De Cazalets zijn ‘De situatie’ nog meester
[Recensie] In het eerste deel, Lichte jaren, van de vierdelige serie De Cazalet-kronieken maakt de lezer kennis met de familie Cazalet, een welgestelde familie met aan het hoofd William (de generaal) en Kitty (de baronie). De werf is een familiebedrijf waarin ook twee van hun zoons werken.
Het verhaal begint in Londen, na verloop van tijd verruilt de familie Londen voor Sussex, hier bevindt zich het buitenverblijf van de familie. De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is net voor WOll. In een gegoede familie als die van de Cazalets is het Victoriaanse tijdperk nog steeds voelbaar. Beide thema’s komen uitgebreid aan de orde.
Gegoede burgerij
Het echtpaar William en Kitty heeft vier kinderen, waarvan er drie zelf ook weer een gezin hebben. Aan de hand van beschrijvingen van het huishouden, de gewoontes en gevoelens en gedachten van de personages komen we heel wat van al deze mensen te weten en ook hoe een welgestelde familie een huishouden organiseert. Diverse kleurrijke bijfiguren, zoals bedienden, de chauffeur en het keukenpersoneel maken het verhaal geloofwaardig en compleet.
Hoewel wij als lezer alles meekrijgen wat er gebeurt, geldt dit zeker niet voor de personages zelf. Lang niet alles wordt besproken en er is dan ook sprake van intriges, geheimen, bedrog en jaloezie.
“Voor haar gevoel sprak Zoë voor het allereerst de waarheid, en dat was te veel. Ze was gewénd aan haar wrok en jaloezie – die waren het afgelopen jaar gestold tot een gewapend bestand, die kon ze niet zomaar met een enkel woord van zich af werpen, en omdat ze niet kon reageren sloeg ze haar handen voor haar gezicht en huilde ze, en haar beugel, die eindelijk wat losser was gaan zitten, viel op tafel.”
Was dit typisch iets van die tijd, Engels of had het met de sociale klasse te maken? Hoofddecor is het familiehuis in Sussex waar de hele familie bij elkaar is. Een speciaal plekje verdient de schrijfster voor de wijze waarop ze in de hoofden van de kinderen kijkt en hun plezier, hun angsten, hun hoop en wanhoop weet over te brengen.
Een passage waarin Christopher in het bos loopt: “Het laatste weiland voor het bos eindigde in een aflopende aardwal met een heg, met aan een van de uiteinden het hek naar zijn bos. Hij liep langzaam langs de heg, die wemelde van de heggenranken, bramen, meidoorns en wilde rozenbottels. Enkele bramen, het dichtst bij de grond, waren rijp, en hij plukte wat hij kon vinden. De kleine, heldergroene wilde appeltjes waren nog niet rijp, en de sleepruimen en de hazelnoten evenmin, hoewel ze heerlijk waren – kleine, sappige vruchten die lichtgroen smaakten. Hij verzamelde er een paar voor zijn voorraad.”
Oog voor detail
Op een schilderachtige manier beschrijft de auteur de landschappen, de kleding, het eten en de huizen. Ze gebruikt soms termen die ons vreemd in de oren klinken zoals ‘chemise-enveloppe’ een kledingstuk van weleer en dat geeft het verhaal wat extra’s mee. Verder zien we het puriteinse van het Victoriaanse tijdperk regelmatig terugkomen in het verhaal, de taboes die er waren terwijl aan de andere kant angstig naar de nabije toekomst gekeken wordt in verband met de dreiging van WOll, deze wordt door de volwassen als ‘De Situatie’ aangeduid.
“Eén stukje. ‘We hebben besloten dat de methode van overleg de gehanteerde methode zal zijn voor het oplossen van andere kwesties die op onze twee landen betrekking hebben en we zijn vastbesloten ons te blijven inspannen om elke mogelijke bron van onenigheid uit de weg te ruimen en er zo toe bij te dragen dat Europa verzekerd is van vrede.’
Edward kreunde. Toen zei hij: ‘Een geweldige oude kerel, Chamberlain. Ik moet zeggen dat ik werkelijk niet geloofde dat hij het voor elkaar zou krijgen.’”
Lichte jaren is een fijn boek dat een vervolg verdient. De beoordeling van 4 sterren en geen 5 berust op het moeten wennen aan de langzame stijl en het kabbelende verhaal, het boek moet rijpen in het hoofd en het vervolg zal daarbij helpen. De auteur schreef deze romancyclus op basis van haar eigen familie. De vader van Elizabeth Jane was een rijke houthandelaar, haar moeder balletdanseres.
De dreiging van de oorlog gaat natuurlijk een rol spelen in het volgende deel en maakt nieuwsgierig naar de ontwikkeling van de verschillende personages en de onderlinge relaties: zal alles zo blijven, of gaan sluimerende processen veranderen in persoonlijke drama’s? Hoe vergaat het de jonge generatie, kunnen zij hun dromen waarmaken?
—
Eerder verschenen in Met de neus in de boeken
Lees ook de recensie Tea van Lierop van Deel 2
