"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De Ladder

Dinsdag, 8 januari, 2019

Geschreven door: Onbekend
Artikel door: Linda van 't Land

Waarom veranderen zo moeilijk is én… welke drie stappen wel werken.

[Recensie] Mensen hebben doelen nodig, een reden om ’s ochtends voor op te staan. Doelen zijn daarmee een soort motivatiemagneten: ze wijzen de weg, geven energie, stimuleren actie, vergroten ons doorzettingsvermogen en stimuleren creativiteit. Vaak vraagt het bereiken van een doel om een gedragsverandering. En hoe je díe daadwerkelijk doorvoert, beschrijft Ben Tiggelaar in zijn nieuwste boek De Ladder.

[Recensie ] “We gaan in de westerse samenleving letterlijk dood aan ons eigen gedrag.” Bám! Kom er maar in, Ben Tiggelaar. De gedragswetenschapper en auteur van bestsellers als Dromen, durven, doen en MBA in één dag neemt geen blad voor de mond in De Ladder. “Slechte gewoontes zijn de hoofdoorzaak van grote gezondheidsproblemen, zoals kanker, hartklachten, beroertes en diabetes. De schatting is dat maar liefst veertig procent van mensen in onze samenleving voortijdig overlijdt door onverstandig gedrag als roken, teveel drinken, te weinig bewegen, te veel en ongezond eten of te weinig rust nemen.” Tijd voor goede gewoontes dus en voor nieuw, ander en beter gedrag. Maar niets blijkt zo moeilijk als het aanpassen van menselijk gedrag.

Ons gedrag wordt volgens Ben Tiggelaar, die zijn boek heeft gebaseerd op tientallen (inter)nationale studies naar gedrag en gedragsverandering, aangedreven door drie factoren: capaciteit (‘kan ik het?’), motivatie (‘wil ik het’?) en omgeving (‘kan ik het hier?’). Wat ons tegenhoudt om ons gedrag te veranderen, zijn automatismen, de ingebakken neiging om pijn te vermijden en onze fysieke en sociale omgeving. Gedrag wérkelijk veranderen valt dus niet mee. Blijvend andere dingen doen: dat is de essentiële en doorgaans ook zwakke schakel wanneer het om veranderen gaat.

Boekenkrant

Tiggelaar introduceert een ladder met drie treden om succesvol tot een blijvende gedragsverandering te komen. De bovenste trede staat voor het doel dat je nastreeft, ofwel de uitkomst, het resultaat of de ontwikkeling die je wilt zien. De middelste trede is het gedrag dat nodig is om dat doel dichterbij te brengen. Concreet, helder geformuleerd gedrag, dat je kunt voor- en nadoen. De onderste trede staat voor support: de ondersteuning die nodig is om je gedragsvoornemen echt uit te voeren. Werken met dit verandermodel is volgens Tiggelaar eenvoudig: je plant je verandering van boven naar beneden. Je bepaalt je doel, vertaalt dit naar gedrag en regelt je support. Vervolgens probeer je van onderen naar boven of het werkt. Je regelt je supporttechnieken, probeert je nieuwe gedrag uit en werkt toe naar je doel.

Gedragsverandering kan ook in ridicuul kleine stapjes worden bereikt, aldus de auteur. “Stel dat je doel is om minder stress te ervaren in de ochtend. Dan kun je besluiten om voortaan een uur eerder op te staan. Maar je kunt je ook voornemen om met kleine stapjes te beginnen en iedere dag een minuut eerder op te staan, totdat je op zestig minuten zit.” Het is de kunst om zogenaamd sleutelgedrag te selecteren: gedrag dat haalbaar is, het doel dichterbij brengt en het liefst enkele positieve neveneffecten heeft. Het is het proberen waard. Want: niet elke verandering is een verbetering. Maar elke verbetering vraagt wel om een verandering.

Eerder verschenen in EVMI