Mythen over de werking van de hersenen ontzenuwd
[Signalering] We gebruiken maar tien procent van onze hersenen. Vrouwen kunnen beter multitasken omdat hun hersenhelften beter met elkaar communiceren dan die van mannen. Een depressie is het gevolg van een tekort aan serotonine in de hersenen. En van luisteren naar Mozart word je slimmer.
Wie deze met wetenschappelijke pretenties omgeven zinnen beaamt kan op veel instemming rekenen. Ze behoren tot de breed gedeelde kennis die wij over de hersenen hebben. Alhoewel? Reinoud de Jongh laat in Breinfabels zien dat deze ‘kennis’ op weinig meer berust dan vooroordelen en goedgelovigheid. De gedebiteerde waarheden blijken mythen te zijn, hardnekkig rondzingende verhalen die niet gestaafd worden door de feiten.
Op voorbeeldige wijze, dat wil zeggen zich baserend op de resultaten van veel experimentieel hersenonderzoek, weet De Jongh de mythen te ontkrachten. En al doende spiegelt hij de lezer een veel subtieler en gelaagder beeld voor van de werking van het brein. Voorbij het rijk der fabelen blijkt het hersengebied veel interessanter en ingewikkelder te zijn dan de luie common sense wil weten. En ook daar waar die common sense wel een punt heeft – bijvoorbeeld in de gedachte dat de linkerhersenhelft rationeel, verbaal en analytisch is, en de rechterhersenhelft emotioneel, intuïtief en creatief – ligt het in werkelijkheid een stuk genuanceerder.
Maar mythen laten zich niet zomaar door de waarheid verdringen. De Jongh begint zijn boek daarom met een ontnuchterende, ja ontluisterende waarschuwing: zijn onderneming is tot mislukken gedoemd. Het geloof in mythen is bestand tegen ontkrachting; ook negatieve aandacht heeft een positief effect op de instandhouding ervan.
Laat ik de dappere auteur daarom een hart onder de riem steken: onderneming mislukt, boek geslaagd.
—
Eerder verschenen in Intermediair
