"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De grote verwarring

Dinsdag, 13 december, 2016

Geschreven door: Luckas Vander Taelen
Artikel door: Jonas Vandroemme

Hoe moeten we reageren op het islamitisch fundamentalisme?

In september 2009 schreef voormalig Groen-parlementslid Luckas Vander Taelen een column voor De Standaard. Onder de titel De Getto’s van Brussel stelde hij een duidelijke vraag: “Waarom durven wij niet opkomen voor wat eigenlijk essentieel is: respect voor de wetten en de waarden van het land waarin wij leven?” De bewuste column gooide Vander Taelens politieke carrière overhoop. Vijf jaar lang werd hij bij de Vlaamse groenen met de nek aangekeken, tot hij in 2014 zijn zetel in het Vlaams parlement opgaf. Dat het zo moest lopen, wijt de opiniemaker aan een grote verwarring:

“De grote verwarring heerst in onze hoofden en zorgt daar voor veel onbehagen. We voelen aan dat de wereld totaal is veranderd, maar slagen er niet meer in hem te begrijpen. En de oude paradigma’s, het tussen links en rechts opgesplitste denken, kunnen ons daarbij niet meer helpen.”

Met De Grote Verwarring richt Vander Taelen zijn pijlen op het linkse politiek correcte denken. In vijftien vlammende essays betoogt hij dat niet alle conflicten opgelost kunnen worden ‘met een goed gesprek’. De opvang van asielzoekers is dan wel een morele plicht, onze samenleving wordt ook op de proef gesteld door de komst van mensen die er radicaal verschillende religieuze en culturele opvattingen op nahouden, klinkt het.

Volgens Vander Taelen worden we geconfronteerd met een heuse spirituele revolutie, die begon toen ayatollah Khomeini in 1979 van Iran een islamitische theocratie maakte. Terwijl het salafisme in de daaropvolgende decennia welig tierde, hielden Westerse progressieven zich gedeisd: uit vrees om als islamofoob of racist bestempeld te worden, maar ook omdat ze in de allochtone gemeenschap een ‘nieuw proletariaat’ zagen. Het heeft er volgens de auteur voor gezorgd dat de tekens van een groeiend islamitisch fundamentalisme niet werden gezien.

Schrijven Magazine

Tot 13 november 2015. De gruwel in Parijs en later ook in Brussel werden door links beantwoord met een verpletterende stilte. “De aanslagen waren een mokerslag voor vele ideologische zekerheden”, schreef Vander Taelen toen in Knack. “Misschien bieden deze dramatische gebeurtenissen een historische kans aan links om zich aan een deugddoende herbronning te onderwerpen.”

Dat er wel degelijk iets broeide, was voor Vander Taelen al een tijdje zonneklaar. In het boek beschrijft hij hoe ‘zijn’ Brussel in enkele jaren ingrijpend veranderde. Aan de hand van persoonlijke ervaringen en anekdotes schetst hij de opkomst van de radicale islam in Brusselse gemeenten als Vorst, Molenbeek, Anderlecht en Schaarbeek. Die veranderingen beschreef hij al in 2010, 2011 en 2012 in boeken met veelzeggende titels als Brussel, de tijdbom tikt verder en Brussel, een politiek incorrecte schets.

De sluipende islamisering is volgens de auteur te lang doodgezwegen, getolereerd en gerelativeerd. Het resultaat is dat zelfs de basiswaarden van onze democratische rechtsstaat onder druk komen te staan.

Principes als de scheiding van kerk en staat, de gelijkwaardigheid van man en vrouw, de vrijheid van meningsuiting en het recht op zelfbeschikking zouden nochtans niet ter discussie mogen staan. “Dat is net het gevaar van cultuurrelativisme dat in geen geval zijn waarden aan een andere groep wil opdringen, uit angst om van etnocentrisme beschuldigd te worden”, aldus Vander Taelen. Hij windt zich ook op over de stelling dat de terreurdaden in Parijs en Brussel – en tal van andere steden wereldwijd – niets met de islam te maken zouden hebben. Vander Taelen bereikt een kookpunt als hij erop wijst dat sommigen, zoals Rik Coolsaet, de schuld zelfs bij het Westen zelf leggen.

De Grote Verwarring gaat over een universeel vraagstuk, maar heeft ook een sterk persoonlijke insteek. Als voormalige partijgenoten van Groen en ‘vermeend progressieve opiniemakers’ zoals Bert Anciaux, Ico Maly en Dyab Abou Jahjah vlijmscherp de mantel worden uitgeveegd, is zijn frustratie erg voelbaar. Maar die agitatie is ook begrijpelijk: met treffende voorbeelden toont hij aan dat met schijnbaar ‘kleine toegevingen’ wel degelijk belangrijke waarden op de helling worden gezet. Volgens Vander Taelen is multiculturaliteit de toekomst, maar dan moeten we ook de juiste vragen durven stellen. Voor de oplossingen kijkt hij vooral naar het onderwijs:

“In de scholen moet de geschiedenis verteld worden die geleid heeft tot onze pluralistische samenleving, die steunt op universele waarden die ons lief zijn. Er moet worden uitgelegd dat godsdienst een private beleving is en geen regels mag opleggen aan het openbare leven.”

Het betoog in De Grote Verwarrig is vinnig, maar helder en overtuigend. Critici zetten Vander Taelen weg als een ‘zure Brusselaar’ of een ‘stroman van rechts’, maar zoals Dirk Verhofstadt in zijn recensie van het boek besluit: “Wie een beetje de actualiteit volgt, weet dat Vander Taelen gelijk heeft. Nu moet hij nog gelijk krijgen.” Eens of oneens: dit boek vertolkt een duidelijk standpunt in één van de belangrijkste maatschappelijke debatten van onze tijd. Wie de argumentatie van alle kanten wil begrijpen, kan dit boek niet overslaan.

Eerder verschenen op https://vreemderdanfictie.wordpress.com/