Met veel plezier en licht
Er is een boot en er is een meisje, eigenlijk is de titel een perfecte samenvatting van De boot en het meisje, het debuut van Jonathan van het Reve. De boot, gevonden op Marktplaats, is de hopelijke nieuwe woonplaats en vakantiebezigheid van hoofdpersoon Leo. Het meisje is Rosa, al acht jaar lang een beste vriendin, lange tijd het onderwerp van heimelijke liefde, maar nu gewoon een beste vriendin. Zegt Leo, al krijgt de lezer en ieder personage in het boek meteen andere ideeën. Leo’s exclusieve aandacht voor het meisje benadert aanbidding, obsessie.
‘Ik pak een glas whisky en loop naar het raam. Rosa staat nog op de tramhalte. Misschien kijkt ze straks wel omhoog. Als ik er een sigaret bij pak en een hoed opzet moet ze lachen. Maar dat durf ik niet, want waarschijnlijk zit Philip beneden ook voor zijn raam naar de tramhalte te kijken. Dat zou een beetje veel worden.
Rosa doet iets met haar telefoon. Ik loop naar de gang en pak de mijn uit mijn jas. Geen bericht. Ik doe het licht uit en loop weer naar het raam. Ze heeft hem alweer weggestopt.’
Hoewel het plan om die boot op te halen steeds weer opduikt, is Leo vooral bezig met feesten, drinken, wat dan ook. Zonder Rosa, eenzaampjes, zoals hij hierboven uit het raam staat te staren, of met haar. Tijdens een gezamenlijk etentje met een vriend van vroeger van Rosa en zijn vriendinnetje, een Rietveldstudente ‘Voorheen Audio-Visueel’ die afstudeert met een nogal vage film.
‘Hoe heet het?’
‘Romans through the time. A rock’s quest of entertainment now and then.’
‘Romans through the time?’ vraag ik.
‘Civilisations in the history,’ zegt Rosa, terwijl ze de kamer binnenkomt. ‘Greeks behind the space. Sorry. Waar hebben jullie het over?’
Rosa’s no-nonsense-mening over kunst maakt het gesprek niet makkelijker, en brengt de vriend van vroeger tot radicale uitspraken.
‘Ehm…’ zegt Bart. ‘Ja, volgens mij is het allemaal niet zo zwart-wit als veel mensen denken. Het is ook vaak zo dat de waarheid een beetje in het midden ligt, en dat voor sommige kunstenaars dit beter is en voor andere kunstenaars dat.’
Ehm, ja. Van het Reve brengt de zwakheden van zijn figuranten met veel plezier aan het licht, en maakt van zijn hoofdpersonen lichte en plezierige mensen. Scherpe dialogen, leuke observaties (‘Ik weet niet zeker wat het over een meisje zegt als haar onderbroek bij haar beha past.’). Karaktertekening en stijl maken De boot en het meisje tot een plezier om te lezen.
Maar dat plezier is kortstondig, dunnetjes als het boek is. De zes dagen waarin Leo Rosa onbewust het hof maakt en uiteindelijk in haar bijzijn ontdekt dat hij smoorverliefd op haar is en vervolgens poogt zijn boot een zeegat uit te krijgen eindigen snel en lichtelijk anticlimactisch. Lichtelijk, want ook zijn verliezen weet Leo goed te relativeren.
Het debuut van deze assistent-kok en kleinzoon van Karel van het Reve is niet onopgemerkt gebleven, en je kunt je afvragen of dat alleen met zijn achternaam te maken heeft. Ja, je kunt er, in een vergelijking met De avonden, een tijdsbeeld in zien. En er is een beperkte tijdspanne van enkele dagen, maar daar houdt het wel mee op. De beperkte omvang en diepgang rechtvaardigt verdere vergelijking vooralsnog niet. De boot en het meisje is vooral een leuk, klein boekje over de liefde, herkenbaar en geestig. Niet mythisch-Reviaans, geen zware, blijvende literatuur, maar het werkstuk van een frisse schrijver. Daar mogen we van genieten.
