In de voetsporen van Aletta Jacobs
[Signalering] Een select clubje vrouwen kwam in 1918 bij elkaar om een vereniging op te richten voor vrouwen met een academische opleiding. Ze hadden elkaar leren kennen tijdens de voorbereiding van de tentoonstelling ‘De Vrouw 1813-1913’, die de prestaties van vrouwen in de afgelopen honderd jaar voor het voetlicht bracht. De Vereniging van Vrouwen met een Hogere Opleiding die uit hun samenwerking is voortgevloeid, kijkt met Buitengewone vrouwen opnieuw terug op ongeveer honderd jaar vrouwengeschiedenis.
Alies Pegtel schrijft in sprekende persoonlijke portretten over opvallende leden en over het belang van onderwijs in de strijd voor gelijke rechten. De oprichtsters – die opmerkelijk vaak betere kansen in het buitenland hadden benut om voet aan wal te krijgen – wilden een vereniging om de onderlinge band te versterken, geen politieke strijd. Ze richtten hun pijlen liever op studentes die hun studie niet serieus namen dan op politiek. Al gauw bleek politiek echter onvermijdelijk.
Anders dan de tentoonstelling uit 1913 besteedt deze terugblik ook aandacht aan tekortkomingen en worstelingen. Zo was Aletta Jacobs aanvankelijk niet welkom, omdat een aantal leden grote moeite had met haar activistische houding en haar pleidooi voor voorbehoedsmiddelen. Indringend is ook de worsteling van celbiologe Marianne van Herwerden, die als succesvolle wetenschapper tegelijk bleef geloven dat vrouwen eigenlijk niet geschikt waren voor wetenschap. Het boek maakt duidelijk hoe moeilijk en langdurig de strijd voor gelijke rechten zelfs voor deze goed gesitueerde vrouwen nog altijd is. Tegelijkertijd onderstreept het hoopvol het belang van opleiding, van mensen die geen genoegen nemen met ongelijkheid en van een lange adem om daar iets tegen te doen.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
