb ik des temeer. Al zijn boeken staan in...
07-06-2013
Verdriet van België
Hugo Claus-maand Ik heb deze maand uitgeroepen tot mijn persoonlijke Hugo Claus-maand: Verdriet van België aan het herlezen – prachtig – en ook wat kleinere romans van Claus. En dan eindigen met de schitterende studie over Claus’ engagement: De plicht van de dichter. Hugo Claus en de politiek. Aan het Het verdriet van België had ik geen enkele herinnering, in...
14-04-2012
Een werkweek van 4 uur
Modern slavendom Voor wie zich weer eens flink wil ergeren aan de Amerikaanse manier van geldmaken, lees het boekje Een werkweek van 4 uur, waarin jong geldbezitter Timothy Ferriss een pleidooi houdt voor een nieuwe vorm van slavernij. Zijn centrale aanpak: doe niets meer zelf maar laat mensen in India, Brazilië of waar dan ook in de opkomende economieën voor...
27-02-2012
Hoed u voor mensen die iets zeker weten
We missen een nieuwe Jan Terlouw Geliefde moest laatst met Jan Terlouw (1931) in debat en kreeg diens laatste boek cadeau Hoed u voor mensen die iets zeker weten. En omdat ik hiero de veellezer ben dit boek er effe tussendoor gedaan. Terlouw altijd een sympathieke politicus gevonden toen hij nog in de politiek zat – integer, verstandig, genuanceerd, wars...
08-01-2012
Vincent van Gogh
Een maand of wat met Vincent van Gogh in hoofd en hart opgetrokken. Eerst Louis Paul Boons Abel Gholaerts gelezen, Boons tweede, vrij onbekende roman uit 1944, waarin hij op zijn gebruikelijke losse wijze het leven van een zijn helden portretteert. Dit keer schilder Vincent van Gogh, die in het boek niet in Zundert opgroeit, maar in Vlaanderen, en niet...
03-04-2011
Jacques Tati. Een kwestie van kijken
Ontregelen volgens monsieur Hulot Als je nog nooit iets van filmmaker en komiek Jacques Tati hebt gezien, is het boek van Ann Meskens, Jacques Tati, Een Kwestie van Kijken, geheimtaal. Een idolate tekst van fan in hart en nieren, niet besteed aan de niet-kenner. Het boek riep zoveel vragen bij me op, dat ik wel ben gaan kijken. En ik...