Een Portugees-Joodse familiegeschiedenis
[Signalering] Rondom het leven van de in 1944 in Auschwitz vermoorde Eli d’Oliveira spint Jaap Cohen een imponerende familiebiografie. Het draaipunt vormen de pogingen van Portugese Joden om tijdens de bezettingsjaren aan deportatie te ontkomen. Met uitgebreide documentatie van hun afstamming bepleitten zij dat ze niet tot een inferieur inferieur ras behoorden. Daarbij grepen ze onder meer terug op de ‘mythe van Sefardische superioriteit’ ten opzichte van Joden uit Oost-Europa en op de nationaalsocialistische rassenleer. Het draaide uit op een mislukking: de ‘Aktie Portugesia’ wist hen niet te redden. Bovendien bezoedelde deze actie het imago van de overlevenden.
Na de oorlog verbraken daarom veel Joden de band met Portugese afstamming . Het boek spiegelt de fixatie op afstamming door de lezer mee te nemen door de geschiedenis van de voorouders van d’Oliveira en de Portugees- Joodse gemeenschap in Amsterdam. Het resulterende verhaal is allesbehalve beknopt, maar levert wel een geslaagd portret van de geschiedenis van Portugese Joden in Amsterdam.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine