"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De macht

Vrijdag, 2 februari, 2018

Geschreven door: Naomi Alderman
Artikel door: Suzan Voncken

De wereld na #MeToo

Als vrouwen de macht grijpen

[Recensie] Stel je voor dat sommige vrouwen plotseling fysiek sterker worden dan mannen. Dat enkele jonge meiden een kracht ontwikkelen waarmee ze via hun handen elektrische schokken kunnen geven. Interessant en opwindend voor pubers, gevaarlijk bij jaloezie, boosheid of angst. Langzaam groeit deze macht; ook de oudere vrouwen weten de kracht bij zichzelf te ontdekken en op enkele na, leert ook elke vrouw het te beheersen. Met één aanraking heeft de vrouw de macht over de man, kan hem laten doen wat zij wil, pijn doen en, wanneer nodig, zelfs vermoorden.

De macht begint met het verhaal van Roxy, de dochter van een Britse maffiabaas, die op veertienjarige leeftijd in een gevaarlijke situatie terechtkomt en daardoor haar elektrische krachten ontdekt. Niet veel bladzijdes later leren we Tunde kennen, een Nigeriaanse jonge man die bij het horen over de krachten besluit journalist te worden en de wereld rond te reizen. Het volgende hoofdstuk gaat over Margot, burgemeester met ambitie voor een hogere functie, die een dochter heeft met de kracht. Als laatste is er Allie, die begint als eenzame wees en uitgroeit tot een goddelijk figuur. In de korte hoofdstukken die volgen, worden de eerste tien jaar besproken vanaf het ontdekken van de eerste vrouw met de krachten. Als lezer weten we dat dit ergens naar toe moet leiden, want deel één heeft als titel “nog tien jaar te gaan”, het tweede deel “nog negen jaar te gaan”en zo verder.

De korte lengte van de hoofdstukken heeft grote invloed op het verhaal. Het zorgt voor vaart en, doordat er om de haverklap weer een cliffhanger is, nieuwsgierigheid. Er ontstaat een interessante dynamiek tussen structuur en chaos: je weet wat komen gaat, maar naarmate de wereld hectischer wordt, wordt de volgorde van de hoofdstukken minder voorspelbaar, waardoor de lezer verward raakt – hetgeen precies bij de sfeer van het boek past. Een ander gevolg van de korte hoofdstukken is dat er geen tijd is om te hechten aan personages. De afstand die dit creëert is een interessant middel, hoewel de schrijver dit wellicht niet bewust gedaan heeft.

Boekenkrant

Wat bovendien noemenswaardig is aan de structuur van De macht, is dat het geschreven is alsof het een soort van geschiedschrijving is. Voorafgaand aan de echte roman staat een aantal brieven van ene Neil naar Naomi. Over hoe hij onderzoek heeft gedaan naar hoe de wereld er zo’n vijfduizend jaar geleden uit zou hebben gezien. Enigszins sceptisch over de gegrondheid van zijn claims schrijft Naomi “Volgens mij ga ik deze ‘wereld geleid door mannen’ waarover je het hebt gehad wel leuk vinden. In elk geval een vriendelijker, zorgzamer en – durft ik het te zeggen? – sexyer wereld dan die waar wij in leven”. Door deze briefwisseling, waarmee de roman ook afgesloten wordt, krijgt de lezer een kijkje in de gevolgen van de gebeurtenissen die tot in detail beschreven worden.

Het perspectief wordt dus opgedeeld in tijd, maar ook in locatie. Hoewel er ingezoomd wordt op specifieke personages en hun persoonlijke situaties, wordt er ook, met gebruik van Tunde als wereldwijde journalist, gekeken naar wat er gebeurt in niet-westerse landen wanneer vrouwen opeens de bovenhand hebben.

Waar De macht ook een groot punt van maakt, is de invloed van religie op mensen. Allie heeft een stem in haar hoofd en laat zich leiden door deze stem. Ze vraagt zich af of dit haar overleden moeder is, maar gelooft ook dat het God is. Maar wie weet, misschien is ze gewoon schizofreen. Behalve deze stem, blijkt ook nog dat Allie sterker is dan de meeste meiden en dit, samen met de claim dat God haar leider is, zorgt ervoor dat ze aanbeden wordt en een tot heuse Jezus figuur uitgroeit.

De mentor van schrijfster Naomi Alderman in het proces van het schrijven van deze roman was de koningin van de ‘speculatieve fictie’ Margaret Atwood. De macht valt precies binnen haar genre. Toch is het vergezocht om Alderman al de opvolgster van Atwood te bestempelen; hoewel het plot en de uitwerking van haar ideeën richting briljant gaan, laat de schrijfstijl nog wat te wensen over. De macht leest niet altijd heel soepel, er wordt te veel gebruikgemaakt van accenten op woorden om deze te benadrukken. Ook is er inconsistentie in de schrijfstijl die niet te herleiden is naar specifieke personages. Het is natuurlijk moeilijk te zeggen of dit sporen van de vertalers zijn, of dat dit ook in de originele tekst storend is. Omdat het boek in het begin op het gebied van plot soms nog wat langzaam is, zorgt de schrijfwijze vooral in het begin voor wat oponthoud en verwarring, maar gelukkig neemt het verhaal al gauw de overhand, waardoor de schrijfstijl naar de achtergrond verdwijnt.

De macht heeft vorig jaar de Women’s Prize for Fiction gewonnen, waardoor deze aardig wat hype gekregen heeft in Engelstalige landen. Nu dat de vertaling verkrijgbaar is in Nederland, wordt het tijd om ook hier ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen deze lezen! Het stelt kritische en filosofische vragen, werkt absurde ideeën uit en is bovendien een sterk, spannend en onderhoudend verhaal.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Boeken van deze Auteur:

De macht