Een nieuwe Michel Faber. Voor de liefhebbers van de Kronieken van Narnia
[Recensie] D is een verrassend boek van Michel Faber, de schrijver die vooral bekend is van Lelieblank, scharlakenrood. Alleen al het feit dat D ook een kinder/jeugdboek is, is verrassend aangezien het boek als fantasy in de markt gezet is. Maar ook de inhoud verrast keer op keer.
In D gaat Dhiliko op onderzoek uit wie de letter ‘d’ gestolen heeft. Hierbij krijgt ze hulp van een overleden professor en een sfinx. Om de D terug te krijgen moet ze naar Liminus, een andere wereld.
Een mysterieus, fantasierijk verhaal dus, met vele verrassende elementen: de cover en de vormgeving, de opbouw, de humor en de personages.
Laten we beginnen bij de cover. Die is rood, met een sierlijke, glimmende, gouden D erop. Daarnaast staan er veel zwarte krullen op en een gouden libelle. Deze opmaak past helemaal bij het fantasygenre, dus tot zo ver nog geen verrassing. De libelle is wel mysterieus (want wat zou deze met het verhaal te maken hebben?), maar ook dat past bij het fantasygenre. Wat het verrassend maakt is dat de aanbevelingen in de krullen gezet zijn (en daarmee opgaan in de cover) èn dat de cover als geheel in het verhaal voor komt. Dat heb ik geloof ik nog niet eerder gezien in een boek.
“Hij wees op een dieprode deur met allerlei tierelantijnen. Er zat geen klink op, en toen Dhiliko hem van dichterbij bekeek zag ze dat het geen echte deur was, maar een reusachtig rechthoekig stuk karton waar een stofomslag om zat. Het was het meer dan manshoge voorplaat van een gebonden boek.”
De vormgeving van de cover sluit dus goed aan bij het verhaal en het genre, maar ook de vormgeving in het boek zelf is passend. Zo worden teksten op bordjes en krantenkoppen weergegeven zoals ze zijn. Soms is dat in (vetgedrukte) hoofdletters, dan weer in sierlijke letters. En als de libellen aan bod komen, dansen deze over de pagina’s.
De opbouw van het boek is uiteraard al verrassend, als je begint aan een jeugdboek in de veronderstelling dat je fantasy voor volwassenen leest. De opbouw past wel bij een jeugdboek: het eerste deel van het boek (deze wereld) wordt stap voor stap opgebouwd. De personages worden voorgesteld, de wereld wordt beschreven, de achtergrond van de belangrijkste personages wordt uit de doeken gedaan. Maar dan komt het verrassende: de verteller laat de lezer weten welke personages wel en niet van belang zijn voor het verdere verhaal. Dat is erg handig voor de (jeugdige) lezers die misschien moeite hebben om alle personages te onthouden.
“Ik weet dat we nog niet zo ver zijn in dit verhaal en er al heel wat namen zijn langsgekomen, waarvan sommige best lastig zijn om te onthouden. En de onderlinge relaties tussen mensen zijn vaak ook best verwarrend. … Ik zal proberen je een handje te helpen. Professor Dodderfield is namelijk belangrijk.”
De humor in het verhaal valt ook op. Het verdwijnen van de letter D kan allerlei onduidelijk situaties opleveren, en daarvan wordt dan ook gebruik gemaakt in het boek. Zeker als je van woordgrappen houdt, zal je de humor in dit boek wel kunnen waarderen.
“Bij de deur van de Mermai, de oudste pub van Cawber, hing een bordje waarop stond: VANWEGE E VERWARRING TUSSEN ARTS EN ARTS IS HET VOORTAAN NIET LANGER MOGELIJK HIER ARTS TE SPELEN”
De personages zijn zo op het oog typische fantasiepersonages en daarmee minder verrassend. Maar dat is schijn. De professor laat ik even buiten beschouwing, want dan zou ik te veel van het verhaal weggeven. Maar de sfynx kan ik wel beschrijven. De sfynx kan zich namelijk veranderen in een aantal andere wezens, wat tijdens de reis van Dhiliko naar de andere wereld (uiteraard) goed van pas komt. De hoofdpersonages maken ook een mooie ontwikkeling door. Zo wordt Dhiliko steeds zekerder van zichzelf en leert ze haar kwaliteiten kennen en stelt de sfinx zich beetje bij beetje meer open voor Dhiliko. Het boek is dus niet enkele een avontuurlijke fantasy, de diepere laag is ook goed uitgewerkt.
Vooral door die diepere laag in het verhaal, maar ook door de soms wat lastiger te lezen teksten vanwege het missen van de D, is dit boek meer een jeugdboek (middelbare schoolleeftijd) dan een kinderboek (basisschoolleeftijd). D is echter ook zeker een aanrader voor volwassen lezers die houden van fantasy en met name voor de liefhebbers van de Kronieken van Narnia van C.S. Lewis. Want daaraan is het boek zeker schatplichtig.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub Van Alles
