"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Dagen zonder eind

Vrijdag, 21 juni, 2019

Geschreven door: Sebastian Barry
Artikel door: Agnes Eikema

Menselijkheid in  een verscheurd land

[Recensie] Thomas verlaat Ierland per boot naar Amerika. Zijn geboorteland heeft hem namelijk niets meer te bieden. Hij moet vluchten voor de hongersnood die het gevolg van de mislukte aardappeloogst het land teistert. Zijn familie heeft hij al verloren.

Eenmaal aangekomen in Amerika komt hij ergens in het Midwesten een jonge jongen tegen. Hij is ook alleen en probeert te overleven op straat. Zowel Thomas als John Cole realiseren zich dat de kansen om te overleven met zijn tweeën groter zijn dan als ze alleen zijn. En dat blijkt: in een klein stadje van mijnwerkers krijgen ze het opmerkelijkste baantje ooit: ze moeten zich voordoen als jonge meisjes om de mijnwerkers na een lange werkdag te vermaken. En met vermaken wordt praten en dansen bedoeld. Maar jonge jongens worden groot en het wordt tijd dat ze verder trekken. Ze besluiten het leger in te gaan: ze worden betaald en er is eten. Als eerste worden ze ingezet tegen de indianen, het is een tijd waarin de jongens mannen worden. Ze zien lugubere gebeurtenissen die hun normen en waarden op scherp zetten maar bovenal ook het besef wat rechtvaardigheid is en wat niet.

Ze nemen het geadopteerde indianenmeisje Winona onder hun hoede, ze houden van haar als hun echte dochter. Wanneer de strijd tegen de indianen is gestreden nemen ze het meisje mee om een gezin te vormen. Wanneer de Burgeroorlog uitbreekt treden ze weer het leger in om voor het Noorden te strijden. En zo gaat de strijd met gruwelijkheden door. John en Thomas proberen naast het dagelijks overleven ook zichzelf en elkaar niet te verliezen.

Overleven in een verscheurd land

Boekenkrant

Barry laat Thomas gedurende het boek aan het woord. Hij laat hem alles vertellen wat hij wil vertellen over zijn leven, de goede en ook de slechte tijden. Thomas blijkt een nuchtere jongeman te zijn en ondanks dat hij de nuchterheid zelve is blijkt hij over een uitermate hoog niveau van intelligentie te beschikken evenals een goede dosis lef. Hij neemt deel aan de slachtpartijen tegen de indianen, maar daarnaast is hij een echte observator. Hij kan empathie en compassie opbrengen, ziet en herkent verdriet aan beide zijden. Zijn observaties, zijn gevoel en natuurlijk zijn levensloop vertelt hij in Dagen zonder eind.

Thomas doet dit in een prachtige poëtische schrijfstijl, maar zonder overbodige woorden te gebruiken. Hij is efficiënt en doeltreffend want zijn woorden komen goed over.

“Zij die zwijgen liggen in de zwarte plooien van de dood.”

Ook laat hij zien dat hij een meester is in het gebruik van metaforen. Het boek is er, net als met die prachtige poëtische schrijfstijl, mee doorspekt zonder dat het teveel wordt.

“Dan verandert het weiland met een grote uitbotting als een plotselinge infectie door voorjaarsbloemen in een eigenaardig vlammentapijt.”

Menselijkheid en liefde te midden van moord en doodslag

Het is ook boeiend om te lezen hoe normaal Barry over niet alledaagse dingen schrijft, het is gewoon zoals het is terwijl dat voor die tijd (halverwege 19e eeuw) vast heel anders geweest zou zijn. Als lezer ben je niet alleen getuige van de slachtpartijen en een gevaarlijk Amerika, maar ook over hoe een gezin een leven op wil bouwen te midden van een chaotisch en verdeeld land. Liefde overheerst, liefde is aanwezig maar tegen welke prijs? Barry geeft zijn personages menselijkheid mee, een soort oprechtheid en hoop in duistere tijden. Gelukkig zijn niet alle mensen zoals de moordzuchtige en machtsbeluste slechteriken. Helaas blijft het verleden altijd deel uitmaken van het heden en komt terug op momenten wanneer je het niet verwacht. Het zorgt voor een spannend slot, als lezer blijft je tot de laatste pagina geboeid.

Dagen zonder eind is een prachtig boek met een geraffineerde, poëtische schrijfstijl over het overleven in een verdeeld en verscheurd Amerika.

Voor het eerst verschenen op Boekenz

Boeken van deze Auteur:

Dagen zonder eind