"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De perfecte oppas

Zaterdag, 31 juli, 2021

Geschreven door: Leïla Slimani
Artikel door: Carmen Meuffels

De baby is dood. Er waren maar een paar seconden voor nodig geweest

[Blog] Ik lees zelden thrillers, en ik recenseer ze hier op onze blog al helemaal niet. Toch wil ik een uitzondering maken voor het boek dat ik een tijdje gelezen in twee dagen uit las. Het boek waarvan ik van tevoren twijfelde of ik het wel wilde lezen. Het gaat namelijk over een oppas die twee kleine kindjes vermoordt.

Wat bezielde mij, iemand die vrij gauw bang is (in mijn puberteit zag ik The Shining en daarna sliep ik een week niet…), om juist dit boek op te pakken? Het begon ermee dat het mijn beurt was om een boek te kiezen voor de boekenclub. Wij, de leden, vinden het interessant om daarbij af en toe iets te kiezen dat (ver) uit onze comfortzone ligt. Om onze leeshorizon te verbreden. Dit boek prikkelde mijn nieuwsgierigheid, te meer omdat het geen ‘standaard’ thriller leek. En dat is het ook niet.

Lullaby (in het Nederlands vertaald als Een zachte hand en later ook onder de titel De perfecte oppas), geschreven door Leïla Slimani, vertelt het verhaal van Myriam en Paul. Nadat Myriam een tijdje thuisblijfmoeder is geweest, besluit ze na de komst van haar tweede haar intensieve baan als advocate weer op te pakken. Dat betekent wel dat ze een oppas nodig zullen hebben. Ze vinden Louise – een lot uit de loterij. Louise is enorm goed met de kindjes, en ontpopt zich behalve als perfecte nanny ook als de ideale schoonmaakster en kok. Zij neemt het stel alles uit handen, waardoor zij zich zonder schuldgevoel op hun werk kunnen richten. Het enige nadeel is dat ze telkens afhankelijker worden van hun oppas, die zelfs meegaat op vakantie. Maar dat accepteren ze maar wat graag. Totdat Louise vreemd gedrag begint te vertonen…

Meer van de plot zal ik niet verklappen, al valt er eigenlijk weinig weg te geven, want als lezer weet je vanaf de eerste bladzijde al wat er gebeurd is. De kindjes zijn dood. En de oppas heeft het gedaan. De grootste troef die een thrillerauteur volgens mij in handen heeft, is dat hij of zij weet wat er gaat gebeuren nog voordat de lezer dat weet. Slimani geeft dat ‘geheim’ onmiddellijk prijs, maar slaagt erin de spanning desalniettemin tot de laatste bladzijde erin te houden. Of je nou doorleest om erachter te komen hoe de moord precies plaatsvond, of om te weten wat Louise ertoe dreef zoiets te doen – doorlezen zul je.

Boekenkrant

Slimani’s stijl is eenvoudig, zonder te veel poespas of beeldspraak. Dat heeft het boek ook niet nodig, de plot alleen al is sterk genoeg om het verhaal te kunnen dragen. De ontknoping is subtiel, zorgvuldig opgebouwd, de karakterschetsen (vooral die van Louise) ijzersterk. Om mee te kunnen leven met welk personage dan ook, is in eerste instantie iets van herkenning of empathie nodig. Een dader is alleen interessant als diegene ook als slachtoffer gezien kan worden. Slimani weet én kan dat.

Onduidelijk blijft waarom Louise het precies gedaan heeft. En dat maakt het des te grilliger en enger. Was het een uitgedachte moord met voorbedachte rade geweest, dan was het natuurlijk nog steeds vreselijk, maar toch minder interessant geweest. In plaats daarvan ervaren we nu zelf de geleidelijke val van een kwestbare vrouw, een vrouw die getekend is door tegenslagen in haar eigen leven, een vrouw die door omstandigheden tot het uiterste gedreven werd. Is dat een excuus voor wat ze deed? Hebben Myriam en Paul er zelf (deels) schuld aan doordat zij hun werk verkozen boven hun kinderen? Helemaal niet. Maar het maakt van Lullaby wel een ontzettend intrigerend boek dat de ondergang van een gezin op subtiele wijze toont.

Als moeder zou ik andere moeders vooral aanraden om dit niet te lezen. Zeker niet als ze ooit nog met een gerust hart de kindjes bij een oppas willen achterlaten. Maar als lezer die van literatuur kan genieten, zeg ik: lees dit aangrijpende boek dat met recht de Prix Goncourt gewonnen heeft.

Eerder verschenen op mothersandsons.nl

Boeken van deze Auteur: