Loutering in Amsterdam
[Recensie] De middelste dag van het jaar is roman met de tijdsspanne van nog geen 24 uur, een roman met daarin meerdere verhalen, geheimen zodat er thrillerachtige momenten ontstaan die op zeer subtiele wijze worden uitgewerkt. Plaats van handeling is Amsterdam.
Hoofdpersonage Sylvia ontmoet op een kerkhof een bekende uit het verleden, Lucien. Aan het graf van Andrei, de precies 5 jaar geleden vermoorde ex-man van Sylvia, begint hun snikhete gezamenlijke middelste dag van het jaar. Het is 2 juli.
Het leven van de 60-jarige Sylvia is tot nu toe niet helemaal vlekkeloos verlopen, hoewel ze zelf het idee heeft haar zaakjes onder controle te hebben. Ze heeft een ex-man Tommy, haar eerste echtgenoot, met wie ze 2 dochters heeft en inmiddels ook kleinkinderen. Allen wonen ze in Chicago waar Tommy geboren en getogen is. Sylvia bleef in Amsterdam.
De feiten zijn belangrijk in het boek, maar veel interessanter zijn de beschrijvingen die Maria Stahlie geeft van het innerlijk leven van Sylvia. Door de toevallige ontmoeting met Lucien, alcoholist, ziet er uit als een landloper en heeft een abces in z’n kaak, zijn deze twee voor deze ene dag tot elkaar veroordeeld. Het Griekse bijgeloof zegt dat na vijf jaar de botten moeten worden opgegraven om te kijken of de zonden van de overledene zijn vergeven. Behalve veroordeeld tot elkaar zijn de twee ook lotgenoten doordat ze beiden een geheim op te biechten hebben.
Mystiek speelt een belangrijke rol in het verhaal, zo maakt een ontmoeting met een vriendelijke monnik grote indruk op Sylvia. Tijdens een klassenuitstapje naar een contemplatief klooster maakte ze kennis met “de staat van de hogere verwarring”, een staat van fascinatie en tegelijkertijd angst om voorbij grenzen te gaan: “Haar blik was naar binnen gericht en in haar binnenwereld heerste geen hogere verwarring maar ontreddering.”
Mythologische en Bijbelse ( “Come forth, Lazarus, come forth !” ) verwijzingen geven het verhaal een extra lading. Zoals in de beschrijving van zes reigers aan de rand van de dodenakkers. In de tijd van de Farao’s was de reiger het symbool voor vernieuwing.
De terloops genoemde ex-man Tommy speelt een belangrijke rol, hij is muzikant en is in Nederland voor een optreden met zijn band. Het lichtvoetige ritme van de taal gaat aan het einde van het boek over in een extatisch ritme. De muziek maakt iets los in de harten van de mensen en zorgt voor een adembenemend slot. Een schitterend intiem boek met surrealistische elementen.
—
Eerder verschenen op metdeneusindeboeken.blogspot
