Het trainingsmaatje van Bep van Klaveren
[Recensie] Wat een hartverwarmend boek. Over boksen! Hoe is het mogelijk dat dit het eerste woord is dat bij mij opkomt wanneer ik mij afvraag hoe dit boek te recenseren. Een sport, die bij mij in principe alleen maar aversie oproept. “Een sport waarbij je je voor een zak centen in elkaar laat slaan”! (pag. 16)
Bep van Klaveren, in 1928 Olympisch kampioen in de klasse vederlicht, is op zoek naar een sparringspartner en komt uit bij Jaap Waterschoot. Zo’n sparringspartner had van Klaveren. Er is weinig over deze jongen bekend, maar Hans Kanters heeft van hem in dit boek een boeiende hoofdpersonage van gemaakt.
Crisis
Rotterdam 1935, overal crisis. Jaap is 19 jaar, zoekt verbeten naar werk, vader is een knorrige invalide, met schijtende duiven op het platte dak van de Gaffelstraat, moeder een schippersdochter, probeert met strijken, schoonmaken e.d. de financiële touwtjes zo goed en kwaad als het gaat aan elkaar te binden. Prachtig schets Kanters het crisisbeeld van voor de oorlog. “Wij waren niet arm, wij hadden alleen geen geld.” En, Jaap kan goed boksen. Dus hoe is het mogelijk dat Pa Bep van Klaveren, die aan de deur was om Jaap te spreken, niet heeft binnen gelaten? Het gesjacher om een baantje, vaak maar van korte duur, dat kent iedereen uit Jaaps’ omgeving. Daar is hij absoluut niet de enige in. Blij met werk onder je niveau. Het dondert eigenlijk niet wat. Pakken wat je pakken kan. Het wordt Jaap wat te benauwd in Rotterdam en hij monstert aan als matroos op de vaart. Hij leert snel, geniet van de havens onderweg, het vreemde, dat trekt hem wel, maar het matroos zijn is het niet echt. Eigenlijk zo hij naar de zeevaartschool moeten, maar wie gaat dat betalen? Er moet toch echt geld verdiend worden. Ondertussen is hij wekelijks met Bep van Klaveren in de sportschool te vinden. Hij leert veel, heeft mooi voetenwerk, lijkt meer op dansen, is behendig en heeft een topconditie. En ja, hij krijgt zijn eerste grote wedstrijd. Vechten tegen Luc Warnaars om het Nederlands kampioenschap lichtgewicht.
Op de achtergrond begint de onrust over het opkomend fascisme uit Duitsland. Als hij dat wint is hij rijp voor Amerika volgens Van Klaveren die daar alles van weet. En is hij kandidaat voor de volgende Olympische Spelen van 1936 (moet hij daar wel heengaan?), waar hij derde wordt. Zijn lethargische vader verandert in een deskundige en enthousiaste manager. Zo ontroerend hoe Kanters schrijft over de relatie tussen Jaap en zijn vader en de zorg om zijn kwakkelende moeder. Met boksen valt er wel wat te verdienen, maar het houdt niet over. En Jaap wil een eigen woonplek, zodat hij in ieder geval eens lekker met zijn meisje alleen kan zijn. Dat lukt, op Katendrecht. Een beetje smoezelig buurtje, maar zijn meisje Emmy, van betere komaf lijkt het allemaal aan te kunnen. Er is echte liefde in het spel. Jaap wil, mede door zijn contact met Bep van Klaveren, toch echt zijn mogelijkheden om een echte bokser te worden in Amerika gaan proberen. Dus hij vertrekt vlak voordat de oorlog uitbreekt in Nederland. En hij gaat het daar redden. Hij is gewaarschuwd door Bep voor louche gasten die op geld uit zullen zijn, voor ongure handeltjes, waar je niet zomaar zicht op krijgt. Maar vanwege zijn ervaringen in het vooroorlogse buurtje Rotterdam, en de bokswereld, komt hij gepokt en gemazeld aan en laat zich geen oor aan naaien. Dus gaat hij bakken geld verdienen wat hij net zo makkelijk weer weggeeft aan familie en schoonfamilie wanneer dat nodig is.
Hij in Amerika. Zijn gezin in Nederland. Dat gaat niet goed. En zeker niet wanneer er berichten komen over zware bombardementen in Rotterdam. Hans Kanters heeft een prachtig boek geschreven. Over Rotterdam in crises, oorlog en vlak daarna. Over je verbinden als vrienden aan elkaar. Over liefde en respect voor ouders,over een ontluikende relatie. En ja, ook over boksen, maar dat is volgens mij veel meer een terzijde. Ik heb ervan genoten.
—
Eerder verschenen op Allesoverboekenenschrijvers.nl
