Verhalen over de egocentrische, gewelddadige en onmenselijke VS
A.M. Homes ontpopt zich in haar nieuwste, wrangkomische verhalenbundel als de schrijfster die ze altijd al is geweest, de chroniqueur van zelfgenoegzaam Amerika.
[Recensie] Tom en Jane doen samen met de kinderen de wekelijkse boodschappen. Volgens Tom is de Mammoth Mart de handigste winkel omdat ze er alles hebben, van luiers tot schroefjes en zelfs een kist voor oom Luther – die hij iets te vroeg had besteld, want Luther leefde nog een maand nadat ze was geleverd. Om het wat spannender te maken heeft Tom een wedstrijd bedacht. Hij en zoon Jimmy nemen het op tegen Jane en dochter Tilda. Beide teams hebben een lijstje en wie het eerst klaar is wint een prijs.
Zo begint Altijd prijs, een van de beste verhalen uit A.M. Homes’ bundel Dagen van inkeer. Alles lijkt voorspoedig te verlopen, tot Tilda een baby vindt in de handdoekenrayon. O, mag ik hem houden, vraagt ze, dan hoef ik niets meer voor Kerst en mijn verjaardag, en het voorstel lijkt Tom en Jane wel wat. Terwijl de meisjes verder boodschappen doen gaan Jimmy en Tom met de baby op schoot voor de tv’s zitten. Ach wat ik niet allemaal gezien heb op tv, begint Tom tegen zijn zoon te vertellen, waarna hij het heeft over eerlijke politici die doen wat ze beloven en het welzijn van hun land als hun voornaamste taak zien. Steeds meer mensen komen rond hem staan en voor hij het weet wordt hij uitgeroepen tot de volgende presidentskandidaat. “Je campagne gaat over het teruggeven van de regering aan het volk,” sluit iemand bij hem aan en een ander komt zich prompt aanbieden als campagneleider.
A.M. Homes, bekend van romans als Een brandbaar huwelijk, Dit boek redt je leven en het schandaaldebuut Het einde van Alice waarin ze een pedofiel liet vertellen hoe hij de twaalfjarige Alice bemind, misbruikt en vermoord had, heeft in feite slechts één onderwerp: Amerika. Als geen ander weet ze de egocentrische, gewelddadige en onmenselijke aspecten van haar vaderland in haar boeken naar boven te brengen. Dagen van inkeer vorm daar geen uitzondering op. Het beeld dat ze van haar landgenoten schetst is meedogenloos en gaat tot op het bot. Homes doopt haar pen bij het schrijven niet in inkt, denk je dan, maar in puur sarcasme.
Twaalf verhalen bevat de bundel, die stuk voor stuk bijzonder dialooggedreven zijn, soms zelfs tot in het absurde, zoals in De nationale vogeltentoonstelling, waarin een in het Midden-Oosten gestationeerde Amerikaanse militair en een klein meisje met elkaar in gesprek raken in een aan parkieten gewijde chatroom. Een luisterende oor hebben, blijkt voor beiden heel belangrijk en beetje bij beetje vertellen ze elkaar over hun angsten, verdriet en hoop. Het resultaat is een origineel en ontroerend verhaal over een verbrokkelend land vol verbrokkelende mensen.
Meestal gaat Homes directer te werk en mikt ze op de lachspieren. Pure uitlachliteratuur wordt het echter nooit, aangezien ze steeds vanuit een morele verontwaardiging schrijft. Hoe is het toch ooit zo ver kunnen komen met dit land en zijn bewoners, is de onderliggende vraag in ieder verhaal. Hoe kunnen mensen zo erg met zichzelf en hun uiterlijk bezig zijn dat ze de noden van de anderen niet meer zien. Typerend is bijvoorbeeld Hallo allemaal, waarin Walter na een jaar studeren aan de oostkust terugkeert naar Los Angeles en naar zijn vriendinnetje Cheryl, wiens familie het hele jaar door in zwembroek rondloopt, zelfs op Kerstmis. Beide jongeren zijn al danig verbouwd, gepiercet en getatoeëerd en lijken elkaar niet echt veel te vertellen te hebben, buiten het feit dat het in het oosten echt herfst wordt, met vallende bladeren en een opstekende wind en zo, “net als in de boeken”.
’s Avonds gaan ze met Cheryls ouders in een poepchic restaurant maaltijden van minder dan tien calorieën eten, die ze vervolgens ook nog eens niet aanraken en meekrijgen in een doggybag. Misschien moeten we aan het park passeren, waar alle anderen ook hun doggybags achterlaten voor de daklozen, merkt Cheryl op, waarop vader repliceert dat ze het beter aan Tapijt kunnen geven, hun witte langharige hond die zo heet omdat hij zo goed past bij de witte vloerbekleding. O nee, schrikt moeder terug, “die krijgt alleen rauwe zaken, zoals kip en kalkoen. Ik geef het wel aan Esmeralda. Die is dol op afdankertjes.’ De verhalen van Homes zijn confronterend en wrang, of zoals Walter het samenvattend uitdrukt: “Dit is het leven.”
—
Eerder verschenen in De Morgen
