Welke wereld na corona?
“Infectieziekten zijn er altijd geweest, maar af en toe krijgen we te maken met een meer dan normale toename van een bepaalde infectieziekte. Dan spreken we over een epidemie. Wanneer die epidemie zich wereldwijd verspreidt, spreken we over een pandemie”, pagina 10.
[Recensie] De auteur is hoogleraar in Antwerpen, senior onderzoeker aan het Kenniscentrum Gezinswetenschappen en lector aan dezelfde opleiding.
Het boek begint met een historische terugblik op de corona, geeft daar informatie over en beschrijft ook de maatregelen die verschillende landen nemen wanneer de corona daar uitbreekt. De auteur weet goed afstand te nemen van het onderwerp en betoont zich daarin een goede wetenschapper. Zo maakt hij een vergelijking van mensen die zijn overleden aan corona met slachtoffers in het verkeer en mensen die aan andere ziekten zijn overleden. Hij stelt de terechte vraag of wij niet overmatig op de uitbraak van corona reageren.
In het tweede hoofdstuk staat de risicomaatschappij centraal. Vroeger was dat het noodlot, nu zijn we bezig om risico’s tijdig op te sporen, te analyseren en zoveel mogelijk te voorkomen. Gaan we daarin niet te ver, is de overweging die hier en daar klinkt in dit boek. Hoe is onze beleving van corona? Zijn dat de feiten of is dat hetgeen we – nog – niet weten of zijn dat onze veronderstellingen die in sterke mate onze reactie bepalen? “Wat onze reactie op het virus bepaalt, zijn niet de feiten op zich maar wel het verhaal dat omtrent de feiten geconstrueerd wordt”, aldus Mattias Desmet, hoogleraar psychologie, die wordt geciteerd. Een belangrijke overweging waar we te weinig aan toekomen in de hectiek van het moment. De auteur pleit dan ook voor een weloverwogen beoordeling van riscio’s en beschouwt corona als een uitdaging om voortaan meer verantwoord met risico’s om te gaan.
De auteur komt tot prikkelende inzichten zoals onderstaande, waaruit blijkt dat veranderingen heus wel mogelijk zijn en dat we in staat zich om ons aan gewijzigde omstandigheden aan te passen: “Als de coronacrisis ons één ding leert, is het wel dat we de aangepaste impotentie van de maakbaarheid van de samenleving achter ons kunnen en moeten laten. Zo verbijsterend snel als de pandemie zich verspreidde, zo verrassend snel bleek onze samenleving opeens veranderbaar en maakbaar”, pagina 70.
Verder komen in kort bestek de gevolgen van corona voor de economie, onderwijs, zorginstellingen, ouderen, armoede en klimaat ter sprake. Zoals al vaker is betoogd, is het wereldwijde opduiken van het coronavirus een ingrijpende gebeurtenis die ons bepaalt bij onze huidige wereldwijde kwetsbaarheid: “De coronacrisis confronteert de wereld met de kern van de hedendaagse mondiale risicomaatschappij”, pagina 118.
De auteur levert in dit boek een zinvolle bijdrage om bij de gevolgen en de betekenis van het coronavirus stil te staan. Het is een verdiepende beschouwing met heldere, afgewogen inzichten die de lezer helpt om vanuit een rationele distantie naar de hedendaagse werkelijkheid te kijken.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
