"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De gesloten piano

Vrijdag, 8 maart, 2019

Geschreven door: Monique van Roosmalen
Artikel door: Jacqueline Stil

“We gaan u verschonen, ma”

[Recensie] De rode draad door dit boek is het ziekbed en de wil tot euthanasie van oma. In de hoofdstukken die zich afspelen in 2013 en 2014 wordt dit beschreven vanuit de ik-vorm. Deze persoon is de kleindochter van oma, die Rozenbottel wordt genoemd.

De andere hoofdstukken vinden plaats in de jaren 1938, 1944, 1948, 1949, 1961, 1971 en 1972. Hier wordt een andere ik-figuur gebruikt, maar wie dat is blijft een beetje raadselachtig. Wie is Suzanna? Wie is Lieke, Leonie, wie is moeder, mama en oma in deze gedeelten? Ik kom er maar niet achter.

Wat leuk is in dit boek zijn de beschrijvingen van huiselijke taferelen, bijvoorbeeld dit: ” Doe het grote licht eens aan, Lieke” Ik trok aan het koord achter oma’s hoofdeinde. Haar gezicht veranderde; angst maakte plaats voor verbazing. Ze keek van mama naar mij, alsof zij ons in jaren niet gezien had. Mama liet oma los en pakte een matje uit het nachtkastje. “We gaan u verschonen, ma.”

Muziek speelt ook een grote rol in dit verhaal. Oma hield veel van muziek en heeft ook speciale wensen voor muziek op haar begrafenis. Haar grote liefde Johan speelde piano. De vader uit de 20e eeuwse anekdotes speelt ook piano. Dochterlief in die verhalen mag op zangles, hoewel de ouders wat argwanend tegenover haar zijn of zij wel genoeg talenten bezit. Er wordt ook regelmatig naar een concert gegaan. De titel van het boek wordt pas duidelijk in het laatste hoofdstuk, wanneer kleindochter zich afvraagt of Johan nog piano speelt. Gedurende het gehele boek echter blijft in de lucht hangen hoe weinig vanzelfsprekend muziek is en dat elk moment de ‘ piano gesloten’ kan worden.

Het boek heeft als prachtige kaft een foto van een levensgrote piano, met op één van de toetsen zittend een mini vrouwtje.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles