Verdrinken in een plas water: het verdriet van Delphine Lecompte
[Recensie] Volgens de een is ze de personificatie van eerlijke oprechtheid. Volgens de ander niet meer dan een provocateur. Hoe het ook zij, Delphine Lecompte laat je niet koud, ook niet in haar verzamelde prozastukken.
Een paar weken geleden deed ze het weer. In een lezersbrief in Humo nam Delphine Lecompte het op voor Bart De Pauw en hekelde ze de wijze waarop hij in de media wordt berecht. Zij had ook al eens een dichter gestalkt door hem op korte tijd 4500 sms-en te sturen, bekende ze, en trots was ze daar niet op, maar is dat voldoende reden om iemands carrière te vernietigen? Het kwam haar zoals te verwachten op veel heisa te staan.
Wat Lecompte toen deed, in de bres springen voor een publiekelijk afgemaakte artiest, had ze eerder nog al gedaan, blijkt uit haar nieuwste boek, Beschermvrouwe van de verschoppelingen. In deze bundel columns en andere korte teksten die eerder verschenen in De Morgen, Humo en de NRC – een soort ‘best of’ – staat immers ook het stuk dat ze schreef om de artistieke integriteit van Roman Polanski te verdedigen, de regisseur van ondermeer Repulsion, Rosemary’s Baby en de zalige vampierenparodie The Fearless Vampire Killers. De man werd aangeklaagd voor het aanranden en verkrachten van een 13-jarig meisje, kreeg daarom bakken vol bagger over zich heen en zag zijn films gebannen. Ergerlijk, vond Lecompte, want hier werd geen onderscheid meer gemaakt tussen de man en zijn werk.
Sommigen vonden het een terechte opmerking, anderen deden het af als makkelijk scoren in de media. Persoonlijk denk ik dat Lecompte gewoon schreef wat ze oprecht meende. Je moet de films van een regisseur niet afrekenen op zijn leven en de gedichten en columns van een schrijfster niet op dat van haar. Al zijn die twee bij Lecompte zelf natuurlijk moeilijk uit elkaar te houden aangezien ze van leven en werk een diffuse eenheid maakt. Vandaar dat we in Beschermvrouwe van de verschoppelingen lezen over haar opgroeien bij haar grootouders in De Panne, de enige plek waar ze ooit echt kon aarden, zoals ze schrijft. Op haar negende werd ze daar weggehaald om deels bij haar moeder en deels bij haar vader te gaan wonen, aan de Gentse Beestenmarkt, een plaats waar drank, seks en geweld voor het oprapen lagen, samen met een gulle volkse lach. Hoeft het dan te verbazen dat die in de teksten van Lecompte zo rijkelijk aanwezig zijn?
Beschermvrouwe van de verschoppelingen is geen boek om eens lekker voor te gaan zitten. Lecomptes columns zijn niet in een keer geschreven en zo moet je ze dan ook niet lezen. Veel beter is het om het boek mee te nemen in je tas en af en toe eens open te slaan, wanneer je er nood aan hebt, in de tram of de metro bijvoorbeeld, of desnoods in de wachtkamer van de psychiater. Het is daar dat Lecompte je de gewenste boost kan geven en een glimlach op je gezicht kan toveren.
Ogenschijnlijk hebben Lecomptes schrijfsels de diepgang van een plas water, maar mits enige pech kan een dronkaard wel verdrinken in zo’n plas natuurlijk. En die pech lijkt bij de schrijfster en haar entourage kind aan huis te zijn. Wat bijvoorbeeld te denken van de antipathieke Ronny, de wanstaltig dikke en inmiddels ontslagen kraanmachinist? Hij wil seks met een prachtige jonge vrouw die steeds hetzelfde boek leest, een biografie van Nelson Mandela, en er een hele reeks tatoeages op nahoudt, als waren het eretekens. Op haar benen staan draken, op haar armen vissen en in haar schaamstreek misschien wel de naam van een verdronken kind, maar dat laatste zal Ronny nooit te weten komen aangezien die vrouw voor hem altijd een ongrijpbare droom zal blijven.
De clown verbergt achter zijn gulle lach heel veel verdriet, zegt men, en voor Lecompte geldt niet anders. Zo lang het over de slager gaat die zich, nadat zijn zoontje aan een zeldzame nierziekte is gestorven, ophangt aan de haak bestemd voor het uitgebloede varken, kan ze het afhouden, maar wanneer ze schrijft dat ze verkracht werd door veertien Bulgaarse laminaatverkopers, vijftien pedofiele tuinmannen, zestien norse lamaverzorgers en zeventien incestueuze imkers komt het gevaarlijk dichtbij. Niet allemaal tegelijk natuurlijk, grapt ze nog, maar na het lezen van Beschermvrouwe van de verschoppelingen besef je dat zelfs al is dit nooit echt gebeurd, er toch verschrikkelijk veel leed achter Lecomptes teksten schuil gaat. De schrijfster spendeerde heel wat tijd in de psychiatrie, verklapt ze, een plek waar maar weinig mensen terecht komen omdat het zo goed met hen gaat.
—
Eerder verschenen in De Morgen
