"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De bushsoldaat

Vrijdag, 25 mei, 2018

Geschreven door: Edith Tulp
Artikel door: Miriam Grootscholten

Homoseksualiteit in Oeganda

[Recensie] Journalist Edith Tulp heeft veel gereisd in Afrika en er ook langere tijd gewoond. Dit is haar debuutroman. De bushsoldaat uit de titel is de Oegandese Mozes, die als kindsoldaat bij het leger van Joseph Kony heeft gezeten. Hij gaat samenwerken met de Nederlandse Thomas, die hij via diens Oegandese vrouw leert kennen. Ze controleren door Nederland gesubsidieerde ontwikkelingsprojecten in Oeganda. Dat blijkt geen overbodige luxe: regelmatig komen ze tot de ontdekking dat er geld verdwenen is en dat afspraken niet zijn nagekomen. Of erger: dat projecten helemaal niet bestaan. Thomas en Mozes zijn een gouden team en ze zorgen ervoor dat veel geld terugkomt.

Edith Tulp schrijft goed: ze trekt de lezer meteen Kampala in, met z’n boda-boda’s, de maraboes en de verkeerschaos. Ze snijdt een lastig onderwerp aan: het strafbaar stellen van homoseksualiteit in Oeganda. Tot nog niet zo heel lang geleden was homoseksualiteit geaccepteerd: de koning van Buganda had vrouwen én mannen. Toen de kolonisator kwam, leerde men niet alleen het woord homoseksualiteit kennen, maar ook het woord homofoob. Eind negentiende eeuw liet de koning van Buganda 22 bekeerlingen levend verbranden omdat ze niet meer met hem zouden willen slapen.

In het boek komt Mozes in aanraking met Amerikaanse evangelisten in de tijd dat de wet tegen homoseksualiteit moet worden aangenomen. Als voormalig kindsoldaat wordt hij naar voren geschoven als trekker van die anti-homowet. De vriendschap met Thomas komt onder zware druk te staan. Mozes denkt dat hij zelf homo is: als kindsoldaat heeft hij een commandant aan zijn gerief moeten helpen en hij heeft sindsdien moeite met zijn seksualiteit. Met een vrouw lukt het niet, dus hij trekt zijn conclusie. Er is één persoon die hiervan op de hoogte is en om zijn weg naar een toppositie in het parlement niet door hem te laten dwarsbomen, vermoordt hij hem. Voor Thomas is dat de grens: Thomas legt aan Mozes nog wél uit dat hij geen homo is, doch getraumatiseerd door de gebeurtenissen die hij als kindsoldaat heeft meegemaakt, maar de vriendschap is kapot. Omdat alles aan het licht zal komen, moet Mozes vluchten en hij doet dat in de rol waarin hij zichzelf zo goed kent: als bushsoldaat verdwijnt hij het Ondoordringbare Woud in.

Deze roman is gebaseerd op ware gebeurtenissen en Edith Tulp is goed geïnformeerd. Dit is een alleszins geslaagd debuut.

Boekenkrant

Eerder verschenen op Afrikanieuws

Boeken van deze Auteur:

Alleen dapper te zijn

De bushsoldaat

De bushsoldaat