"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De importbruid

Zondag, 28 september, 2008

Geschreven door: Hülya Cigdem
Artikel door: Lotte Brugman

Inburgeringsroman’ is openbaring

Uit het dankwoord dat Hülga Cigdem aan De importbruid toevoegde blijkt dat zij voor het thema van dit boek niet ver heeft hoeven zoeken. Zijzelf kwam net als de hoofdpersoon op haar vijftiende naar Nederland om bij haar schoonfamilie te gaan wonen. Ook de rest van haar levensloop vertoont in grote lijnen opvallende parallellen met de geschiedenis van Rüya. Voor het boek heeft Cigdem uit haar eigen ervaringen geput, maar ook uit die van haar ‘importbruidvriendinnen’ en natuurlijk uit haar verbeelding. Het resultaat is een verhaal over een veelvoorkomend fenomeen, waar je als gemiddelde Nederlander meestal niet veel meer van weet dan dat het bestaat. ‘Ik wou dat ik kon zeggen dat alles in dit boek fictie is en dat het geweldig is om een importbruid te zijn. Maar dat zou een leugen zijn en daar heb ik geen zin meer in. Het is tijd voor openbaring.’

Hoewel de vijftienjarige Rüya zich stierlijk verveelt op haar eigen bruiloft in uitspanning De Gouden Koets in Oisterwijk, heeft ze op dat moment nog hooggespannen verwachtingen van haar leven in het rijke Nederland. Helaas wordt ze in die verwachtingen al snel teleurgesteld.
De familie van Rüya’s nieuwe echtgenoot Kaan woont wel in een relatief groot huis, maar verder lijkt het in niets op het paleis waar Rüya in Turkije van droomde. Haar kaynana, Kaans moeder, zwaait er de scepter en eist van haar nieuwe schoondochter een flink aandeel in het huishouden, gehoorzaamheid, dienstbaarheid en bovenal onberispelijk gedrag. In de Turkse gemeenschap in Tilburg heerst een sterke roddelcultuur: iedere misstap wordt uitgebreid besproken tijdens de bijeenkomsten van de vrouwen. Die hebben er dan ook alle belang bij om de vuile was zo veel mogelijk binnen te houden. Zo wordt er met geen woord gerept over de gokschulden van Kaans broer die zijn ouders voor hem afbetalen, ook al drukken de lasten zwaar op de welvaart van het hele gezin.

De angstige, verlegen en seksbeluste puber Rüya ontwikkelt zich in de loop van het boek tot een volwassen vrouw die zich bewust is van haar talenten en mogelijkheden. Daarbij ontdekt ze niet alleen dat Nederland geen sprookjesachtig land is waar iedereen zwemt in het geld, maar ook dat ze zal moeten vechten om gebruik te mogen maken van de mogelijkheden die haar geboden worden. Om zich te kunnen ontwikkelen moet Ruÿa zich namelijk eerst ontworstelen aan de strenge normen die haar schoonfamilie en haar man haar opleggen.

Rüya is overigens ook geen gemakkelijk persoon om mee te leven. Ze heeft een rebels en koppig karakter en een beperkt relativeringsvermogen. Haar woede over een ongewenste zwangerschap, de dagenlange weeën en het feit dat ze de aandacht van haar man voortaan zal moeten delen, maakt dat ze haar pasgeboren dochter volstrekt negeert en soms zelfs dood wenst. De eerlijkheid waarmee Rüya als verteller deze donkere kant van zichzelf belicht is soms bijna pijnlijk, maar het maakt haar een bijzonder interessant en bovendien erg overtuigend personage.

Boekenkrant

Met De importbruid heeft Hülga Cigdem een boeiend en inspirerend boek geschreven, waarin de Nederlandse taal een belangrijke rol speelt. De cursus Nederlands die Rüya uiteindelijk mag gaan volgen, is de eerste stap op weg naar erbij horen. De taal stelt haar in staat om de Nederlanders om haar heen beter te begrijpen en gebeurtenissen te plaatsen. De importbruid is daarmee eigenlijk een nieuw soort bildungsroman. Misschien zou je het een inburgeringsroman kunnen noemen.

Terwijl we alleen maar kunnen hopen op een goede afloop voor Rüya, zet de schrijfster met dit boek een bewonderenswaardige prestatie neer. Wel moet gezegd worden dat het verhaal een deel van zijn kracht ontleent aan het sterk autobiografische karakter ervan. Hopelijk zal Cigdem in staat blijken om een vervolg te schrijven op dit debuut dat even boeiend is, ook als het verhaal iets verder van haar af staat.


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.