De doorzetter wordt beloond
[Recensie] Als je aan De bekentenis van Adria van Jaume Cabré wilt beginnen moet je voorbereid zijn op een verhaal dat heel veel van de lezer eist. Het is complex, de verschillende perspectieven, de veel voorkomende tijdsprongen waarbij soms in een zin meerdere eeuwen worden overbrugd en de soms lange zinnen maken het tot een boek dat elke seconde verslapping van de aandacht afstraft, met gedeeltelijke herlezing als onvermijdelijke sanctie, mits je de draad wilt vasthouden.
Het is goed voorstelbaar dat er mensen zijn die afhaken, maar lukt het om door te zetten dan word je beloond met een indrukwekkend verhaal dat je nog heel lang zal bijblijven.
Hoofdpersoon in De bekentenis van Adria is Adria Ardevol, zoon van een afstandelijke moeder en een kille, ongevoelige vader die vooral oog heeft voor zijn eigen belang. Het object dat centraal staat is een beroemde viool van enkele eeuwen oud, die uitgroeit tot een symbool voor de slechtheid van de mens. Enerzijds doordat het een belangrijke bijrol speelt in de trieste belevenissen van de rechtmatige eigenaren, anderzijds door de hebberigheid van degene die het op een achterbakse wijze onrechtmatig heeft verkregen en er geen afstand van wil en kan doen.
De bekentenis van Adria kent vele verhaallijnen, de belangrijkste is het leven van de hoofdpersoon. De vader van Adria is uitbater van een antiekwinkel die gevuld blijkt te zijn met allerhande roofbuit, onder andere uit de tweede wereldoorlog. Dat spul heeft hij verkregen door op meedogenloze wijze misbruik te maken van de wanhoop van vervolgden en vervolgers die gaandeweg de oorlog zelf ook op de vlucht moeten. De viool is daarvan het meest aansprekende voorbeeld, vooral door de waarde die deze heeft. Voor de een is deze vooral emotioneel, voor anderen vooral financieel. Na diens dood komt de viool in bezit van Adria, inmiddels uitgegroeid tot een vooraanstaande.wetenschapper. Hij krijgt een relatie met de joodse vrouw Sara, van wie een groot deel van de familie is uitgemoord door de nazi’s. Sara komt achter het verhaal van de viool en stelt Adria voor de keuze: de viool wordt teruggegeven aan de nabestaanden van de rechtmatige eigenaar of er komt een einde aan de relatie.
Dit dilemma wordt prachtig uitgewerkt. Vanuit het perspectief van Sara krijgt de lezer een scherp beeld van de wonden die de oorlog heeft geslagen, vanuit Adria wordt vooral de meedogenloosheid en de huichelachtigheid van de profiteurs, inclusief hun nabestaanden, belicht. Je doet het boek tekort door alleen deze verhaallijn samen te vatten, daarvoor zijn er teveel zijlijnen en andere thema’s die op zich al een roman waard zijn, doch die in dit boek toch vooral ondergeschikt zijn.
De bekentenis van Adria is een prachtig boek met indrukwekkende thematiek en een bijzondere compositie, de moeite van het doorzetten meer dan waard!
—
Eerder verschenen op jkleest.nl
