Zelf de natuur in
[Recensie] Het Basisboek Veldbiologie is voor mij een handboek geworden bij al mijn struintochten door de natuur. Op mijn vele wandel en fietstochten stuitte ik, al kijkend naar de natuur om mij heen, op vragen waarop ik geen antwoord wist. En omdat ik wilde weten wat ik gezien had, besloot ik mijzelf maar eens wat basiskennis over de natuur bij te brengen. En daar bleek dit boek prima geschikt voor te zijn! Het zit nu standaard in mijn struintas.
Wat ik fijn vind aan dit boek is dat het er echt op gericht is de beginner aan de hand mee te voeren en kennis te laten maken met alles in de natuur zoals we dat in Nederland kunnen tegenkomen. Deze opzet is te verklaren vanuit de ontstaansgeschiedenis van het boek. Die gaat terug op de basiscursus die de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN) met de commissie natuurzaken maakte voor de natuurexcursies die zij verzorgden voor jongeren. De honderdste verjaardag van de NJN vormde voor de auteurs een goede aanleiding om deze cursus “af te stoffen en bij te werken” om haar zo cadeau te geven “vanuit de oude generatie aan de nieuwe”.
Het zijn dan ook jongeren die in dit boek worden aangesproken, wat niet wegneemt dat dit boek ook op latere leeftijd prima geschikt is om je kennis over de natuur op te halen, te verbreden en te verdiepen.
Het boek start met een aantal beschouwende hoofdstukken over de natuur in brede zin. Hierin komen thema’s aan de orde als: kosmos, weer, natuur in Nederland, biodiversiteit, natuurlijke processen, klimaat, soorten, visies op de natuur, natuurbescherming, natuurbeheer en natuur en wetenschap. Deze hoofdstukken zijn op een heel toegankelijke manier geschreven en helpen jongeren bij het leren zien van het grotere geheel.
In het vervolg van het boek behandelen de auteurs de verschillende soorten die in het Nederlandse landschap voorkomen: paddenstoelen, mossen & korstmossen, planten, bomen en struiken, insecten en andere geleedpotigen, vissen en andere zoetwaterdieren, dieren en wieren van strand en zee, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren.
Bij ieder hoofdstuk wordt onder andere aandacht besteedt aan de levenswijze, de voortplanting en indeling, de bouw en de aanwezigheid in Nederland. Elk hoofdstuk gaat gepaard met vele foto’s en/of tekeningen die wat in de tekst staat illustreren.
Dat het boek gericht is op jongeren die zich verdiepen in de natuurstudie (NJN) blijkt uit het feit dat in ieder hoofdstuk ook het onderdeel ‘Actief met…’ is opgenomen, waarin wordt beschreven welke organisaties zich in Nederland bezighouden met de soort die in dat hoofdstuk wordt besproken en hoe je daar zelf aan bij kunt dragen. Zo heb ik allerlei organisaties leren kennen, waarvan ik het bestaan nog niet afwist en heb ik ook geleerd dat natuurstudie kan beginnen zodra ik de deur uitstap, zolang ik maar wil zien, horen, voelen, proeven en ruiken.
Het boek biedt echter nog zoveel meer: zo staan er prachtige overzichten in van onder andere vogels, sprinkhanen, kevers, libellen en vlinders in Nederland, maar ook van de schelpen die je op de Nederlandse stranden kunt aantreffen; recepten voor het maken van berkenwijn, jam, siroop of een frambozen shake met munt; een overzicht waarmee je kunt achterhalen van welk zoogdier de hoop poep is die je in de natuur aantrof en een zoekkaart muizenschedels.
Aan het einde van het boek zijn alle organisaties nog eens handig bij elkaar gezet en wordt een geordende lijst met boeken aangeboden voor wie zich verder wil verdiepen in een van de behandelde soorten.
Het Basisboek Veldbiologie heeft me de tools in handen gegeven om de natuur om mij heen diepgaander te beleven, doordat ik nu relaties kan leggen en het me geoefend heeft om beter te leren kijken. Ik kan het boek warm aanbevelen aan ieder die niet alleen de natuur wil ondergaan, maar er ook meer over wil leren. Om zo te ontdekken dat je juist door erover te leren weer dieper kunt ondergaan.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
