"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De krant

Woensdag, 1 juli, 2020

Geschreven door: Huub Wijfjes, Frank Harbers
Artikel door: Peter van Dam

Een cultuurgeschiedenis

[Signalering] Al vier eeuwen vernemen mensen in Nederland het nieuws uit kranten. Vanaf het begin van de 17de eeuw verschenen regelmatig gedrukte bladen voor een breed publiek, die door professionele professionele nieuwszoekers gemaakt werden. Juist nu kranten het moeilijk hebben, vinden Huub Wijfjes en Frank Harbers het belangrijk om hun geschiedenis te boekstaven. Wie maakten kranten en waarom? Wat stond erin? Wie lazen ze? Wat was de relatie tot andere media?

De lezer doorloopt de krantengeschiedenis in hoofdstukken die per tijdvak door andere specialisten zijn geschreven. Dat levert rijke hoofdstukken op met prachtige illustraties. In combinatie met de uitwaaierende benadering maakt de opzet het wel moeilijk om grote lijnen te ontdekken. In het oog springt de moeizame relatie met machthebbers, die al de eerste kranten parten speelde. Eveneens steekt de dubieuze reputatie van nieuwsmakers regelmatig de kop op: van het winstbejag van de eerste krantenmakers via de slechte naam van broodschrijvers in de 19de eeuw naar het romantische beeld van de journalist als vrijbuiter in de 20ste eeuw. Het contrast met het zelfbeeld van de kranten is opmerkelijk: sinds de 19de eeuw dichtten kranten zichzelf een steeds fundamentelere rol toe. Kranten presenteerden zichzelf als nieuwsduiders, spreekbuis van een achterban en democratische macht. Bewust of onbewust relativeert deze cultuurgeschiedenis die pretentie, door die naast andere opvattingen over de plaats en taak van dit opmerkelijke medium te presenteren.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Geschiedenis Magazine