"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Beest

Vrijdag, 17 juli, 2020

Geschreven door: Ane Riel
Artikel door: Jan Koster

Geslaagde opvolger

[Recensie] Elk boek is anders en behoort op zichzelf te worden beoordeeld. Meestal lukt dat moeiteloos, maar met Beest van Ane Riel dringt de analogie met een ander boek zich onontkoombaar op. De opvolger van het zeer sterke en succesvolle Hars heeft in meerdere opzichten wat weg van Van muizen en mensen van John Steinbeck.

In het boek van Steinbeck gaat het over twee dagloners die van de ene naar de andere boerderij trokken om te overleven. Eén van hen is oersterk en verstandelijk beperkt. Deze Lennie houdt van dieren en aait ze graag maar omdat hij zijn krachten niet kent knijpt hij ze vaak ongewild dood. De ander is George, iemand die over hem waakt en niet zonder hem kan en wil.

In Beest heeft één van de hoofdpersonen dezelfde kenmerken als Lennie. Zelfs de naam scheelt maar weinig: Leon. Andere plaats, andere tijd, verder vrijwel geheel inwisselbaar.
Ook in het laatste deel van deze roman trekken de twee, Leon en zijn steun en toeverlaat Mirko, door het land om op boerderijen aan de kost te komen.

Voordat we daar zijn beland gaat Beest vooral over hoe de twee in die situatie terecht zijn gekomen. Mirko helpt op de boerderij van zijn buren, een oude weduwe en haar dochter, Danica. Ondanks het relatief grote leeftijdsverschil raakt Mirko in de ban van Danica, maar het is niet wederzijds. Behalve de hulp die zij dankbaar aanvaardt heeft zij nauwelijks oog voor hem.

Boekenkrant

Danica heeft te horen gekregen van een grensoverschrijdende arts dat zij geen kinderen kon krijgen. Het is een verklaring voor haar losbandige houding die haar een zekere reputatie oplevert. Zij ontmoet in een café de minstens net zo losbandige Karl, een reus van een vent.
De geweldige seks is hetgeen hen bindt. Danica blijkt dan toch zwanger te kunnen worden. De geboorte van Leon heeft ingrijpende gevolgen voor de relatie tussen Danica en Karl.

Intussen is Mirko tijdelijk uit beeld geraakt. Zijn interesse in Danica is ook anderen opgevallen. Als hij na een paar jaar terugkeert van zijn onvrijwillige “verbanning” zoekt hij haar weer op. Hij blijkt als één van de weinigen goed overweg te kunnen met de kleine Leon. Er gebeurt veel en van alles tot die dramatische nacht die alles overhoop gooit.

Een groot deel is Beest een klassieke roman over een onbereikbare liefde. Meestal zijn die vanuit de vrouw geschreven, in deze roman is het de jonge Mirko die hopeloos verliefd is. Hij creëert in gedachten een ideaalbeeld van de sletterige Danica, die voor, maar ook tijdens het huwelijk met Karl, het bed deelt met vele mannen. Mirko heeft geen enkel oog voor andere vrouwen, die in deze roman trouwens nauwelijks voorkomen.

Het speelt zich af op een onbestemde plaats, een kleine plattelandsgemeenschap in een bergachtige omgeving. De tijd is net zo onbestemd, hoewel het zich wel in het verleden afspeelt gezien de stand van de technische ontwikkeling.

In een nawoord licht Ane Riel toe wat haar heeft aangezet om dit verhaal te schrijven. In 2004 is in Berlijn een jongen geboren die geen myostatine produceerde, een middel dat een rem zet op te veel spiergroei. Dit fascinerende gegeven heeft zij gebruikt om een verhaal te weven rondom Leon en daarin maakt zij ook duidelijk dat de gelijkenis met Lennie uit Van muizen en mensen inderdaad onmiskenbaar is. Zij is dol op het werk van Steinbeck.

Toch is Beest een heel ander verhaal. Het is grotendeels een liefdesroman die nogal traag op gang komt, het duurt even voordat het weet te pakken. Het resultaat is een roman die uiteindelijk wel weer heel goed wordt met een dramatisch verloop maar die alles bij elkaar een mindere indruk achterlaat dan het fenomenale Hars. Maar ja, je kunt niet elke keer een boek schrijven dat je misschien maar één keer in je leven schrijft. Met Beest bevestigt Ane Riel wel dat zij een uitstekende auteur is van wie we hopelijk nog veel meer mogen verwachten.

Eerder verschenen op jkleest.nl

Boeken van deze Auteur: