Vijftig vernieuwde vensters voor onze tijd
[Recensie] In 2005 werd de Commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon ingesteld. In 50 vensters wordt inzicht geboden in de geschiedenis van Nederland door mensen, uitvindingen en gebeurtenissen te belichten. Omdat inzichten voortdurend veranderen en ook een canon in beweging is, werd besloten om de canon van 2005 te herzien.
James Kennedy, Amerikaans historicus, decaan van de universiteit in Utrecht en publicist, is voorzitter van de Commissie herijking Canon van Nederland. James Kennedy schreef in 2017 Een beknopte geschiedenis van Nederland. In het voorwoord wordt de werkwijze uitgelegd: een team van specialisten en mensen met historische interesse hebben zich gezamenlijk over dit project gebogen. Zij claimen geen gezag en erkennen dat andere mensen wellicht andere keuzen hadden gemaakt. De canon pretendeert dus geen – wat het woord zelf wel impliceert – maatstaf te zijn. Dat neemt niet weg dat de gemaakte keuzen zoals ze in dit boek worden gepresenteerd logisch overkomen. Voor meer achtergrondinformatie wordt naar een website verwezen.
De meest recente tijd, vanaf 1900, krijgt verhoudingsgewijs de meeste aandacht: 16 van de 50 vensters spelen in deze periode. Er zijn zeven hoofdlijnen in De canon van Nederland: water; zingeving en levensbeschouwing; taal, kunst en cultuur; kennis en wetenschap; sociale (on)gelijkheid; politiek en samenleving; wereldeconomie.
Het boek opent met Trijntje, zoals het skelet wordt genoemd dat in 1997 in het rivierengebied werd gevonden. Het wordt op 5500 voor Christus gedateerd, de tijd van jagers en verzamelaars. In verhouding komen er veel personen in dit boek voor. Een aantal bekende namen waarin tevens de inhoudelijke breedte van het boek zichtbaar wordt: Willibrord, Jeroen Bosch, Erasmus, Willem van Oranje, Johan van Oldenbarnevelt, Hugo de Groot, Rembrandt, Michiel de Ruyter, Spinoza, Vincent van Gogh, Anne Frank en Annie M.G. Schmidt. Deze mensen hebben in politiek, maatschappelijk, cultureel of historisch opzicht iets voor ons land betekend. Zij behoren tot ons erfgoed en daarom komt een plaats in deze canon hen dan ook toe.
De canon van Nederland is een mooie introductie op de geschiedenis van ons land. Hij is zeer toegankelijk voor een breed publiek en daarmee heeft de commissie zich goed van haar taak gekweten.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
