Tolteekse mysterieën
De schrijvers
[Recensie] Don Miguel Ruiz (1952) is een Mexicaanse-Amerikaanse sjamaan en een grote jongen binnen de New Agebeweging. Voor zijn bekendste en in tientallen talen vertaalde boek The Four Agreements (1997) gebruikte hij oude Tolteekse inzichten om zijn internationale miljoenenpubliek naar meer persoonlijke vrijheid te loodsen. Medeauteur Barbara Emrys is eveneens sjamaan en kan u Tolteeks leren dromen. Eerder schreven ze samen The Toltec Art of Life and Death (2015).
De thematiek
Een ontboezeming: een aantal jaren terug liep de boel me een beetje om, waarop iemand mij Ruiz’ Four Agreements in handen speelde. Ik had nog nooit van de goede man gehoord en op dat moment kwamen zijn vier adviezen goed van pas voor een welkome frisse wind in het hoofd. Wees onberispelijk in je woorden, vat niets persoonlijk op, ga niet uit van veronderstellingen en doe altijd je best – basale, hoogst praktische wijsheden die je overigens ook in niet-Tolteekse sferen kunt tegenkomen. Dus toen onlangs De drie vragen uitkwam, was ik benieuwd: zou Ruiz nog steeds inspireren? Ik verklap het maar alvast: nee.
En dat terwijl hij met Emrys toch drie hoogst essentiële levensvragen bespreekt. Wie ben ik? Wat is echt? En wat is liefde? Voor het antwoord daarop gaan ze vooral in op wat dat allemaal NIET is. Om te beginnen wordt het ‘ik’ weggeschoffeld. Wat onze geest voor onze onveranderlijke inborst en overtuigingen houdt, is volgens de auteurs namelijk een illusie die ons middels beloning en straf is aangepraat door ouders, school, kerk en overheid. We blijken ons met dat ‘ik‘ vast te klampen aan een veroordelende, bazige stem in ons hoofd, die tuk is op aandacht, complimentjes, drama en het eigen gelijk. De kunst is dus om dat ‘ik’ onder controle te krijgen.
Ook als we de werkelijkheid denken te beschrijven, bedriegen we onszelf. Ideeën, gedachten, nadenken, taal: ze verdraaien de waarheid en blokkeren de lichamelijke ervaring, de enige verbinding met de pure (goddelijke?) levensenergie en werkelijkheid. Van de liefde begrijpen we evenmin veel zolang we geloven dat we die moeten (en kunnen) verdienen door aan allerlei voorwaarden te voldoen, ten koste van zelfrespect en gezonde eigenliefde.
Interessantste stelling
Je hoort regelmatig beweren dat alles draait om het verhaal: violisten moeten met hun strijkstok een verhaal vertellen en zonder ‘story telling’ had nog nooit iemand van Coca Cola gehoord. Mensen zijn wezens die verhalen vertellen, beamen ook Ruiz en Emrys. Interessant is daarom hun stelling dat ons levensverhaal, zelfbeeld en identiteit slechts verzinsels zijn van dat vermaledijde ‘ik’. Voor een eerlijk en volledige bewustzijn moet je dat verhaal dus durven weggooien en gaan vertrouwen op wie je werkelijk bent, ongeveer zoals Jezus in de woestijn en Boeddha hun ‘ik’ wisten te ontstijgen. Verwarrend is dan weer wel dat De drie vragen is opgedragen aan “degenen die ervoor kiezen de held te zijn van hun eigen verhaal”, waarbij je maar aan moet voelen of je in een ‘echt’ of in een ‘verzonnen’ verhaal zit.
Mooiste zin
Wat dacht u van deze? “We zijn allemaal pure energie, gevat in de droom van de materie.”
Redenen om die boek niet te lezen
De auteurs hebben er toch woorden, ideeën en gedachten voor nodig om u ervan te overtuigen dat zij wel de ware werkelijkheid beschrijven – het is de paradox van elk betoog dat de wereld van de geest wantrouwt. Daarbij blijft het vooral bij abstract georakel. En stoppen mensen nu echt alleen maar voor een rood verkeerslicht uit angst voor een boete van oom agent?
Redenen om dit boek wel te lezen
Eerlijk zelfonderzoek, twijfel en luisteren. Angst, overgave en vergeving. Dromen, geestelijk ontwaken, transformatie. De paradijselijke kindertijd. Er komt een flink pak universeel spirituele thema’s langs. Verder geeft het inderdaad te denken dat mensen soms meer achting voor hun huisdier hebben dan voor hun eigen, ‘schuldige’ lijf. Zo’n inzicht is best een sterretje waard. Nou vooruit, twee dan. Ook nog vanwege dat vorige boek.
—
Eerder verschenen in Trouw en op Marijke Laurense
