"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De loden schoentjes

Maandag, 28 augustus, 2006

Geschreven door: Paul Marijnis
Artikel door: Karlijn de Winter

Een stoere girl aan het woord

De oprichting van de ‘Pedofielenpartij’ heeft recent allerlei ontstelde reacties losgemaakt over het legaliseren van pedofilie. Hoe is het immers mogelijk dat er mensen bestaan die zich niet om het lot van onschuldige en machteloze kinderen bekommeren? Hoe kunnen zulke perverse ideeën in ons moreel zo hoogstaand land ontstaan? Het zijn vragen waar Nederlanders zich mee bezighouden, want zij geloven dat ze in een rechtvaardige maatschappij leven waarin iedereen voor elkaar zorgt. Paul Marijnis schotelt ons in De loden schoentjes echter een heel ander beeld van de Nederlandse samenleving voor. Het normen- en waardenbesef lijkt hierin mijlenver weg.

In het brandpunt van zijn nieuwste roman staat een tienermeisje dat nu eens Bambi heet, dan weer Marietje, Mar of Maf. Ze heeft de leeftijd waarop ze ongeveer op de middelbare school zou moeten zitten, maar in plaats daarvan is ze samen met een groep andere ouderloze en verwaarloosde meisjes in dienst bij de ‘Kitten Club’. De kinderen geven daar in hun minimalistische roze jurkjes gedwongen dansvoorstellingen en het opgehitste mannelijke publiek telt rustig enkele duizenden euro’s neer om een van hen mee naar boven te nemen. Voor Bambi lijkt het een realiteit waaruit niet aan te ontsnappen valt.

Maar wanneer de journalist Arthur Pellecan bij toeval de club betreedt, raakt alles plotseling in een stroomversnelling. Hij ziet er wel brood in om van haar ervaringen een sensatieverhaal te componeren, en dus stemt hij in met haar plan om voor haar ontsnapping uit de prostitutie te zorgen.

Na een opeenvolging van spectaculaire gebeurtenissen belandt Bambi in een gekraakt appartement in de Amsterdamse Wethoudersbuurt met een lesbische vriendin die haar Mar doopt. Een heerlijk stabiel leven vol genietingen neemt een aanvang. Ze vullen hun tijd met cafébezoek, spullen jatten uit de Bijenkorf, kleren passen, vrijen en roken. Desondanks beseft Mar dat ze altijd op haar hoede moet blijven voor de louche figuren uit de onderwereld die haar weer het bordeelleven in kunnen drijven.

Heaven

De werkelijkheid van deze pubers is er een die de meeste mensen onbekend voorkomt, en verbijsterd achterlaat. Paul Marijnis doet er echter alles aan om hem voor ons tastbaar te maken. Het belangrijkste middel dat hij daartoe aanwendt is het taalgebruik: zijn stijl karakteriseert zich door korte, vlugge zinnen en krachtige uitlatingen: ‘Hee, stoere bink! Kom op.’, ‘Had Bambi geen mobieltje? Kocht er wel een.’ Uitvoerigere beschrijvingen of psychologische reflecties vindt de auteur vermoedelijk niet passen bij zijn personages, en laat hij daarom maar helemaal achterwege. Het boek krijgt hierdoor een bonkend staccatoritme dat de leesbaarheid in de weg staat.

Bovendien probeert hij hun leefwereld te schetsen door te focussen op wat types als Mar belangrijk vinden: versierpartijen, make-up, doelloos gekwebbel. Misschien benadert Marijnis met het uitlichten van dergelijke thema’s inderdaad de realiteit waarin sommige jongeren leven, maar wanneer je volstaat met een getrouwe weergave daarvan krijg je nog niet meteen boeiend proza. Diepgang en inzicht in de beweegredenen van de personages blijft door het hele boek heen de grote ontbrekende factor.

Het commentaar geen diepgravend boek te hebben geschreven, kreeg ook Yvonne Keuls op haar Het verrotte leven van Floortje Bloem (1982), dat eveneens over een ontwricht straatweesje verhaalt. De documentaire lading van dit boek is hoog, en als lezer merk je duidelijk dat Keuls er uitgebreid research voor heeft gedaan. Haar stijl is bovendien veel conventioneler dan die van Marijnis. Hoewel Het verrotte leven van Floortje Bloem het stempel ‘literatuur’ doorgaans niet krijgt toegekend, heeft het op De loden schoentjes voor dat het geloofwaardiger is.

Want ook aan geloofwaardigheid schort het in deze roman. Vingervlugge moordaanslagen en een spectaculaire en inventieve brandstichting, die voor spanning zouden moeten zorgen, zijn slechts absurde plotwendingen.

Hoe dan ook is Marijnis, te zien aan zijn gewikte en gewogen stilistiek, een auteur met literaire ambities. Maar uit De loden schoentjes wordt pijnlijk duidelijk dat er voor een geslaagde roman meer nodig is.


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur:

De loden schoentjes