"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Alleen maar liefde

Vrijdag, 22 maart, 2019

Geschreven door: A.E. van der Leer
Artikel door: Jacqueline Stil

De moeder, de ziekte, de dood

[Recensie] Dit briljant geschreven boek past goed in het thema van de huidige boekenweek: De moeder, de vrouw. Het gaat over het ziekbed en overlijden van de moeder van de hoofdpersoon en ik-figuur, en is een waargebeurd verhaal. Ook de uitvaart en de periode kort daarna komen aan bod. Het is het begin van de rouw, die verder niet wordt uitgewerkt. De gebeurtenissen worden uiterst gedetailleerd en met liefde beschreven. De gedachten van de ik-figuur staan hierbij steeds schuin gedrukt.

Wat ik jammer vind, is dat veel van de boeken over moeders gaan over ziekte en dood. Er komen heel weinig ‘moederende’ moeders aan te pas. Ook dit verhaal is daar helaas geen uitzondering op.

Moeder heeft kanker, het begon in haar longen maar blijkt zodanig uitgezaaid dat een behandeling niet meer zou helpen. De dokter geeft haar nog twee maanden, maar uiteindelijk krijgt zij meer dan een half jaar. Wel is ze die periode kortademig, en van de spanning krijgt ook de ik-figuur last van hyperventilatie. Het gezin probeert de resterende tijd te benutten door leuke herinneringen met elkaar te creëren. Maar op het laatst is dat niet meer mogelijk, en belandt moeder in bed. Ze mag thuis haar laatste tijd ingaan.

De uitvaart daarna wordt tot in de kleinste details beschreven. De dochter heeft het er verschrikkelijk moeilijk mee: ze wil haar moeder niet kwijt. Zo raakt ze verstrikt in angst processen en laat ze zelfs bijna de kist uit haar handen vallen. De bloemen die verzameld worden, worden als een deken over moeder neergelegd, dan wordt ze gecremeerd.

Na de crematie moeten de spullen van moeder verdeeld worden en blijkt dat ze heel veel bewaard heeft. Er zijn ook een paar dozen met de namen van de kinderen erop, gevuld met dagboeken, agenda’s en foto’s. Vol verbazing kijken de kinderen naar wat zich voor hun ogen ontvouwd. Wat zij doen met al deze voorwerpen wordt echter niet meer verhaald. Bijna abrupt stopt het boek, terwijl je nog zoveel wilt weten.

Het mooie aan dit boek is dat alle fases heel gedetailleerd worden beschreven, alsof je er zelf bij bent. Tijdens het lezen moest ik telkens denken aan het ziekbed en de dood van mijn vader, die ook ongeveer zo verliepen. De herkenbaarheid van het verhaal maakt het zo bijzonder en dichtbij.

Voor het eerst verschenen op De Leesclub Van Alles