Heumakers, Arnold

Het menselijke kwaad

Als de meeste mensen deugen, waarom is het dan zo vaak misgegaan in de geschiedenis? In twee boeken wordt onderzocht waar het kwaad vandaan komt. Een standaardtheorie blijkt echter niet...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het menselijke kwaad
  De wereld omgekeerd
  De meeste mensen deugen
  

Het woeden der gehele wereld

Terug naar Maassluis [Recensie] Er bestaat in Nederland geen betrouwbaarder schrijver dan Maarten ‘t Hart. Wie van hem een boek openslaat, weet wat hij verwachten kan. Ook ‘t Harts nieuwe...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het woeden der gehele wereld
  

De voorzitter

Een mager cabaretnummer [Recensie] Ronald Giphart windt er geen doekjes om in zijn novelle De voorzitter. Epi Brons, de voorzitter in kwestie, is een weerzinwekkend zwijn, en dat wil hij...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De voorzitter
  

TussenEenPersoon

Ik heb jouw verhaal afgenomen en je een rol gegeven in het mijne [Recensie] Wat meteen opvalt aan de eerste roman van Esther Gerritsen (1972) is de titel: Tussen Een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Tussen Een Persoon
  

Volledige Werken 8

De laatste roker [Recensie] W.F. Hermans, die afgelopen zondag zeventig werd [1 september 1991, red.], heeft langzamerhand zoveel geschreven dat men zich kan afvragen of hij nog ooit met iets...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Volledige Werken 8
  

Zomervlucht

Liefde, dood en literatuur [Recensie] In het tweede deel van zijn brievenboek Kroniek van een karakter (1988) schreef Jeroen Brouwers dat met de voltooiing van zijn roman De zondvloed aan...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Zomervlucht
  

De heilige Antonio

Onbenullige anekdotes [Recensie] “Elke goede schrijver probeert zijn lezers te verleiden tot verder lezen,” schrijft Arnon Grunberg in zijn essaybundel De troost van de slapstick. Een grotere open deur valt...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De heilige Antonio
  De troost van de slapstick
  

Weerborstels

De schaamte verdampt in de sierlijke beweging van de taal [Recensie] Onuitputtelijk als het leven zelf is de voorraadkamer waaruit A.F.TH. van der Heijden de stof haalt voor zijn romancyclus...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Weerborstels
  Twee jaargetijden minder
  

Volledige werken 6

In de mist van het schimmenrijk [Recensie] Aan gevoel voor ironie heeft men kennelijk geen gebrek bij de CPNB: uitgerekend aan W.F. Hermans het boekenweekgeschenk 1993 toevertrouwen, terwijl de autobiografie...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Mijn leven, zijn leven: Over biografieen, hagiografieen en anti-biografieen
  Volledige werken 6
  

Volledige Werken 15

Malle Hugo [Recensie] Je hoeft geen gretige freudiaan te zijn om in de “vermaningen en beschouwingen” van W.F. Hermans’ nieuwe bundel Malle Hugo de sporen terug te vinden van een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Volledige Werken 15
  

De onzichtbare maat

De verlichte mens is een consumerend varken Volgens rechtsfilosoof Andreas Kinneging deugt er weinig of niets van onze moderne wereld. Hij wil terug naar een wereld waarin goed en kwaad...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Onzichtbare maat
  

Het Hof van Barmhartigheid

De beide romans barsten welhaast uit hun voegen [Recensie] A.F.Th. van der Heijden begint steeds meer op Lou de Jong te lijken. Net als de geschiedschrijver van het koninkrijk in...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het Hof van Barmhartigheid
  Onder het Plaveisel het Moeras
  

Het wonder

Aan wonderen geen gebrek [Recensie] Aan wonderen is in de wereld van J.M.A. Biesheuvel geen gebrek. Van de brommer op zee in zijn debuut In de bovenkooi tot het titelverhaal...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het wonder
  

Hotel Vertigo

Hoe diep kan iemand vallen na te zijn aangeraakt door de goden? Hotel Vertigo, de achtste roman van Kees ‘t Hart, lijkt in sommige opzichten gewoner dan zijn voorgangers. Waar...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Hotel Vertigo
  

De onzichtbare jongen

Kraak en smaakloos realisme [Recensie] Na het lezen van een roman van Bernlef (de voorletter J. is blijkbaar een paar jaar geleden zoekgeraakt) heb ik eigenlijk steeds dezelfde reactie: interessante,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De onzichtbare jongen
  

Ik heb altijd gelijk

Over de vrijheid van schrijvers [Recensie] Naar aanleiding van de moord op Theo van Gogh [2004/red.] is de afgelopen tijd herhaaldelijk herinnerd aan het proces tegen Willem Frederik Hermans uit...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Ik heb altijd gelijk
  Volledige Werken 8
  

Buitenwegen

Poëticaal reservaat [Recensie] Ondanks drukbezochte Nachten van de poëzie en voorleessessies in de particuliere huiskamer heeft de Nederlandse poëzie veel van een beschermd natuurgebied. Een reservaat met bijna evenveel lezers...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Buitenwegen
  Als ik tekenen kon
  

De verloving

Veel blijft duister [Recensie] Veel blijft duister in De verloving, een nieuwe novelle van Huub Beurskens. De tekst van een honderdtal bladzijden valt uiteen in twee delen, twee afzonderlijke verhalen...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De verloving
  

De mensheid zij geprezen

Een nieuwe Lof der Zotheid [Recensie] Het woord ‘nihilisme’ heeft tegenwoordig een belegen klank, het lijkt thuis te horen bij bezorgde pedagogen of met de religie worstelende wijsgeren. Het fleurt...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De mensheid zij geprezen
  

Het meesterstuk

Bij opera hoort overdrijving [Recensie] Bij opera hoort overdrijving, hartstocht, pathos. Het libretto is meestal een draak, maar zang en muziek verheffen het verhaal moeiteloos boven zijn aardse beperkingen, als...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het meesterstuk
  

Eclips

Een bizarre situatie [Recensie] Bernlef schrijft meestal romans en verhalen die volkomen realistisch schijnen. Personages, plot, omgeving – het is allemaal steeds zeer herkenbaar, alledaags, zelfs wanneer het buitenland tot...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Eclips
  

Boy

Zonder naam en zonder verleden [Recensie] Sinds J.Bernlef veertig jaar geleden debuteerde (met de dichtbundel Kokkels), is er een gestadige stroom op gang gekomen van gedichten, verhalen, romans, essays, kritieken...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Boy
  

Die Belasteten. 'Euthanasie' 1939-1945. Eine Gesellschaftsgeschichte.

Over de moord op 200.000 (geestes)zieken, gehandicapten en bejaarden [Recensie] Vergeleken bij zes miljoen lijkt tweehonderdduizend niet veel. Maar dat is het wel als het om slachtoffers gaat, in dit...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Die Belasteten
  

Een hiernamaals

Onvrede met de autobiografische romans [Recensie] Ze beginnen iets zeer vertrouwds te krijgen, de klachten over het te veel aan autobiografie in de Nederlandse roman. Hoe vaak wordt er niet...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Een hiernamaals
  Bevlogen lichtheid
  De tuinman en de dood van Diana
  Het bedenkelijke
  

De terugkeer van Bonanza

Satire van het commercieel medialand [Recensie] De meeste satire moet het hebben van reductie en vergroting. Mensen en dingen worden teruggebracht tot hun vermeende essentie, en die neemt vervolgens, opgeblazen...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De terugkeer van Bonanza
  

Tralievader

De vader heeft “kamp” [Recensie] Sober, laconiek, ingehouden, onopgesmukt – hoeveel Nederlandse romans en verhalen zijn in de loop der tijd met deze adjectiva aangeprezen? Er moet onderhand een forse...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Tralievader
  

Wilde boomgaard

Een boek met veel gezichten [Recensie] Wilde boomgaard, de nieuwe roman van Huub Beurskens, is een boek met veel gezichten. Het begint als een jeugdherinnering, wordt onderbroken door een lang...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Wilde boomgaard
  

Aan de vrouw

In deze klassieker zijn meisjes ‘aanbiddelijke vaten vers vlees’ Meisjes zijn ‘aanbiddelijke vaten vers vlees’ in Joris-Karl Huysmans’ net vertaalde klassieker Aan de vrouw. Geen wonder dat Houellebecq er een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Aan de vrouw
  

Gstaad

Soms lijkt de wereld inderdaad op een gekkenhuis [Recensie] Sinds vorige week [dit artikel komt uit 2000/red.] staat het dus wetenschappelijk vast: Marek van der Jagt en Arnon Grunberg zijn...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Gstaad
  

Altijd weer vogels die nesten beginnen

Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur [Recensie] Hugo Brems heeft het laatste, door hem geschreven deel van de nieuwe officiële Geschiedenis van de Nederlandse literatuur (dat samen met deel één...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Altijd weer vogels die nesten beginnen
  

The Faustian Bargain. The Art World in Nazi

xx [Recensie] Het Derde Rijk staat niet bepaald bekend als een periode van grote artistieke bloei. Toch is er waarschijnlijk geen regime in de wereldgeschiedenis geweest dat zich zo intensief...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  The Faustian Bargain
  

Drijfzand koloniseren

Hoogstens kan er eventjes huiverend worden gegrijnsd [Recensie] Het nieuwe boek van A.F.Th. van de Heijden Drijfzand koloniseren (ondertitel: De erven Movo) begint met een lange opsomming van de ‘dramatis personae’....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Drijfzand koloniseren
  

Suez

De roman iets van een pastiche [Recensie] In een van zijn columns uit Vrij Nederland (gebundeld in Heilige monsters) bracht Bas Heijne de situatie van zijn literaire generatie ter sprake....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Suez
  

De ontdekking van de hemel

Mulisch’ totaalroman [Recensie] Harry Mulisch schrikt, zoals bekend, niet terug voor grote zaken. Maar nog niet eerder is het resultaat zo groot uitgevallen als in zijn nieuwe roman De ontdekking...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De ontdekking van de hemel
  

War Machine. The rationalisation of slaughter in the modern age

De oorlog in het brandpunt van de moderne tijd [Recensie] Emile Zola’s roman La bête humaine eindigt met een even schitterende als schrikwekkende beschrijving van een trein, die zonder machinist...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  War Machine
  

De sater

In de eerste plaats een literair spel [Recensie] Literatuur is besmettelijk. Wie veel leest, krijgt op zeker moment de aanvechting zelf ook iets te schrijven. Maar de belezenheid blijkt dan...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De sater
  Zichtbare Steden
  

The German trauma. Experiences and reflections 1938-2000

Essays over het nazisme [Recensie] Elf jaar was Gitta Sereny in 1934, toen zij op haar Engelse kostschool een opstel schreef met als titel The happiest day of my holiday....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  The German Trauma
  

Dan Dada doe uw werk!

Avant-gardistische poëzie uit de Lage Landen [Recensie] Bestaat er nog een avant-garde in onze poëzie? Iedereen doet zijn of haar ding, maar een idee van vooruitgang in de kunsten lijkt...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Dada doe uw werk!
  

Bruno's optimisme

Ontsnappen uit de Familienroman [Recensie] Aan energie en ambitie ontbreekt het Oscar van den Boogaard niet. Drie romans heeft hij inmiddels gepubliceerd, in amper drie jaar. Na Dentz (1990) en...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Bruno's optimisme
  

Wetenschap en intuïtie. Het Duitse romantisch-speculatief natuuronderzoek rond 1800

De natuur als alomvattend dynamisch en bezield organisme [Recensie] Een van de meest wonderlijke hoofdstukken uit de geschiedenis van de moderne natuurwetenschappen werd geschreven in Duitsland ten tijde van de...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Wetenschap en intuïtie
  

Iemandsland

Vijftig mini-verhalen, lees er bij voorkeur één per week [Recensie] “Experimentele ego’s,” zo noemt Milan Kundera romanpersonages in De kunst van de roman (1986). Ze lijken op hun auteur, maar...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Iemandsland
  

Groente

Een tuinier in eigen hoofd [Recensie] Van oudsher geldt de tuin als een symbool van orde en overzichtelijkheid. Van de Hof van Eden tot de stoïsche oase, waar Justus Lipsius...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Groente
  

A woman, a man, and two kingdoms

[Recensie] De achttiende eeuw doet twee eeuwen later soms denken aan een verloren paradijs. Vanwege het enthousiasme voor rede en wetenschap, het besef aan het begin te staan van een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  A woman, a man, and two kingdoms
  

Indische duinen

Familie, ze maken je kapot [Recensie] “Familles, je vous hais!”, schreef ooit André Gide. In Adriaan van Dis’ nieuwe roman Indische duinen lezen we: “Familie, ze maken je kapot.” Een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Indische duinen
  

Met mijn smoel in mijn handen

Deze prikkelende dagboeken zijn nog steeds relevant [Recensie] Bestaat er een relatie tussen aantal en moraal? Je zou zeggen dat die relatie er niet zou mogen zijn: goed en kwaad...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Met mijn smoel in mijn handen
  Witold Gombrowicz door de jaren heen
  

Naar Merelbeke

Ook in zijn autobiografische roman dringt het fantastische zich naar de voorgrond [Recensie] Iedere schrijver put uit zichzelf, maar niemand doet dat zo openlijk als de autobiograaf. Het spoor terug...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Naar Merelbeke
  

Les voix de la liberté

[Essay] In 1922 publiceerde Léon Daudet Le stupide XIXe siècle. Een titel die al zoveel over de inhoud lijkt te verraden, dat je het boek nauwelijks nog hoeft te lezen....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Les Voix de la liberté - Les écrivains engagés au XIXe siècle
  De illusionisten: geschiedenis en cultuur in de Franse romantiek
  

De zuilen van Hercules

Strijdbare kritiek op de bestaande conventies [Recensie] Zowel Harry Mulisch als Andreas Burnier hebben ooit een dik boek geschreven waarin zij hun wereldbeeld uiteenzetten. Dat is niet hun enige overeenkomst....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De zuilen van Hercules
  De achtste scheppingsdag
  

Het huis M.

De warmbloedige freule [Recensie] Van de boeken van Atte Jongstra moet je houden. Ze verenigen een minimum aan begrijpelijkheid en een maximum aan verbale vrolijkheid. Wie een betrouwbaar realistisch verhaal...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het huis M.
  

Nationalism, Antisemitism, and Fascism in France

Voor het antisemitisme hadden de Fransen geen Duitsers nodig ]Recensie] De vandalen die twee weken geleden [mei 1990/red.] huishielden op het joodse kerkhof van Carpentras, hebben in elk geval één...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Nationalism, Antisemitism, and Fascism in France
  

The seduction of unreason. The intellectual romance with fascism from Nietzsche to postmodernism.

Het debat over de verlichting: tegenstemmen horen erbij [Essay] Nog niet zo heel lang geleden klonk geregeld kritiek op de Verlichting. Met haar abstracties, haar universalisme en haar eenzijdige rationaliteit...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  The Seduction of Unreason. The intellectual romance with fascism from Nietzsche to postmodernism
  Gedoemd tot kwetsbaarheid
  The Enlightenment and the Intellectual Foundations of Modern Culture
  

Het land van herkomst

Vanuit het bijna maniakale streven niets te vergeten [Recensie] In zijn bundel ‘notities’ getiteld In deze grootse tijd (postuum gepubliceerd in 1947) somt Du Perron een aantal categorieën op van...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het land van herkomst
  

Cellojaren

De werkelijkheid blijft buiten schot [Recensie] Een meisje dat niet zoals haar moeder wil worden en zich daarom een nieuwe naam aanmeet: “Wanda Lota, het meisje dat nooit meer groeien...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Cellojaren
  

Hudigers Hooglied

Hoe de liefde zichzelf kan dwarszitten [Recensie] Een Amsterdams echtpaar dat zich terugtrekt in een huisje op het Franse platteland – voor een roman lijkt het geen erg opwindend gegeven....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Hudigers Hooglied
  

Sites of memory, sites of mourning. The Great War in European cultural history

De Eerste Wereldoorlog als kantelpunt in de geschiedenis [Essay] In een van zijn Geschichtphilosophische Thesen schrijft Walter Benjamin over een schilderij van Paul Klee, dat Angelus Novus heet. Met grote...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Sites of memory, sites of mourning
  

Familieziek

Van Dis vertelt zijn anekdotes precies en beeldend [Recensie] De titel van Adriaan van Dis’ roman Familieziek lijkt bijna een excuus. Alweer een boek over dat merkwaardige gezin in de...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Familieziek
  

De helleveeg

Familie is één groot loyaliteitsconflict [Recensie] Toen in 1996 het dubbele derde deel verscheen, leek het er even op dat A.F.Th. van der Heijden De tandeloze tijd eindelijk had afgerond....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De helleveeg
  

Adam Seconde

Een wonderlijker boek is dit jaar niet verschenen [Recensie] Een wonderlijker boek dan Jacob Groots Adam Seconde is dit jaar niet verschenen. Noch het vorige jaar, of het jaar daarvoor....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Adam Seconde
  

De laatste lach

Beïnvloed door de groten [Recensie] Dante, Hermans, Joyce – het zijn slechts drie van de vele schrijvers en dichters die hun stem hebben geleend aan De laatste lach, de roman...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De laatste lach
  

Volledige Werken 1

Conserve [Recensie] Anders dan bij Gerard Reve of Hugo Claus hoort de eerste roman van Willem Frederik Hermans niet tot de favorieten van het publiek. De avonden en De Metsiers...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Volledige Werken 1
  

Siegfried

Ik ben de tweede wereldoorlog [Recensie] “Ik ben de tweede wereldoorlog,” schrijft Harry Mulisch in zijn autobiografie Mijn getijdenboek. Ogenschijnlijk een van zijn meer megalomane beweringen, maar let je op...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Siegfried
  

The Conservative Revolution in the Weimar Republic

[Recensie] In 1918 schreef Arthur Moeller van den Bruck Das Recht der jungen Völker. De schrijver is tegenwoordig nagenoeg vergeten, de titel van zijn essay klinkt een beetje ouderwets. Alleen...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  The Conservative Revolution in the Weimar Republic
  

De virtuoos

De wereld te vergeten in deze virtuoos geschreven roman [Recensie] “Napels is de hoofdstad van de muziekwereld,” schreef de président de Brosses in zijn befaamde Lettres d’Italie uit 1739-1740. Van...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De virtuoos
  

Transit

Op doorreis [Recensie] Had de titel mij niet gewaarschuwd, dan zou ik na de laatste pagina hebben gedacht: nu gaat het pas echt beginnen. Maar het Boekenweekgeschenk van Hella S....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Transit
  

De oer-aanslag

Uit het ‘tegenoeuvre’ van Mulisch [Recensie] Iedereen kent het wel: je concentreert je op het ene en het beslissende idee in voor het andere valt je in. Onverwachts. Alle inspanning...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De oer-aanslag
  

De Movo Tapes

Met schier bovenmenselijke overmoed [Recensie] Uitgevers sturen tegenwoordig weleens een paar hoofdstukken rond van romans waarvan ze veel verwachten. Kleine, apart uitgegeven boekjes zijn het, delicate voorproefjes van wat komen...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De Movo Tapes
  

De procedure

De wereld van Harry Mulisch is als een vreemd continent [Recensie] De wereld van Harry Mulisch is als een vreemd continent. Wie er voet aan land zet, blijft zich altijd...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De procedure
  

Het feest der liefde

Literatuur kan meer zijn dan louter leuk doen [Recensie] Een van de aardigste passages in Giph, de tweede roman van Ronald Giphart, staat op bladzijde 86-87. Met zijn literaire vrienden...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het feest der liefde
  

Opspraak

Verslagen van de twintigste eeuw [Essay] Het meest omstreden deel van zijn oeuvre schreef Harry Mulisch in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Het bestaat niet uit...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Opspraak
  

Dentz

Moeders en zonen [Recensie] Dentz, het debuut van Oscar van den Boogaard, had ook – met een knipoog naar Toergenjev – ‘Moeders en zonen’ kunnen heten, want over hun onderlinge...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Dentz
  

De heerlijkheid van Julia Heum

De hartstocht en de liefde zijn voorbij [Recensie] Op zoek naar de volheid van het echte leven zijn ze, de helden van Oscar van den Boogaard. In zijn drie vorige...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De heerlijkheid van Julia
  

De wereld gaat aan deugd ten onder

Egoïsme is een zegen voor de mens IJdelheid en verkwisting, luxe en comfort bevorderen productiviteit en werkgelegenheid. Dat was de 17de-eeuwse visie van Bernard Mandeville, die zijn tijd dus ver...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De wereld gaat aan deugd ten onder
  

Het zomert in Barakstad

Een Vlaamse wereld vol onontkoombaar verval [Recensie] Voor de ouderwetse spleen en Weltschmerz moet men tegenwoordig in Vlaanderen zijn. Verder dan Antwerpen hoeft de reis niet te gaan, want daar...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het zomert in Barakstad
  

Een man die in de toekomst springt

Een romanticus die de romantiek in zichzelf probeert te overwinnen [Recensie] In Een man die in de toekomst springt heeft Oek de Jong een dertiental essays gebundeld, die over een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Een man die in de toekomst springt
  

Bevoorrecht bewustzijn

Telkens vindt er een hapering plaats [Recensie] Over bijna niets gaan ze, de verhalen in Esther Gerritsens debuut Bevoorrecht bewustzijn. Iemand bezoekt een nieuwjaarsreceptie ten stadhuize of dwaalt door Hoog...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Bevoorrecht bewustzijn
  

Het begrip politiek

Aantrekkelijk voor links én rechts Vijandschap is onvermijdelijk, aldus de omstreden Duitse staatsrechtgeleerde Carl Schmitt. Zijn provocerende ideeën over vriend- en vijandschap zijn volop in zwang. [Recensie] In 2016 verscheen The...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het begrip politiek
  

Palmwijn

Spanningsloze herkenning [Recensie] Het Boekenweekgeschenk van dit jaar (1996) is een geschenk met een boodschap. Met Afrika gaat het niet goed, zoals iedereen weet, en in zijn novelle Palmwijn vraagt...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Palmwijn
  

De schele hertogin

Avonturen van een prinses [Recensie] “Faible coeur, mais grande âme,” dichtte Victor Hugo in Les Chants du crépuscule (1835) over Marie-Caroline de Berry, weduwe van de in 1820 vermoorde Franse...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De schele hertogin
  

Over de bergen

Het is Komrij gelukt een vervelend boek te schrijven [Recensie] Het moet Gerrit Komrij met al zijn talenten moeite hebben gekost een vervelend boek te schrijven, maar na Over de...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Over de bergen
  

Warme rug/Zo is hij/Spookliefde

Zo is hij [Recensie] Esse est percipi – zijn is gezien worden, sprak ooit de filosoof. Maar wie ziet ons dan? Vroeger was dat het immer wakend oog van God,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Warme rug/Zo is hij/Spookliefde
  

Mogelijke memoires

Het losse zand zit overal [Recensie] In Mogelijke memoires schrijft Herman Brusselmans dat zijn hele oeuvre en ook zijn afzonderlijke boeken “als los zand” aan elkaar hangen. Dat is waar,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Mogelijke memoires
  

Asbestemming: Een requiem

Wie geen goud heeft, moet goud zoeken, of zich toe-eigenen [Recensie] “Wie geen goud heeft, moet goud zoeken, of zich toe-eigenen,” lezen we in een voetnoot van Asbestemming: Een requiem,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Asbestemming: Een requiem
  

Stauffenberg. Porträt eines Attentäters

Een aanslag om een ramp te voorkomen Militaire overwegingen en niet idealisme brachten Claus Schenk Graf von Stauffenberg tot de aanslag op Hitler in 1944. Sympathie voor de democratie was...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Stauffenberg. Porträt eines Attentäters
  

Over mediatheorie

Onderhoudende inleiding tot de mediatheorie [Recensie] Ik kan niet zeggen dat ik tot nu toe veel belangstelling voor ‘mediatheorie’ heb gehad. En ook al zijn mediastudies tegenwoordig de grote mode...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Over mediatheorie
  

Logica voor idioten

De eeuwige puber in ons allen [Recensie] De Vlaamse schrijver Herman Brusselmans wordt begin oktober veertig jaar [1997/red.], en dat wil zijn uitgever weten. In een reclamefolder wordt de lezer...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Logica voor idioten
  Doch verder geen paniek
  

De inscheper

Mooischrijverij en clichés liggen onder één deken [Recensie] Melancholie wordt van oudsher met kunst en literatuur geassocieerd. De beste schrijvers en kunstenaars hebben last van zwarte gal of zijn geboren...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De inscheper
  

Eten met Emma

De charme zit in de vele grappige en laconiek opgeschreven taferelen [Recensie] Heel wat lezers moet het inmiddels overkomen zijn. Ze slaan de autobiografische roman van een ander open en...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Eten met Emma
  

Een jongen uit plan Zuid '38-'43

Kaddish voor een buurt [Recensie] Temidden van het vele dat  verschijnt over de Tweede Wereldoorlog, zou Een jongen uit plan Zuid ’38-’43 niet verloren mogen gaan. Gelukkig is de kans...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Een jongen uit plan Zuid '38-'43
  

Een schitterend gebrek

Japin is als schrijver heer en meester over zijn stof [Recensie] Er zijn al heel wat romans en verhalen geschreven met Casanova als hoofdpersoon. Hoewel zijn eigen Histoire de ma...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Een schitterend gebrek
  

De overdaad

Over de hele popcultuur [Recensie] Toen een jaar geleden aan de Universiteit van Amsterdam een heuse popprofessor werd benoemd, was de reactie – bij alle nieuwsgierigheid – er vaak een...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De overdaad
  

Deskundologie

Encyclopedie van de domheid [Recensie] Met het verschijnen van alweer het derde deel van Matthhijs van Boxsels Encyclopedie van de domheid, getiteld Deskundologie (ondertitel: Domheid als levenskunst), wordt steeds duidelijker...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Deskundologie
  

Voordewind

Met een alerte blik voor absurde coïncidenties [Recensie] Sinds twee weken gonst het om mij heen: heb je dat boek van Martin Bril al gelezen, Voordewind? Is dat wat? Het...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Voordewind
  

Moralist van de ontrouw. Jan Greshoff (1888-1971)

Of hij nou neerstreek in Kaapstad of New York, deze allemansvriend stond altijd in het middelpunt De schrijver en uitgever Greshoff, belangrijk in de eerste helft van de 20ste eeuw,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Moralist van de ontrouw. Jan Greshoff (1888-1971)
  

De blinde passagiers

In de traditie van de zeehelden [Recensie] Wat is er Hollandser dan de zeevaart? De vraag stellen is haar beantwoorden. Toch verschijnen er nog maar zelden romans waarin de helden...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De blinde passagiers
  

De witte stad

In het lunapark [Recensie] Aan wie er oog voor heeft onthult de geschiedenis zo nu en dan haar ironische karakter. In het jaar waarin onder Parijs een Europees Disneyland opengaat,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De witte stad
  

Steden: Verhalen onderweg

Het eigene en particuliere van Europese steden [Recensie] Over de verschillen tussen Vlamingen en Nederlanders is al heel wat afgeschreven. Vooral door Vlamingen, voor wie het contrast tussen Noord en...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Steden: Verhalen onderweg
  

Het cadeau uit Berlijn

De geschiedenis lijkt aan hem voorbij te gaan [Recensie] Van de Duitse romanticus Friedrich Schlegel is de uitspraak dat ieder mens een roman in zich draagt. Maar, zo voegde hij...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het cadeau uit Berlijn
  

Teatro Olimpico

Geen evidenties, alleen banaliteiten [Recensie] Nieuwe romans worden vaak besproken als unieke eenlingen, zonder dat rekening wordt gehouden met het oeuvre waarvan ze deel uitmaken. Doe je dat wel, dan...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Teatro Olimpico
  

Ik droom dus

De Moor exploiteert de wonderlijke schoonheid van het tekort [Recensie] In het nawoord bij haar nieuwe verhalenbundel Ik droom dus schrijft Margriet de Moor: “Van alle literaire vormen is, naar...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Ik droom dus
  

Dichter op de zeedijk

Er gaat een verhalenbundel schuil in deze roman [Recensie] Volgens de achterflap is Dichter op de Zeedijk, de tweede roman van Kees van Beijnum, een ‘semi-autobiografische roman’. De schrijver heeft...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Dichter op de zeedijk
  

100% chemie

Over het verlangen naar zo’n familieverhaal [Recensie] Het moeten aanhoren van andermans familieverhalen kan soms een beproeving zijn. Wat heb je als buitenstaander te maken met al die grappige, roerende...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  100% chemie
  

Het diner

Goed geschreven, toegankelijk, spannend, geestig en het gaat ook nog ergens over, maar… [Recensie] Ik verbaas mij over het massale succes, ook bij de critici, van Herman Kochs roman Het...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het diner
  

Funérailles

Contemplatieve roman [Recensie] Als we Tacitus en – vooral – Suetonius mogen geloven, was Capri in de eerste eeuw na Christus het decor van buitensporige orgieën, aangericht door keizer Tiberius....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Funérailles
  

Jevgeni

De Boose stort zich in de nachtmerrie van de geschiedenis [Recensie] “De geschiedenis is een nachtmerrie waaruit ik probeer te ontwaken,” zegt Stephen Dedalus in Joyce’s Ulysses. De Vlaamse schrijver...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Jevgeni
  

De vooroudermoord

Hoe kun je nou je voorouders vermoorden? Günther Anders, hij studeerde bij Heidegger, huwde Hannah Arendt en schreef boeken over een verzonnen land. [Recensie] Een wonderlijker verhaal dan De vooroudermoord van...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De vooroudermoord
  

De thuiskomst van kapitein Rob

Een even gevarieerde als vermakelijke debuutbundel [Recensie] “De wereld is minder veranderd sinds Jezus Christus dan in de laatste dertig jaar,” schreef Charles Péguy in 1913. Inmiddels zijn we bijna...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De thuiskomst van kapitein Rob
  

De vrouw met de parasol

Een aquarel uit de tijd van het impressionisme [Recensie] Een aquarel uit de tijd van het impressionisme – daar doet A. Alberts’ nieuwe novelle [1991/red.] aan denken. Van dichtbij vage...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De vrouw met de parasol
  Romans en verhalen
  

De verstekeling

De persoonsverwisseling [Recensie] Hoeveel moraal kan een verhaal verdragen? Ik had nooit gedacht deze vraag nog eens te moeten stellen naar aanleiding van een verhaal van Maarten Asscher. In zijn...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De verstekeling
  

Volledig ontstemde piano - Heum 1994

Onbereikbaar geworden dorpen [Recensie] Robert Anker heeft iets met Maarten ‘t Hart. Ooit schreef hij: “We houden allemaal van Maarten,” en in zijn eind vorig jaar [1994/red.] verschenen essaybundel Vergeten...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Volledig ontstemde piano - Heum 1994
  

Extinctie

De aarde kan best zonder de mensheid In Extinctie mengt voormalig Denker des Vaderlands René ten Bos zich in de klimaatdiscussie. Hier staat hij sceptisch tegenover, niet omdat hij de...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Extinctie
  

Een zweem van onvolmaaktheid

Méér dan een zweem van talent [Recensie] Familie, seks, God en India – ziedaar enkele van de ingrediënten, die in Russell Artus’ romans en verhalen zelden ontbreken. Dat was al...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Een zweem van onvolmaaktheid
  

Vriend & vijand. Decadentie, ondergang en verlossing

Arnon Grunberg verdiept zich in de omstreden denker Schmitt Politieke filosofie Volgens de omstreden Duitse denker Carl Schmitt hoorden strijd en oorlog bij de zondige mens. Grunberg verdiepte zich in...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Vriend & vijand. Decadentie, ondergang en verlossing
  

De haperende schepping

Tijdloos als een sprookje, archetypisch als een mythe [Recensie] Twee mannen komen van ver voor een concert van een beroemde pianiste. Na afloop zoeken ze haar op om hun bewondering...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De haperende schepping
  

Verzamelde gedichten

De provocateur is een serieus dichter geworden [Recensie] Op een foto uit 1964 zien we de onlangs [1999/red] zeventig geworden Armando voor een van zijn schilderijen poseren. Truitje, kettinkje, tatoeage...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Verzamelde gedichten
  We waren zo heerlijk jong. Duitse herinneringen
  

Julia en het balkon. Een novelle in eenentwintig bedrijven

De dood van een gevallen engel [Recensie] Hebben Charlie Chaplin en Wilhelm Furtwängler elkaar ooit ontmoet, nog wel op Nederlandse bodem? En bestaat er een foto van die ontmoeting? Misschien...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Julia en het balkon. Een novelle in eenentwintig bedrijven
  

De toekomst der herinnering

Essays van een volbloed postmodern literatuurbeschouwer [Recensie] In 1991 verscheen een veelbesproken bundel, De canon onder vuur, waarin een aantal algemeen gewaardeerde werken uit de Nederlandse literatuur ‘tegendraads’ werd gelezen....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De toekomst der herinnering
  

Het geestelijke in de kunst

Abstracte kunst als weg naar geestelijke vooruitgang [Recensie] De affaire rond de voormalige directrice van het Stedelijk Museum herinnerde er weer eens aan hoezeer eigentijdse kunst en het grote geld met...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het geestelijke in de kunst
  Dada, een geschiedenis
  

Het moeras van de geschiedenis

Nederlandse debatten over historisme [Recensie] Moet muziek uit de zestiende eeuw worden gespeeld zoals zestiende-eeuwers het zouden hebben gedaan? Mag bij een oud gebouw zomaar een moderne vleugel worden aangebouwd,...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het moeras van de geschiedenis
  The German Historicist Tradition
  

Een ander leven

Straatrumoer op de achtergrond [Recensie] Waarschijnlijk zal het hem tot het einde der tijden blijven achtervolgen: het verzoek om meer ‘straatrumoer’ dat Ton Anbeek in 1981 richtte tot de Nederlandse...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Een ander leven
  

Hajar en Daan

Een oud liefdesverhaal in een nieuwe samenleving [Recensie] De meest grondige integratie loopt via de liefde. Het kan een paar generaties duren, maar uiteindelijk slecht het huwelijksbed alle verschillen. Vandaar...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Hajar en Daan
  

Het mysterie van Wenen

De creatieve zelfvernietiging van een vermolmd keizerrijk [Recensie] Ze gelden als een klassiek viertal: het Athene van Perikles, het Rome van Augustus, het Florence van de Renaissance en het 17e-eeuwse...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het mysterie van Wenen
  

Het verraad van de intellectuelen

Wilders en Baudet hebben er een nieuwe vijand bij en zijn naam is Benda Julien Benda. De Franse filosoof en ‘absolute rationalist’ schreef in 1927 een inmiddels beroemd pamflet tegen...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Het verraad van de intellectuelen
  

Entretiens

Gesprekken met E.M. Cioran [Recensie] “Een gesprek is slechts vruchtbaar tussen geesten die eraan hechten in hun verbijstering te worden bevestigd”, luidt een aforisme van E.M. Cioran, de FransRoemeense denker die...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Entretiens
  Gevierendeeld
  

Tegen de decadentie

De democratische rechtstaat in verval volgens Paul Cliteur In zijn boek Tegen de decadentie. De democratische rechtstaat in verval verdedigt Paul Cliteur iets waar ik het mee eens ben: de democratische rechtstaat...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Tegen de decadentie
  

Kellendonk. Een biografie

Voorgoed uit het paradijs verdreven Frans Kellendonk (1951-1990) baseerde zijn verhalen en romans op personen en gebeurtenissen uit zijn eigen leven. Jaap Goedgebuure schreef een voorbeeldige biografie, die wegblijft van...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Kellendonk. Een biografie
  

Eerst grijs dan wit dan blauw

Voor wie ze wil zien is de wereld vol raadsels en geheimen [Recensie] Voor wie ze wil zien is de wereld vol raadsels en geheimen. Zowel de mensen als de...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Eerst grijs dan wit dan blauw
  

De eeuw van J.L. Heldring (1917-2013)

Het raadsel J.L. Heldring blijft intact J.L. Heldring, de bekendste columnist van NRC Handelsblad, was in zijn jeugd ‘een dolende ziel’. Dat hij een soevereine liberaal-conservatieve commentator werd, is wonderbaarlijk....

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  De eeuw van J.L. Heldring (1917-2013)
  

Dagboek van een wanhopig mens

Het dagboek van een wanhopig mens in het Derde Rijk Ondanks zijn aartsconservatieve opvattingen, had deze Duitse schrijver niets op met de nazi’s en hun volgelingen. Dat blijkt wel uit...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Dagboek van een wanhopig mens
  

Lof van het conservatisme

Tijd om af te rekenen met subjectivisme en relativisme [Recensie] Als we Bart Jan Spruyt, directeur van de Edmund Burke Stichting, mogen geloven [2003/red.], is ‘het conservatieve moment’ nu aangebroken. Het...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Lof van het conservatisme
  De avonden in Sint-Petersburg
  

Geschlecht und Charakter

Erudiet monument van s [Essay] Begin juli 1903 kreeg de jonge Weense filosoof Otto Weininger post uit Zweden. Een geestdriftige reactie op zijn eerder in dat jaar verschenen boek Geschlecht...

• Recensent(en):

  Heumakers, Arnold

• Boek(en):

  Geschlecht und Charakter
  Geslacht en karakter
  

Een politiek van vijandschap

De oogkleppen van Achille Mbembe Europa heeft afgedaan, aldus de Kameroense filosoof Mbembe. Koloniaal en racistisch geweld beleven nu een reprise. In de bevrijde ‘Neger’ balt zich de nieuwe wereldgeschiedenis...