De wetenschapper van na On the Origin of Species
[Signalering] Wie Charles Darwin zegt, zegt On the Origin of Species – de in 1859 verschenen verhandeling die als het begin van de moderne biologie kan gelden. Zijn naam en faam zijn zo sterk verbonden met deze briljante uiteenzetting over de mechanismen die aan de ontwikkeling van het leven ten grondslag liggen – natuurlijke en seksuele selectie – dat we licht vergeten hoeveel meer hij heeft gedaan en geschreven.
In de stroom boeken die naar aanleiding van het Darwin-jaar (2009) het licht zien, is dat van Steve Jones daarom een aanrader. Daarin wordt namelijk de onbekende Darwin geëerd, de wetenschapper van na de Origin, die zich twintig jaar lang met onvermoeibare experimenteerlust heeft gewijd aan een keur van zeer diverse en specialistische onderwerpen: van insectenetende planten tot het ingenieuze seksleven van orchideeën, van de domesticatie van dieren en gewassen tot de expressie van emoties, van het belang van aardwormen tot de wreedheid van sluipwespen. Zowel recht doend aan de historische context van Darwins preoccupaties als gebruikmakend van eigentijdse inzichten laat Jones mooi zien hoe achter de bonte verscheidenheid van diens onderzoeksterreinen steeds dezelfde inzet schuilgaat: te begrijpen hoe de levende natuur in al zijn verschijningen onderhevig is aan de wetten en strategieën van de evolutionaire strijd en verandering.
Na zijn terugkeer van zijn reis met The Beagle heeft Darwin Engeland nooit meer verlaten. Jones’ boek maakt duidelijk dat daar ook geen enkele wetenschappelijke noodzaak toe was. Op de Britse eilanden vond hij meer dan genoeg materiaal om tot zijn dood in 1881 onaflatend verder te zoeken naar de geheimen van de verscheidenheid én eenheid van al het levende.
—
Eerder verschenen in Intermediair
