"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De kapperszoon

Dinsdag, 1 maart, 2022

Geschreven door: Gerbrand Bakker
Artikel door: Alek Dabrowski

Een perfecte leeservaring

[Recensie] De nieuwe roman De kapperszoon van Gerbrand Bakker was een perfecte leeservaring. Het boek bevat geen zwakke passages of zinnen waar wat mis mee is. Ik las het in twee dagen uit, louter omdat ik andere verplichtingen had als werk, slapen en eten. Anders had ik het in de befaamde één ruk uitgelezen. Bovendien – niet onbelangrijk – is de verpakking uitstekend. Het omslag is schitterend, lettertype precies goed en het ligt lekker in de hand. Kijk, zo moet je een boek uitgeven.

Ondanks dat ik genoten heb van iedere pagina is het lastig om veel over de inhoud te zeggen, zonder het leesplezier van anderen te bederven. De hoofdpersoon is Simon, een kapper in Amsterdam. Hij heeft de zaak van zijn grootvader overgenomen en doet rustig aan. Het pand, waar hij zelf ook woont, is afbetaald. Hij hoeft niet meer zo hard te werken en draait geregeld het bordje op de deur om: Fermé. Zijn grootvader leeft nog, net als zijn moeder. Zijn vader is voor zijn geboorte overleden. Hij kwam om in 1977 bij de vliegtuigramp op Tenerife. Zijn vrouw wist niet dat hij in het vliegtuig zat. Haar man was plotseling verdwenen en een paar dagen later was hij dood. Waarom verliet hij haar? Op een dag komt een schrijver, een vaste klant van de kapper, de zaak binnen. Hij zoekt een onderwerp voor zijn nieuwe boek en vraagt Simon of hij in zijn zaak mag zitten om de klanten en zijn werk te observeren. Zij raken daarna met elkaar bevriend. De schrijver is geïnteresseerd in het verhaal van Simons vader en Simon zelf vraagt zich ook steeds vaker af wat er precies is gebeurd. Tot zover wat er ongeveer op de flap staat.

We volgen Simons leven. Bakker schrijft heel natuurlijk over zijn relatie met zijn moeder en het contact met zijn oude grootvader, die nog zeer kwiek is. Simon helpt zijn moeder iedere zaterdagochtend met haar werk in het zwembad, het begeleiden van verstandelijk gehandicapten. Zijn grootvader vraagt hij naar de details over zijn vader. Het mooie van deze roman is dat het schrijven zelf ook onderwerp is. Heel ingenieus weet Bakker de feitelijkheden rond de vliegramp, de vorderingen van de schrijver en het verhaal van Simon te combineren.

Vaak komt de vraag naar het waarom op bij een van de personages, en bij de lezer, zowel met betrekking tot de vader van Simon als tot bepaalde levensvragen in het algemeen. Gerbrand Bakker, of de schrijver, is hierin even nuchter als Simon. Sinds lange tijd zijn Simons grootvader en zijn moeder samen op bezoek. Hij heeft hen beiden uitgenodigd voor het eten. Simon vraagt zijn moeder waarom zij al die tijd alleen is gebleven. Zij legt de vraag terug. Hij is toch ook alleen. Hoewel hij zo nu en dan een man mee naar huis neemt voor hooguit één nacht.

Kookboeken Nieuws

“Altijd maar dat waarom,’ zegt Simon, om de vraag voor te zijn. ‘Waarom wordt iemand tegelzetter? Omdat hij dat leuk vindt. Dat is geen antwoord natuurlijk en het schijnt dat je tegenwoordig het woord leuk niet meer mag gebruiken. Waarom op vakantie naar de Malediven en niet naar Sri Lanka? Omdat het op de Malediven mooier is? Ook dat is geen antwoord natuurlijk. Mensen doen gewoon dingen. Er gebeuren dingen. Klaar.”

Ik gun iedereen dezelfde mooie leeservaring die ik had bij het lezen van De kapperszoon.

Eerder verschenen op Uitgelezen Boeken