"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Billie & Seb

Vrijdag, 27 januari, 2017

Geschreven door: Ivo Victoria
Artikel door: Marnix Verplancke

Waar kunnen we nog voor vechten ?

De eerste zin

“Het geweer was een opluchting.”

Recensie

De teruggetrokken Seb en zijn fantasierijke vriendinnetje Billie zijn onafscheidelijk. “Alles wat je jezelf in kan beelden, is echt,” fluistert ze hem toe, en even verlangt hij niet terug naar de bivakmuts die hij als kind altijd droeg. Tot Billie met haar hoofd op de metalen rand van een trampoline valt en in coma geraakt. Seb blijft achter, starend naar de ziekenhuistoren waar zijn Billie ligt en waar hij niet op bezoek mag van haar moeder die haar zo snel mogelijk wil ‘bevrijden’, waarmee ze de stekker eruit trekken bedoelt.

Kookboeken Nieuws

Maar dan is het Sebs zeventiende verjaardag en krijgt hij van zijn ouders een plastic kogeltjes afvurend Airsoft-geweer, een Sniper om precies te zijn, waardoor hij samen met zijn vrienden in een verlaten huis oorlogje kan spelen. Meer nog dan de anderen gaat hij op in dit spel. Er worden filmpjes gepost op Facebook waarin Sebkillah met een luchtbuks zijn rivalen afmaakt en wanneer hij glimlachend opmerkt dat je door twee kinderbedjes met de openingen naar elkaar toe op elkaar te zetten een perfecte cel kan maken, besef je dat dit niet goed afloopt.

Of wel? Want in zijn herkenbare ronde en meanderende proza weet Ivo Victoria in deze roman een reusachtige spanningsboog op te bouwen die je geen moment loslaat. Het hele boek lang lijken Seb, zijn ouders, zijn oom en zijn vrienden stil te hangen boven de trampoline waarop Billie haar niet te benijden lot tegemoet is gegaan. Wie slaat te pletter en wie veert terug op, is dan de vraag.

Maar Billie & Seb overstijgt natuurlijk dit particuliere verhaal. Centraal staat de vraag waar de jeugd, verwend als die is in ons westerse Luilekkerland, nog voor zou kunnen vechten. Voor waarachtigheid natuurlijk, en echtheid, zodat ze niet eindigen als Urbain, de vriend van Sebs opa die ooit vijf Engelse soldaten aan de Duitsers verraadde en daar uiteindelijk ook zelfmoord om pleegde. “Denk je dat er een eindige hoeveelheid pijn is in de wereld die zich telkens anders verdeelt?” vroeg Billie ooit aan Seb. Nee, gaat hij mettertijd inzien, we kunnen de pijn verminderen.

Drie vragen aan Ivo Victoria

U lijkt bezorgd over de toenemende militarisering van onze maatschappij. Vanwaar die bezorgdheid?

Victoria: “De vonk die het boek leven gaf, sprong over tijdens een vriendenbezoek. Die mensen hadden een zoon van een jaar of zeventien waar het niet zo goed mee ging. Ik had hen al een tijdje niet meer gezien, dus vroeg ik hoe het met de zoon was en de moeder antwoordde heel opgewekt: ‘Heel goed, hij heeft nu een geweer.’ Er was in die periode veel te doen over vertrekkende Syriëstrijders. Dit was iets heel anders, besefte ik. Dit was gewoon een blanke, autochtone jongen die het goed had. Waar wou hij voor vechten? Oorlog is fictie geworden voor ons, maar blijkbaar hebben we nood aan die fictie. Dus gaan we oorlogje spelen. Dat zegt veel over de machteloosheid die veel mensen vandaag voelen in het licht van de recente aanslagen en zo.”

Volgens Wilders moeten we ons verzetten tegen de islam en ook Hollande zei dat we in oorlog zijn. Redenen genoeg toch om te vechten?

Victoria: “Ik denk dat wij niet weten wat oorlog is. Op opiniepagina’s en social media ontstaan debatten waarbij het belangrijker lijkt de eigen positie te consolideren en vooral heel weinig bereidwilligheid aan de dag te leggen om open te staan voor andere meningen. Je positie verlaten wordt gezien als een nederlaag. Wat overblijft is heel veel retoriek, interpretatie en mensen die moeite hebben om los te komen van wie ze zijn, om beslissingen te nemen of schuld te bekennen. Zij kunnen niet meer in beweging komen. Ik vind het verschrikkelijk hoe weinig mensen er nog resten die zichzelf openlijk in vraag durven stellen. Liever beginnen ze een loopgravenoorlog. Over racisme, seksisme of islam wordt vandaag op een heel rare manier gediscussieerd.”

Uiteindelijk is je boek toch hoopvol geworden. Geloof je in de toekomst?

Victoria: “Billie kwam als personage al eerder voor in Gelukkig zijn we machteloos. In die roman stond ze symbool voor echtheid, zuiverheid en hoop. Hier ligt ze het boek lang in coma en Seb verlangt naar haar echtheid, net als ik. Ik blijf inderdaad hoopvol. Mensen worden zich bewust van hun situatie en verenigen zich. Zelf ben ik bijvoorbeeld lid van Broodfonds, een aantal zelfstandigen die elkaar verzekeren door middel van kleine maandelijkse bijdragen. Er is op grotere schaal ook Ringland in Antwerpen, en er zijn de geefpleinen. Het zijn allemaal voorbeelden van mensen die zich verenigen en beseffen dat ze iets kunnen veranderen zonder de grote politiek. Ik geloof dat Billie nog wakker kan worden.”

Eerder verschenen in Knack

Boeken van deze Auteur:

Alles is OKÉ

Billie & Seb

Gelukkig zijn we machteloos

Hoe ik nimmer de ronde van Frankrijk voor min-twaalf-jarigen won (en dat het me spijt)

Hoe ik nimmer de ronde van Frankrijk voor min-twaalf-jarigen won (en dat het me spijt)

Hoe ik nimmer de ronde van Frankrijk voor min-twaalfjarigen won [en dat het me spijt]

Billie & Seb