Technologie geeft betere antwoorden op voedselvraagstukken dan nostalgie
[Recensie] De grote drie voedselthema’s zijn gezondheid, duurzaamheid en voedselzekerheid. De auteurs van Briljante businessmodellen in food pakken deze direct aan het begin van hun boek samen.
Dat doen ze door enerzijds de dimensie van schaal- en betaalbaar centraal te stellen en anderzijds die van gezond eten dat duurzaam geproduceerd wordt. Gecombineerd levert dit voor de spelers in de agrifoodsector de overall uitdaging op te voorzien in voldoende duurzaam geproduceerd gezond voedsel tegen een betaalbare prijs. Tot zover eigenlijk niets nieuws. Wie enigszins is ingevoerd, is bekend met de uitdagingen van nu en straks voor de agrifoodsector. Evenzeer is het een gevestigd verwachtingspatroon dat het bedrijfsleven hier medeverantwoordelijkheid in neemt. De kwestie is vervolgens hoe invulling aan die uitdagingen te geven.
De schrijvers van dit boek laten weinig misverstand bestaan over waar hun voorkeur ligt. Hun inleiding is nauwelijks een pagina onderweg of ze schrijven: “De publieke opvatting is vaak dat meer smaak, gezondheid en duurzaamheid vraagt om een terugkeer naar oude, ambachtelijke manieren van produceren. Maar die werkwijzen zijn niet efficiënt en ook niet duurzaam.” Hiermee is de toon gezet. De briljante businessmodellen in food die erin slagen bij te dragen aan betaalbaar en gezond eten dat op een schaalbare en duurzame wijze wordt geproduceerd, gaan volgens de auteurs niet gevonden worden in nostalgische voedselinitiatieven – ongeacht de populariteit die bijvoorbeeld korte ketens, slow food of moestuinieren tegenwoordig bezitten. De auteurs gaan niet mee met een dergelijke romantische tendens in de publieke opinie. Ze kijken veel liever met een brede focus naar vooruitstrevende praktijkvoorbeelden waar moderne technologie omarmd wordt.
Profit, people, planet
Er wordt een gevarieerd palet van cases gepresenteerd dat naar het oordeel van de auteurs het predikaat ‘briljant’ mag krijgen: van Westlandse glastuinbouw tot haring kaken en van Unilever naar Whole Foods en Intermarché. Hoewel niet altijd even reflexief op de bijdrage die hedendaagse bedrijfspraktijken leveren aan de onduurzame en ongezonde stand van zaken – alle hightech en industrialisatie ten spijt heeft de agrifoodsector grote impact op de gezondheid van mens en planeet – biedt Briljante businessmodellen in food een rijk overzicht van bedrijfsvoering waar toegevoegde waarde niet alleen in termen van de P van profit wordt gedefinieerd, maar ook in de P’s van people en planet. Als geheel laat het boek zien dat maatschappelijk verantwoord ondernemen het geitenwollensokkenstadium allang voorbij is. Evenmin zijn duurzame ambities van het bedrijfsleven simpelweg af te doen als window dressing. Dit gezegd hebbende is het na de discussie over de ‘groene ruggengraat’ van Unilever, die volgde op de mislukte overnamepoging door het Kraft Heinz-concern, des te belangrijker kritisch te blijven kijken naar het duurzaamheidsgehalte van koplopers in de foodsector, zoals Unilever. In Briljante businessmodellen in food beperkt men zich vooral tot superlatieven. Pluspunt van deze toonsoort is wel dat er volop hoopvolle klanken zijn te horen die positief stemmen over de energie en innovativiteit die ketenbreed wordt ingezet om de internationale agrifoodsector op grotere schaal groener en gezonder te maken.
—
Eerder verschenen op VoedingNu.nl
