Loflied op Frankrijk
[Recensie] In Chanson. Een gezongen geschiedenis van Frankrijk bezingt Bart Van Loo bijna letterlijk zijn voorliefde voor het Franse chanson. Het levert een verrassende kijk op het Franse lied op en een hoop meezingers die blijven nagalmen in je hoofd, zeker als je tegelijkertijd ook de Franse cd beluistert die bij het boek hoort.
Bart Van Loo heeft nauwelijks nog een introductie nodig. Deze romanist bundelde in 2011 zijn drie Frankrijkboeken in De Frankrijktrilogie ofte Eten! Lezen! Vrijen!, goed voor meer dan duizend bladzijden leesplezier. We zijn nog maar nauwelijks bekomen van die vrolijke literaire pil, als Van Loo alweer een nieuwe invalshoek gevonden heeft om Frankrijk te beschrijven: de muziek en meer bepaald het Franse chanson. Een gedurfd onderwerp, want bijna niemand zal vandaag nog te koop lopen met zijn of haar voorkeur voor Franse muziek. Het Angelsaksische lied heeft namelijk het muzikale roer overgenomen, zoals Van Loo terecht opmerkt in zijn boek. Hij toont wel aan dat die Angelsaksische muziek niet helemaal losstaat van het Franse chanson. Zo baseerde Frank Sinatra zich voor zijn klassieker My way op het Franse lied Comme d’habitude van Claude François en zong Elvis Presley ooit een Engelse versie van ‘Je t’appartiens’ van Gilbert Bécaud. Natuurlijk ontbreken ook andere Franse grootmeesters niet: Brel, Brassens, Piaf, Hallyday… Allemaal zijn ze aanwezig op Van Loos Franse muzikale reünie.
Van Loo zou van Loo echter niet zijn, als hij de lezer tegelijkertijd niet zou trakteren op andere Franse wetenswaardigheden. Als een echte multitasker wandelt hij tijdens zijn relaas over het Franse chanson door Parijs en combineert hij de evolutie van het chanson met de Franse geschiedenis. Op die manier geeft hij de lezer een interessante en vooral verrijkende blik op Frankrijk. Ondertussen verwijst hij hier en daar ook subtiel naar zijn vorige boeken. Zo vertelt hij dat het lied Le fiacre (= de koets) van Jean Sablon geïnspireerd is op de beroemde koetsscène uit Gustave Flauberts roman Madame Bovary. Voor wie een beetje vertrouwd is met de Franse cultuur of literatuur is dit boek een waar spektakel.
Wie Van Loo een gebrek aan nuance verwijt, heeft het mis. Hoewel hij onmiskenbaar francofiel is, deinst hij er niet voor terug om ook de mindere kanten van de Franse cultuur te belichten. Zo vertelt hij over het Franse Vichyregime en over de wrede onafhankelijkheidsstrijd van Algerije. De lezer komt eveneens te weten dat de ‘Marseillaise’ in se een erg wreed en bloederig lied is. Dat is iets waar zelfs een voormalige premier niet op de hoogte van was. Kortom, Van Loos loflied op Frankrijk lijkt nog lang niet uitgezongen te zijn. Wij zijn alvast benieuwd wat hij in een volgend Frankrijkboek voor de lezer in petto zal hebben. Misschien een boek over de Franse cinema? On verra!
—
Eerder verschenen op Cutting Edge
