Pelgrimage als avontuur
[Signalering] Steeds meer middeleeuwers gingen met knapzak en pelgrimsstok op pad om een heilige plaats te bezoeken. Om vergeving te vragen voor hun zonden, om hulp in te roepen bij onvruchtbaarheid of andere gezondheidsproblemen. Of om een heilige te bedanken voor zijn of haar bemiddeling. Ook gingen mensen op reis omdat het moest van een rechter die een bedevaart naar een specifieke plek als straf oplegde.
De bedevaart was in de kern een zuiver religieuze aangelegenheid, maar kort door de bocht zou je kunnen zeggen dat bedevaarten de bakermat zijn van het moderne toerisme. Dit is het beeld dat blijft hangen na lezing van deze overzichtsstudie over middeleeuwse bedevaarten (die eerder verscheen in 2012). Omstreeks 1500 waren pelgrimstochten big business. Sommigen gingen naar het Heilige Land, omdat ze van reizen hielden. Anderen genoten van het reisgezelschap, of van de steden die onderweg werden aangedaan. Ook was een pelgrimstocht een manier om te ontsnappen aan het knellende bestaan in de eigen woonplaats. En beroepsavonturiers namen de plaats in van mensen die zelf niet in de gelegenheid waren om op bedevaart te gaan. Daarom riepen geestelijken de gelovigen op om het vrome en devotionele karakter niet uit het oog te verliezen. De afkeuring was bijvoorbeeld afkomstig van denkers als Thomas à Kempis en Erasmus. Dit neemt niet weg dat de bedevaarten ook heel gunstig waren voor de uitwisseling van ideeën, kennis en goederen.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
