(1955) opgeleid als schilder en graficus aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, werkt als cultuurjournalist met als specialisme (toegepaste) kunst, design en wereldcultuur. Hij was hoofdredacteur van het designblad ITEMS en van het vakblad Museumvisie. Daarnaast publiceerde hij in Het Financieele Dagblad en Museumtijdschrift. Hij bedacht het Dutch Design Jaarboek. Als co-auteur publiceerde hij monografieën over de kunstenaars Maria van Kesteren en Aat Veldhoen, grafisch ontwerper Bas Oudt, designer Aldo Bakker. Op zijn Facebook cultuurblog Alleroogen publiceert hij recensies over tentoonstellingen en boeken. www.chrisreinewald.nl
145 Recensies
17-12-2020
Geography of Home
Hoe de Amerikaanse voordeur gesloten bleef [Recensie] Met het weer verplicht thuis zitten beleven we ons huis anders. Maak van deze nood en deugd. Zonder ver te reizen kun je...
26-11-2020
In[te]gratie
Poëtische boekkunst [Signalering] Niet altijd neemt het boek zijn verwachte verschijningsvorm – twee kartonnen met een papierblok – aan. Het zijn meestal grafisch ontwerpers die laten zien dat het ook...
19-11-2020
Günter Tuzina: Welt
Ordeningsprincipes met rood [Recensie] “Ik schilder geen ramen,” stelt Günter Tuzina (1951) halverwege het eerste essay in de uitgebreide catalogus, verschenen bij zijn expositie in Slewe Gallery. Nee, natuurlijk. Ramen...
05-11-2020
Philip Akkerman: Kunstenaarsdagboek (1981-2019)
Telkens hetzelfde zelfportret – maar dan anders [Recensie] In navolging van de Britse filmacteur Dirk Bogarde hield de verstokte zelfportrettist Philip Akkerman (1957) sinds zijn 24e een eigenwijzig dagboek bij....
05-11-2020
Unesco's levend erfgoed
Niet-aanstootgevend cultureel erfgoed [Recensie] De meeste cultuur ligt op straat of in een ambachtswerkplaats en veel minder binnen museummuren. Cultureel erfgoed is de antropologische verzamelterm hiervoor. Men onderscheidt materieel of...
02-10-2020
De vlucht
Geweld kent weinig woorden [Recensie] Met De Vlucht (2013) maakte de Spaanse Jesús Carrasco een stormachtig debuut. Ook zonder alom klinkende loftuitingen kruipt het rechtlijnige, mysterieuze verhaal, destijds een bestseller,...
04-09-2020
Kosaburo, 1945
Kamikaze romance [Recensie] In augustus 1945, nu 75 jaar geleden, eindigde ook in Azië de Tweede Wereldoorlog. Nicole Roland schreef – al in 2011 – een nu weer actueel, Franstalig...
27-08-2020
Damast, 150 jaar tafellinnen in Nederland
Discreet damast [Recensie] Tafellinnen van damast vinden we meestal opgeborgen in (over)grootmoeders buffetkast. Misschien eten we met Kerst wel ‘ns van het ‘ouderwetsche’ luxe linnen met servetten en vingerdoekjes. De discrete schoonheid...
03-07-2020
Wie was ik
Poëzie in gebruikstaal [Recensie] In zijn nieuwste gedichtenbundel Wie was ik laat Alfred Schaffer zijn overleden moeder praten. Conventionele dichtvormen gebruikt hij niet. Dat maakt het lezen gelaagder, lastig maar...
29-05-2020
Kindertijd
Jeugdherinneringen van Nathalie Sarraute [Signalering] Begin jaren zestig verklaarden Franse literatoren dat de roman dood was. Die nieuwe generatie auteurs ging “voorbij de romanvorm” verder schrijven aan wat de “nouveau...
22-05-2020
Brief aan mijn vader
Kafka als oudere, wijze broer [Column] Franz Kafka’s parabels en klassiekers Het Slot, Het Proces en Amerika legden een fundament in de wereldliteratuur. Maar dan zijn brieven… Bij een schril...
21-05-2020
De ogen van Rembrandt
De overkill van een dikke pil De heruitgegeven biografie De ogen van Rembrandt (1999/2019) bezwijkt onder het gewicht van de eruditie van de rasverteller en kunsthistoricus èn historicus Simon Schama....
15-05-2020
De zee van mijn verloren verhalen
Hilarisch verhaal, maar niets aan verzonnen Het journalistieke proza van Gabriel Garcia Márquez [Bespreking] Nobelprijswinnaar Gabriel García Márquez vermengde waarheid en verdichting in zijn, in dubbele betekenis, fantastische oeuvre. Dat...
15-05-2020
Bouvard et Pécuchet
Domheid kent geen tijd [Recensie] Door opleidingen ‘creative writing’ verschijnen er nu technisch perfecte maar ook bloedeloze boeken. Spannender zijn boeken waar een draadje aan los is. Natuurlijk is Gustave...
08-05-2020
De mysterieuze vlam van koningin Loana
Oude liedjes als tijdreis [Column] Een bijzonder buitenbeentje in het oeuvre van Umberto Eco met uitputtend gedocumenteerde historische fictie is zijn hedendaagse roman De Mysterieuze Vlam van Koningin Loana (2004)....
01-05-2020
A Dictionary of Maqiao
Verhalen uit Communistisch China Het fascinerende Woordenboek van Maqiao van de Chinese schrijver Han Shaogong (1953), direct uit het Chinees vertaald door Mark Leenhouts is nogal onplaatsbaar. Niet alleen is...
24-04-2020
Het leven en de opvattingen van de heer Tristram Shandy
De stand van de verloskunde in de 18de eeuw [Signalering] Veel noemenswaardige andere boeken dan Het leven en de opvattingen van de heer Tristram Shandy schreef Sterne niet. De aanleiding...
27-03-2020
De dood van Jezus
Het jongetje en een groot Niets Beangstigend knap hoe J.M. Coetzee in De dood van Jezus om een groot Niets heenschrijft. [Recensie] In het laatste deel van de – naar...
19-03-2020
Allemaal Wonderen
Wonderen van alle gezindten [Recensie] Welk geloof je wel of niet aanhangt, iedereen beleeft wel ‘ns een onverklaarbare gebeurtenis waardoor je heilig gelooft dat wonderen bestaan. Met een rekkelijke multimediaexpositie...
05-02-2020
We mogen niet klagen, kaarten uit het bejaardentehuis
Groeten uit Huize Schaamrood te Scheemda [Recensie’Volgens de beproefde ‘boring postcard’ methode van fotograaf Martin Parr verzamelden Sonja van Hamel en Robert Muda ansichten van Nederlandse bejaardenhuizen: een uitstervend fenomeen....
18-01-2020
Astromuis in de wereld van mosrednA
Muis in de ruimte [Recensie] Op een herfstige middag ging de bel. We deden open. Voor ons stond een aardige meneer met een tas. Hij zei: “Ik ben Marvin Bunsee....
16-01-2020
Francis Alÿs: Children’s Games
Kinderlandse spelen zijn van alle tijden [Recensie] Aan één basisregel valt nimmer te ontkomen. Als dit het spel is dan moet het alleen zó gespeeld worden. Filmmuseum EYE Amsterdam exposeert...
09-01-2020
Lichtjaren
Weer een klaarheldere geschiedenis van de fotografie [Recensie] Nederlandse fotografieliefhebbers worden verwend. Na twee prachtboeken bij tentoonstellingen in het Rijksmuseum en Stadsarchief Amsterdam verscheen recent een handzame hardcover, prettig leesbaar...
26-12-2019
Aatje Veldhoen – Levenskunst
Uitgezochte levenskunst van Aat Veldhoen in Museum Kranenburgh, Bergen [Recensie] Het kleurrijke (levens)verhaal van de Amsterdamse multi-kunstenaar Aat Veldhoen (1934-2018) is vaak verteld, gemystificeerd misschien wel. Seks, huwelijken, scheidingen, verdriet....
04-12-2019
Wij, Vikingen
De (voorlopige) waarheid omtrent de Vikingen [Recensie] Het Fries Museum betrekt met de expositie Wij Vikingen nu ook Friezen in de Viking-geschiedenis. Dat is een nieuw inzicht. Frisia, hun woongebied,...
07-11-2019
Mondo Mendini: De wereld van Alessandro Mendini
Principieel design-eclecticus [Recensie] Het 25-jarige Groninger Museum, noord-Nederlands kleurig monument van het Mediterrane postmodernisme, viert zijn jubileum met een overzicht van de Italiaanse designer Alessandro Mendini (1931-2019) één van zijn...
24-10-2019
Modern Perspectives Foto en Film Amsterdam, 1920-40
Nieuw, zakelijk & dwars [Recensie] Bij de expositie Modern Perspectives, over fotografie en film in de jaren twintig en dertig, verscheen een apart hiervan genietbaar fotoboek. Evenals de tentoonstelling in...
20-09-2019
Waar de wereld begint
ZKV’s van een vroegrijpe literator [Recensie] Ongelooflijk hoe de Amerikaanse southern writer Truman Capote (1924-1984) koning van de non-fictie nog voor zijn 20e verbluffende miniatuurtjes schreef. Zet alle bevooroordeeldheid opzij...
12-09-2019
Barbara Nanning, eeuwige beweging
Verbluffend vernuft [Recensie] In 2006, halverwege haar carrière, verruilde Barbara Nanning (1957) keramiek definitief voor glas. Niet zonder gevolgen. Op een kleine overzichtsexpositie in het Gemeentemuseum Den Haag zie je...
07-09-2019
This is…
Geloof in een betere wereld [Recensie] Ergens rond 1965 wil een jongetje van 10 vreemde landen, volken, culturen en talen kennen. In de bibliotheek leent hij prachtig getekende prentenboeken van München, Londen,...
30-08-2019
Mijn leven als keizer
Koorddanser boven poelen vol bloed [Recensie] De roman Raise the Red Lantern van de hedendaagse Chinese schrijver Su Tong werd in 1991 door landgenoot Zhang Yimou verfilmd tot een succesvol,...
10-08-2019
Journalistiek proza 3: De kampioen van Colombia
Bij de nieuwe tourwinnaar [Blog] Eindelijk: de eerste Colombiaanse Tour winnaar: Egan Bernal. ‘Que si, que no’. Het heeft even geduurd. In 1953 maakte Ramón Hoyos, de eerste wielerkampioen van...
06-07-2019
Dasja oftewel het leven van een pup
Dasja, een Tsjechisch kuitenbijtertje [Recensie] Te lang moest het Nederlands taalgebied het stellen zonder het kinderboek over een jong hondje, Dasja, dat iedere Tsjech, van jong tot oud nog steeds...
27-06-2019
Better be watching the clouds
Walid Raad: het lot van de begrepen kunstenaar [Recensie] Op zijn tentoonstelling en bijbehorende publicatie speelt de Libanees-Amerikaanse conceptkunstenaar Walid Raad (1967) met de gecompliceerde opvattingen over het conflictueuze Midden-Oosten....
27-06-2019
Welkom Today - Terug naar Zuid-Afrika
Welkom: tussen hoop en machteloosheid [Recensie] In het Stedelijk Museum Amsterdam loopt de fototentoonstelling Welkom Today. Het erbij gepubliceerde foto-en non fictie boek erbij is veel meer dan een catalogus....
30-05-2019
Teun Hocks: Van Vroeg tot Laat / Early to Late
Man in netelige situaties [Recensie] Teun Hocks (1947) performer, schilder, fotograaf kreeg in het Stedelijk Museum Breda een middelgroot retrospectief mét catalogus. Wie moet eigenlijk níet glimlachen – of grimlachen...
30-05-2019
The Plant Collection
Houd de sanseveria en gatenplant hoog [Recensie] Kunstenaar Inge Meijer (1986) toont in een boek hoe er tussen 1945 tot 1983 een collectie kamerplanten in de zalen van het Stedelijk...
30-05-2019
Geert Lap: Specific Objects
De zoete pijn van opperste perfectie [Recensie] Keramist Geert Lap (1951-2017) behoort tot de belangrijkste Nederlandse naoorlogse kunstenaars. In zijn maximale beheersing van het minimalisme kon hij zich moeiteloos meten met...
09-05-2019
zonder titel/untitled 2015-2019 joris geurts
Verzamelde kleurzwemen in omgekeerd oblong Met haar eigenzinnige catalogus voor de abstracte schilder Joris Geurts (1958) formuleert grafisch ontwerpster Irma Boom weer een aangepaste gebruiksaanwijzing voor het boek. Althans, voor dít...
02-05-2019
Hermanus Willem Koekkoek
De oorlog als schilderkunstig model Hoe goed gemaakt ook, bepaalde schilderkunst kan uit de mode raken, door gebrek aan belangstelling. Dat maakt zo’n oeuvre er (kunst)historisch niet minder interessant om....
18-04-2019
Het meisje met de Leica
De vrouw die óók Robert Capa heette [Recensie] Met bar weinig biografische gegevens schetst de Italiaans-Duitse Helena Janeczek (1964) het korte leven van de amper bekende fotografe Gerda Taro, het...
11-04-2019
Renny Ramakers Re Thinking Design
Denken over tussengebieden van design en concept In een Engelstalige biografie belicht Aaron Betsky hoe de opvattingen van Droog Design mede-oprichtster Renny Ramakers over conceptuele vormgeving als voorwerp gestalte kregen...
28-03-2019
Everyone a Photographer
Welingelichte liefhebbers fotograferen [Recensie] Het proefschrift van Mattie Boom over ‘amateurfotografie’ leverde een fascinerende expositie met historisch overzicht van de vroegste ‘amateurfoto’s’ in Nederland op. Bij de expositie in het...
14-03-2019
Trouble in Paradise: Collection Rattan Chadha
Pasgeboren kunst schreeuwt [Recensie] Bij de expositie Trouble in Paradise in de Kunsthal verscheen een fraaie catalogus die uitpakt met de collectie van ondernemer Rattan Chadha en deze in context...
14-03-2019
The Ghosts of Sunday Morning
Keramiek als geestverschijningen Binnen vijf jaar verscheen de derde publicatie over het Europees Keramisch Werkcentrum (EKWC) Oisterwijk. Liet Talking Ceramics (in breekbare omslag) zakelijk een aantal oud-deelnemers aan het woord,...
14-03-2019
Hockney Van Gogh - The Joy of Nature (NL)
Nieuwe horizon, nieuw geluid [Recensie] Van Gogh zit in het kunstenaars-DNA van David Hockney, Engelands meest beroemde schilder. Dat zie je, dat voel je. Dus is het niet gek om...
28-02-2019
De broers Barraud
Verpletterende alledaagsheden Vier Zwitserse schilderbroers (her)ontdekt [Recensie] Zwitserse moderne kunst kent milde dwarsliggers: Ferdinand Hodler, Félix Valloton, Paul Klee, Alberto Giacometti, Méret Oppenheim, Jean Tinguely, Markus Raetz. In hun kleine...
22-02-2019
Serotonine
Onliteraire litanie voor het libido Michel Houellebecq deelt met Sérotonine doffe klappen uit Het lezen van Houellebecq’s Sérotonine hoogstwaarschijnlijk een internationale bestseller, nog voor de Nederlandse vertaling, heeft iets snobistisch....
21-02-2019
Rembrandt - Biografie van een rebel
Zou zo maar ‘ns kunnen, Rembrandt als rebel [Recensie] Bij elk herdenkingsjaar van Nederlands grootste schilder, Rembrandt van Rijn (1606-1669) hoort een spektakeltentoonstelling en een (kunst)historische publicatie. Beiden pogen de meester...
07-02-2019
100 Ideas That Changed Design
100 keer het idee design [Recensie] Er bestaan (te)veel geïllustreerde koffietafelboeken over design. Minder dik gezaaid zijn inhoudelijkere boeken over de 150-jarige ontwikkeling van deze industriële tak aan productvormgeving. In...
21-12-2018
Flesjes knallen
Melodrama, gruwel en geweld in hedendaags China [Recensie] De bundel korte verhalen Flesjes knallen laat zien hoe de Chinese Yu Hua (1960) zich (van tandarts) tot schrijver ontwikkelde. Als 16-jarige...
15-12-2018
Wish you were beer
Bierhoofdstedelijke verkenningstochten [Recensie] Met hun Engelstalige biergids voor Amsterdam zetten Edo Dijksterhuis en Jan Willem Kaldenbach de traditie van Ben ten Holters roemruchte kroegengids (1967-1986) met verve voort. Verschil met...
14-12-2018
Junge Liebe zwischen Trümmern
Fabelachtige Fallada [Recensie] Zo’n zeven jaar terug brak de Duitse schrijver Hans Fallada (1893-1947) internationaal door. Dat kwam door de Engelse vertaling van Jeder stirbt für sich allein (Alleen in Berlijn)...
13-12-2018
Omstreden verleden; Museum Boijmans van Beuningen en de Tweede Wereldoorlog,
Kunstkopers met oogkleppen [Recensie] Over Han van Meegeren, de Vermeer-vervalser werd (en wordt nog) een speelfilm gemaakt. Het blijft een spannende affaire. Hoe Van Meegeren als gefrustreerde kunstschilder kunstkenners oplichtte met...
13-12-2018
Victor Papanek: The politics of design
Omdat zijn moeder zo klein was [Recensie] Twintig jaar na zijn overlijden en kort na het ontsluiten van zijn archief wordt de Amerikaanse, rebelse designtheoreticus Victor Papanek (1923-98) eindelijk op...
02-12-2018
Žižek’s Jokes (Did you hear the one about Hegel and negation?)
Filosoof als lolbroek [Recensie] Voor de immens populaire Sloveense filosoof Slavoj Žižek (69) typeren schuine of politieke moppen het schuren van onze samenleving. Doorgeslagen nationalisme, ‘moleculair’ racisme, feminisme, neo-dogmatisme, antisemitisme,...
30-11-2018
De schoonheid van de nacht
Allemachtig prachtig [Recensie] In Gardone, aan het Gardameer staat een wonderlijke cultuurtoeristische attractie: Il Vittoriale, een megalomaan ingerichte villa met een scheepsdek op het dak. Hier woonde de Italiaanse schrijver/dichter/oorlogsheld...
29-11-2018
Jean Cocteau
Monsieur Metamorphosis “Ik spring van tak naar tak, da’s waar, maar altijd in mijn eigen boom.” [Recensie] Zowel de prachtig ontworpen en samengestelde tentoonstelling in het Design Den Bosch en...
08-11-2018
Streeksieraden uit de collectie van het Nederlands Openluchtmuseum
Uit alle windstreken [Recensie] Klederdrachten zijn geen alledaagse verschijning meer. Daardoor weten we nog maar weinig van dit ‘volkseigen erfgoed’, inclusief de bijbehorende streeksieraden. In musea begrijp je amper waarvoor...
02-11-2018
Kästners Berlin, Literarische Schauplätze
Emil en Erich achterna in Berlijn “Zerstört” noteert Berlijn-kenner Michael Bienert maar al te vaak bij een adres waar de Duitse kinderboekschrijver Erich Kästner (1899-1974) in Berlijn woonde. Veel huizen...
20-09-2018
Het leven van Boeddha, de weg naar nu
De weg naar nu loopt via het midden [Recensie] De catalogus die bij de Boeddha-expositie in de Amsterdamse Nieuwe Kerk verscheen noemt de organisatie zelf een “bookazine”. Het is dan...
13-09-2018
Glans en geluk
Schatten die gekend willen worden [Recensie] Op Glans en Geluk, Kunst uit de wereld van de Islam presenteert het Gemeentemuseum Den Haag lang niet geëxposeerde ambachtskunst uit de Islamitische wereld....
31-08-2018
De ballade van het treurige café
Menselijk gedrag waarvoor nog geen naam bestond Carson McCullers vertaald [Recensie] Dankzij uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep verschijnt het kleine oeuvre van de Amerikaanse ‘southern writer’ Carson McCullers (1917-1967)...
09-08-2018
Plan and Play, Play and Plan: Defining Your Art Practice
Richting geven aan je artistieke praktijk [Recensie] Telkens stelt auteur Janwillem Schrofer, voormalig directeur van de Rijksakademie (1982-2010), in zijn boek over de kunstpraktijk, deze ene basisvraag (van kunstcritica Anna...
13-07-2018
De genadestoel
18 jarige ter dood veroordeeld Is Willie Jones echt de verkrachter en moordenaar waar hij voor wordt aangezien? En die hem daarom de elektrische stoel, de ‘genadestoel’ wacht? [Recensie] In...
21-06-2018
Benno Premsela: Strijder & Verleider
Strijder & Verleider, Pionier & Terriër [Recensie] Het Design Museum ’s-Hertogenbosch (tot 1 juni SM’s) opende met de eerste (dubbel)expositie onder de aangepaste naam met twee belangrijke schenkingen van privécollecties....
15-06-2018
Wir können warten
Duits uitgevershuis tussen meeheulers, haatdragers en wegkijkers [Recensie] Zijn slechte gezondheid belette de Oostenrijkse selfmade journalist, toneelschrijver en politiek commentator Stefan Großmann (1875-1935) zijn sleutelroman goed af te werken. Wir können...
07-06-2018
Afvalstillevens; fotocollages
Kliko’s maken bokkesprongen Afvalstillevens, het prettig-weerbarstige fotoboek van kunstenaar Jos Houweling (1943) maakt de titel geheel waar. Rommel, vullis, afval in alle verschijningsvormen. En zelfs nog meer. Dit is de...
31-05-2018
Karl Blossfeldt en het oog van Allah
Acribisch Droste-effect met planten Essay Cees Nooteboom over de fotopionier Karl Blossfeldt [Recensie] Op het achterflap van Karl Blossfeldt en het oog van Allah – een intrigerende titel – prijst...
17-05-2018
Het bij elkaar geraapte gezicht
Arte Povera met smoel [Recensie] LAM de Wolf (1949) is een virtuoos in het ontkennen van de virtuoze manier waarop ze nederige textiele materialen toepast in wandobjecten. Waren het eerder...
05-04-2018
Hard werken - One for all
Harde Werkers van het Nederlands postmodern grafisch ontwerp [Recensie] Geen ontwerpstroming maakte zo vaak groepsfoto’s van zichzelf als de vijf mannen van Hard Werken: Henk Elenga, Kees de Gruiter, Gerard...
09-03-2018
Bent u bevoegd als dichter?
De veroordeling van een dwarse dichter [Recensie] Zijn plichten als Sovjetburger verzuimd. Volhard in het schrijven van decadente verzen. Verbanning naar een afgelegen gebied met toepassing van dwangarbeid. Dat zijn...
08-03-2018
Claudy Jongstra
Het voor zichzelf sprekende boek van textielkunstenaar Claudy Jongstra Hoogstzelden volgt een ontwerper zo nauwkeurig waar het bij een (toegepast) kunstenaar om draait. Voor de nauwgezette monografie over textielvormgeefster Claudy...
01-02-2018
The unknown Wiener Werkstätte
Excentrieke kussens en een leren olifant Onbekend handwerkkunst van de Wiener Werkstätte (1906-1930) [Recensie] Het merendeel van het luxe textielgoed dat de Wiener Werkstätte produceerde is vergaan. Net zo weinig achtergrondinformatie...
25-01-2018
Jewellery Matters
Sieraden en hun contexten [Recensie] Met Jewellery Matters bekroont Marjan Unger (1946) haar trilogie met publicaties over het sieraad en de sociale context waarin het gedragen wordt. Dankzij co-auteur Suzanne...
19-01-2018
Contact
Antwerpens stadsdichter levert het bewijs: Poëzie is een daad [Recensie] Na een jaar stadsdichterschap van Antwerpen bundelde Maarten Inghels (1988) zijn poëzie die verschillende gedaantes kan aannemen: als traditioneel gedicht...
11-01-2018
Inside Le Corbusier's Philips Pavilion
Moeder aller media-installaties [Recensie] De moeder aller multimedia-installaties is Le Poème Electronique (het elektronische gedicht) in het commerciële Philips-paviljoen op de Wereldtentoonstelling van Brussel, 1958. Louis Kalff (Philips ontwerper/architect) bedacht het...
03-12-2017
Little Brother
Franse Cultuurobservaties voor internauten De titel mag dan Engels en de naam van de schrijver Vlaams zijn toch is de essaybundel Little Brother van de filosoof Raphael Enthoven zo Frans...
30-11-2017
Journey to digital literacy
Op reis naar digitale geletterdheid Grafisch ontwerpster Gwendolyne Röttger studeerde recent aan de Design Academy Eindhoven af met Journey to digital literacy. De maakster laat je – met even weinig...
17-11-2017
Die fünffache Seereise
Andersen anders De Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen (1805-1875) beheerste ook andere vertelvormen. In de bundel Die fünffache Seereise, Mit Hans Christian Andersen in Schleswig und Holstein, wisselen beleefde briefjes aan...
12-11-2017
Paradisewill.com
Foto bij het Woord In meerdere, vooral Middellandse Zeelanden fotografeerde Caroline Waltman (1970) taferelen als verbeelding van oeroude Bijbelverhalen. De 609 resulterende foto’s groepeerde ze rond 830 bijpassende Bijbelverzen. [Recensie]...
09-11-2017
Matthijs Maris
Sfumato optima Mathijs Maris en de grens van het zichtbare [Recensie] Matthijs Maris wilde niet lijken op zijn kunstenaarsbroers Jacob en Willem, beiden Nederlands impressionisten van de Haagse School. Toen...
02-11-2017
Dichter van de droge naald
Innerlijk behang van een geschramd kunstenaar [Recensie] Rineke van Houten, onderzoeksjournaliste goot de biografie van de kunstenaar Frank Lodeizen (1931-2013) in een verhalende non-fictie vorm. Gedurfd. Deze aanpak versterkt ontegenzeggelijk de...
20-10-2017
De duistere winkel
De dromennotulist Een meer privé domein dan iemands dromenwereld bestaat niet. Met De duistere winkel geeft de Franse, conceptuele schrijver Georges Perec (1936-1982) inzage zijn in zijn dromen. [Recensie] Perec, zoon...
19-10-2017
Lartigue, l'elegance photographique
Nader tot Lartigue, fotograaf van de blije verwondering [Recensie] Lartigue’s vroeg twintigeeuwse foto’s, zoals de uit beeld snellende racewagen en een van een trapleuning glijdende dame, werden iconen van de...
12-10-2017
Barends & Pijnappel fotocollectie
Een verworven subjectieve smaak [Recensie] Grafisch vormgever Henrik Barends en zijn vrouw, vertaalster Anneke Pijnappel, hebben naast hun kleine uitgeverij Voetnoot ook een fotogalerie. Van daaruit legden ze een verzameling...
12-10-2017
Emil Nolde
Kunstenaar tussen de raderen van het tijdsgewricht [Recensie] Deze zomer vierde Duitsland de 150e geboortedag van Emil Nolde. Het kleine Nolde Museum in Seebüll, dichtbij de Duits-Deense grens, zijn voormalige...
27-09-2017
Was opa een nazi?
Graven in foute familieverledens [Recensie] In Was opa een nazi? Speuren naar het oorlogsverleden, reiken Belgische oorlogshistorici en archivarissen nazaten van collaborateurs sleutels aan voor de zoektocht naar het vaak onuitgesproken...
26-09-2017
Tijgerkop
Hoogspanning achter het luik In haar non-fictie debuut Tijgerkop vertelt de Nederlands-Chinese schrijfster Mingfang Wang (1974) – en geen familie van Lulu Wang – over haar tropenjaren als horeca-onderneemster in...
20-07-2017
Elastic Graphics: The Work of Barends & Pijnappel
Elastische lettergymnastiek [Recensie] Met een ware kiloknaller, een tweedelige monografie zet grafisch ontwerper Henrik Barends (1945) zijn oeuvre van 1961-2002 en 2002-2017 in de kijker. Als niemand anders het doet...
07-07-2017
Naar de haaien
Bang voor eigen boek? Naar de haaien verscheen in 2013 in het Duits als Der Gang vor die Hünde (1931) en kwam nu uit als Duitse pocket met uitgebreide verantwoording....
06-07-2017
New Realities
Fotografie als nieuwe, negentiende-eeuwse werkelijkheid Met de zomerexpositie New Realities, Photography in the 19th Century, presenteert het Rijksmuseum Amsterdam (tot 18 september) een groots overzicht van de vroegste fotografie, zoals...
09-06-2017
De vlucht van de familie Simon
Waarheen, waarvoor [Recensie] In een lijvige familiegeschiedenis reconstrueert de Braziliaan Rafael Cardoso (1964) zijn (over)grootouders belevenissen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als links-liberale, intellectuele Joden moesten zij Duitsland ontvluchtten....
01-06-2017
Demystified
Demystificatie van de kleiovens [Recensie] In vier delen – beschouwingen en vraaggesprekken – ‘demystificeert’ de Brits-Nederlands-Chinese kunstenaar Nick Renshaw (1967) het succes van het Europees Keramisch Werkcentrum (EKWC) in Oisterwijk....
25-05-2017
Großes Ey
Kunst tussen warme broodjes en gebakken aardappeltjes In de Duitse non-fictie biografie Großes Ey vertelt Ute Bales (1961) over Johanna Ey, een gescheiden bakkersvrouw die van 1916 tot 1947 in...
11-05-2017
Van de dingen en het leven
Het sieraad als bezielde batterij [Recensie] Ondanks de Couperusiaanse titel Van de dingen en het leven draait deze dunne essaybundel weliswaar om (niet meer zo piepjonge) mensen maar vooral om...
27-04-2017
Report 9
De betovering van het banale [Recensie] Voor de Amsterdamse fotograaf Theo Niekus is het Damrak, grofweg tussen het Centraal Station en de Dam, zijn natuurlijke habitat. In een (on)regelmatige publicatie,...
20-04-2017
Pierre Janssen
Zeer lange man met zeer grote missie [Recensie] Tien jaar na zijn overlijden eren de stedelijke musea van Schiedam en Arnhem hun bevlogen directeur Pierre Janssen (1926-2007) elk met een...
07-04-2017
Statt etwas oder Der letzte Rank
Bijna voltooid mensenleven zoekt beslissende wending [Recensie] Na het overlijden van Nobelprijswinnaar Günter Grass (1927-2015) geldt zijn leeftijdsgenoot Martin Walser (90) als ‘Der Grand Old Man’ van de hedendaagse Duitse...
30-03-2017
Collecting Colour
Berichten over een colorotheek [Recensie] Bij de Sikkensprijs 2017 verscheen deze week een compact knalgeel boekje over de Forbes Pigment Collection/Straus Center for Conservation and Technical Studies van Harvard University:...
23-03-2017
De vijfde lijn
Kunst kijken met ogen en hersens in 13 eloquente 5e-lijnsdialogen [Recensie] Tel je de spieramen waar een schilderslinnen omheen zit gespannen bij elkaar op dan kom je uit op vier...
10-03-2017
De schooldagen van Jezus
Boeken van zand als voer voor vorsers [Essay] Evenmin als in J.M. Coetzee’s roman De kinderjaren van Jezus (2013) ontbreekt in zijn opvolger De schooldagen van Jezus (2016) van de...
02-03-2017
Spleten in de stad / Cracks in the city
De zijwaartse blik van een gretig stegenkijker [Recensie] Willem van Zoetendaal stelde uit het archief van het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en het Stadsarchief Amsterdam een boekje samen met foto’s...
02-03-2017
En toen De Stijl
Wijze kater op atelierbezoek [Recensie] De kubistische schilder Piet Mondriaan komt zijn ordelijke atelier binnen en wat ziet hij? Een aantrekkelijke vrouw. Nog naakt ook! Eén probleem: ze is geheel...
22-02-2017
Stad in oorlog
Lege theekopjes en vertrekkende joodse overburen [Recensie] Het ervaren onderzoeksduo René Kok en Erik Somers (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) werkten jaren aan hun nu verschenen, imposante fotoboek over Amsterdam tijdens...
16-02-2017
Goede Hoop, Zuid-Afrika en Nederland vanaf 1600
Goede Hoop op ons andere Andersland [Recensie] Goede Hoop, een expositie met een hoopvolle naam in het Rijksmuseum beperkt het perspectief tot de visie en de contacten vanuit Nederland. De...
10-02-2017
Illes Balears
Vamos naar de feesteilanden [Recensie] Mallorca, Ibiza en de kleinere eilanden Menorca en Formentera – samen de Spaanse Balearen – worden al sinds de 19e eeuw gefrequenteerd door Europese schrijvers...
09-02-2017
Ed van der Elsken, De verliefde camera
Ah bon: Ed van der Elsken breeduit [Recensie] Met meer dan 250 afdrukken, projecties, films, boeken, contactafdrukken en aantekeningen geeft het Stedelijk Museum Amsterdam (tot 21 mei) een groots overzicht...
03-01-2017
Judas
Manipulatie boven een bord andijvie [Recensie] De onbedoelde, nieuwe onverbiddelijke bestseller Judas, een familiekroniek van Astrid Holleeder is zo’n boek dat (bijna) iedereen wil lezen. Zeker met het diabolische optreden...
15-12-2016
To be Continued
Geïnstitutionaliseerde anarchie Kunstacademies kijken zelden om. Met hun per definitie veelbelovende studenten zijn ze vooral toekomstgericht. Ondanks de stuk of elf kunstonderwijsinstellingen in Nederland is (vak)literatuur over hun beleid zo...
09-12-2016
Leesbaar Amsterdam
Het onleesbaarste boek Niet alleen een ringbandboekje ook een A0 poster, als opvouwbare kaart, zelfs als wandvullend behang. Telkens met de grote stad Amsterdam erop. Verwoord in zo’n 500 literaire...
01-12-2016
Ceci n’est pas une copie
Een originele kopie Op Ceci n’est pas une copie, een Belgische expositie in CID Grand Hornu bij Mons (Bergen) gaat het om design, “tussen innovatie en imitatie.” Het gevaar om...
23-11-2016
1000 jaar Sinterklaas
De waarheid omtrent een steeds fletsere heilige met innemende kleurling In Peter van Trigts kloeke boek 1000 jaar Sinterklaas… en nu het ware verhaal van St. Nicolaas en zijn knecht...
10-11-2016
De Designfactor
Design aan leek, liefhebber of opdrachtgever verklaard [Recensie] Met zijn boek De Designfactor legt Lucas Verwey als een ‘design-for-dummies’ in gewone-mensen taal uit “waarom alles onweerstaanbaar wordt als het mooi...
04-11-2016
De schuilplaats
‘Levensechte roman’ over de familie Boltanski [Recensie] De Franse L’Obs-journalist Christophe Boltanski (1962) is de jongere neef van de beeldend kunstenaar Christian (1944). Deze maakt installaties met silhouetten, portretten van...
29-10-2016
Bartleby
De ondraaglijke zwaarte van een schrijversbestaan [Recensie] In de geniale Amerikaanse sitcom Seinfeld (1989-1998) blijkt de opgewekte nietsnut Kramer ineens een kantoorbaan te hebben (https://www.youtube.com/watch?v=bU6m5UqLx9M). Niemand echter die hem daar...
27-10-2016
The Responsible Object
Het verantwoordelijke object Aanstaande zondag wordt tijdens de Dutch Design Week het boek The Responsible Object, A History of Design Ideology gepresenteerd, tijdens een symposium met dezelfde naam. Chris Reinewald las...
20-10-2016
Dierbaar/Cherished - Ra
Autobiografie van een sieraadgalerie In oktober 1976 begon juwelierszoon en sieraadmaker Paul Derrez in Amsterdam een galerie voor hedendaagse sieraden van zijn collega’s en zichzelf. Hij noemde het Ra: naar...
13-10-2016
Sneu
Wat als een grafisch ontwerper wel kan lezen én kan schrijven [Recensie] Het is een publiek geheim dat grafisch ontwerpers niet (kunnen) lezen. Nu hoeft die gedeeltelijke of gehele leesblindheid...
20-09-2016
Talking Ceramics
Wie is er bang voor keramiek? Het Sunday Morning@Europees Keramisch Werkcentrum (EKWC) sprak met voormalige EKWC-deelnemers over de uitdagingen en ergernissen van het materiaal keramiek. Resultaat is een ook uiterlijk...
14-09-2016
Het geluid van gisteren
Geluidsarcheologie Kan het wat rustiger?! Er proberen hier mensen te slapen. [Recensie] Het lijkt een rare cultuurwetenschap: onderzoeken welke straatgeluiden er ooit in binnensteden klonken. In de Angelsaksische wereld is...
09-09-2016
Ellsworth Kelly BLOEMlezing
Ellworth Kelly’s vrolijke halfgeometrie, met gulzige ogen beschreven Aanstaande zondag opent het hagelnieuwe privé-museum Voorlinden in Wassenaar onder andere met een grote expositie over Ellsworth Kelly (1923-2016), Amerikaans lyrisch-abstract schilder....
06-09-2016
Repressief liberalisme
Hoe Halbe Zijlstra de cultuursector repressief liberaliseerde Cultuurstromen buiten de cultuursector [Recensie] Een van de weinige denkers over de Nederlandse cultuurpolitiek is een Vlaming: Pascal Gielen. In zijn te weinig...
27-08-2016
V=Vorm, Nederlandse vormgeving 1940-1945
Oorlogsvormgeving in vele tinten grijs In veel standaardoverzichten over Nederlandse vormgeving ontbreekt de oorlogsperiode 1940-1945 omdat juist dan alle politieke en zo culturele verhoudingen zoek lijken. Yvonne Brentjens dook voor...
26-08-2016
Komt een paard de kroeg binnen
De witz als pantser Het helpt als je enige kennis van de actuele Israëlische politieke situatie – al dan niet met reden bezette gebieden, een permanente staat van tot de...
22-08-2016
De waanzin nabij. Van Gogh en zijn ziekte
Van Gogh: Hoor hoor, oor oor Met een documentaire expositie en twee boeken maakt het Van Gogh Museum een eind aan het gespeculeer rond het meest besproken oor uit de...
16-08-2016
De Witte Weg, verslag van een obsessie
De queeste van de keramist Edmund de Waal naar het ‘witte goud’ [Recensie] Het is weinig beeldend kunstenaars gegeven om coherent over hun vak te schrijven. Of het is praktisch...
15-08-2016
De hoge bergen van Portugal
Surrealistisch drieluik met een aap in Portugal [Recensie] Wat hebben drie mannen van verschillende komaf, levend in verschillende tijden, met elkaar te maken? Eigenlijk niet veel meer dan de locatie,...
10-10-2015
Het Stempel
Persoonlijke Wereldoorlog als stripverhaal [Recensie] De grote verhalen over de Tweede Wereldoorlog worden steeds minder door getuigen zelf verteld. Hun kinderen of kleinkinderen vertellen het verhaal vanuit hun optiek verder...
23-08-2015
Canada
Hoe een klunzige bankoverval tot nog erger leidt [Recensie] Grensoverschrijdingen. In het oeuvre van de Amerikaanse realist Richard Ford komen nogal wat verbrokkelende gezinnen voor. De definitieve versie van dit...
23-08-2015
Butcher’s Crossing
Moby Dick en Sartre op de prairie – John Williams’ literaire western [Recensie] Na het eclatante succes van Stoner wordt het merkwaardige, kleine oeuvre van de ‘vergeten’ Amerikaanse auteur John...
01-08-2015
Onderworpen
Onderworpen is fatalistische fictie [Recensie] Het meest schokkende aan Soumission, de nieuwste roman van Michel Houellebecq (vertaald als Onderworpen) is dat het eigenlijk weinig schokkend is. Een misogyne, oversexte, naamloze hoofdfiguur, zoals...
15-02-2015
Geaarde Kunst, door de staat gekocht ’40-’45
Geaarde kunst als twijfelachtige cultuurliefde 13.636 euro besteedde de Afdeling Beeldende Kunsten van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten (DVK) in de oorlogsjaren aan de aankoop en subsidiëring van Nederlandse...
20-12-2014
Klei!/Clay!
Keramiek is meer dan klei [Recensie] Het sterke aan Klei!/Clay!, een overzichtstentoonstelling van (bijna) 100 jaar keramiek van de Rietveld Academie in het Gemeentemuseum Den Haag, waarbij deze catalogus verscheen,...
25-08-2014
Tegendraads modern, een bevrijdend alternatief voor de strenge Goed Wonen norm
Vormgeving uit de wederopbouw – Tegendraads modern werd populair modern [Recensie] Pas na zijn pensionering bij de Universiteit van Leiden gaf vormgevingshistoricus André Koch toe aan nostalgische gevoelens om het...
19-08-2014
Gasten van de Führer
Zwarte uitwijkelingen [Recensie] Begin september 1944 raakte Noord-Duitsland overspoeld door zo’n zestigduizend Nederlandse en Belgische vluchtelingen: collaborateurs. Nadat de Geallieerden Europa van nazi-Duitsland bevrijdden wilden zij ontkomen aan een afrekening....
20-10-2012
Copier compleet - Het oeuvre van A.D. Copier 1901-1991
Glasman Copier bouwde een sterk merk [Recensie] 1955. Een kalende man met vlinderdasje in een sportief colbert kijkt letterlijk over de schouder van een glasslijper heen of alles wel goed...
01-09-2012
Cacao- en chocoladefabriek C.J. van Houten & Zn. 1815-1971
Weesper wereldmerk in chocola. De effectieve reclamecampagnes voor Van Houten [Recensie] Пить какао ван Хаутен! (Petjtje kakao Van-Goeten: Drinkt Van Houten chocola!) Die reclameleus slaakte een Russische ter dood veroordeelde...
25-08-2012
Weverij De Ploeg, ontwerpers aan het woord
Weverij de Ploeg: humaan tot in de vezels. Met liefde verweven idealen [Recensie] Ook na sluiting van de weverij te Bergeyk (2007) door de nieuwe eigenaar, Artex/Hunter-Douglas, geniet De Ploeg...
20-05-2012
Snelwegverhalen
Verkenningen, weg van de snelweg [Recensie] Er is een Nederland dat we dagelijks bereizen zonder het goed te kennen: ons snelwegstelsel met een slordig a-toeristisch Umfeld. Daar vinden we eenvormige...
02-09-2011
Grafisch Geluk - 100 jaar grafische vormgeving NL
Pareltjes van Steendrukkerij De Jong Wat hebben affiches met een strijdvaardige socialist, een ‘razendlekker’ sinasdrankje en een likkebaardende maansikkel gemeen? Ze rolden ooit van de lithopersen van de legendarische Steendrukkerij...
20-10-2010
De art deco van Ella Riemersma, 1903-1993, ilustratrice en boekbandontwerpster
Heerlijke kijkfeestjes [Recensie] De illustratrice Ella Riemersma deed veel in de korte tijdspanne van twaalf jaar. Omdat zij na haar huwelijk in 1932 abupt met illustreren en ontwerpen stopte, raakte...
25-08-2010
Mepal, bijvoorbeeld 1950-2010
Mepal: Nederlandse kunststof met karakter Een jonge Deen, Egon Wolff kwam kort na de tweede wereldoorlog naar Nederland om Prepen Topsoe rattengif te verkopen. Door de lage waterstand van het...
23-08-2010
De kaart en het gebied
Een kunstenaar met meer succes dan talent – Hoe Houellebecq Houellebecq vermoordt Via een succesvolle maar ook leeghoofdige kunstenaar spiegelt Houellebecq in De kaart en het gebied een volledig vercommercialiseerde...
19-08-2009
Dichtbij klopt het hart van de wereld
Expo 58, Brussel: Rietveld mocht niet zeuren Binnen de Belgische nostalgieretro over de vijftig jaar geleden gehouden, eerste naoorlogse wereldtentoonstelling in Brussel, springt het boek Dichtbij klopt het hart van...