"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De stad wint altijd

Vrijdag, 10 augustus, 2018

Geschreven door: Omar Robert Hamilton
Artikel door: Mieke Koster

De deceptie van de Arabische Lente

[Recensie] Omar Robert Hamilton schreef een erg indrukwekkend boek over de Arabische Lente. Deel 1, dat Morgen heet, is voor een groot deel geschreven als dagboekfragmenten, zodat je als lezer op de voet volgt hoe de revolutie verloopt. Dagboekfragmenten waarin vooral Mariam en Khalil gevolgd worden. Zij zijn met nog een grote groep andere jongeren de drijvende kracht achter het mediumplatform Chaos. Er volgt een filmisch verslag van de dagelijkse gang van zaken. En die is verschrikkelijk en mensonterend. Al hebben de mensen hoop. Er worden overwinningen geboekt, vooral vanwege het gebruik van sociale media. De hele wereld kijkt mee, twittert mee, is ooggetuige van  het machtsmisbruik van vooral het leger. Er vallen veel slachtoffers. Als lezer wordt je ook ooggetuige gemaakt van het leed van de slachtoffers en de nabestaanden en dat beschrijft Hamilton op zo’n manier dat je je adem inhoudt. De rauwe werkelijkheid van de revolutie wordt je in je gezicht geslingerd. Maar er blijft hoop. De wereld kijkt mee, ze zijn met zo veel daar op het Tahrirplein. Mubarak is weg.

Wanhoop

Helaas slaat de wanhoop definitief toe in deel twee van de roman, Het Heden. Er ontstaat een machtsvacuüm. Leger en politie beginnen erop los te rammen wanneer duidelijk wordt dat er nieuwe verkiezingen zullen worden uitgeschreven. Er wordt nu toch geluisterd naar de revolutionairen? De Moslimbroederschap begint voedsel uit te delen.  Wordt vriendjes met politie en leger? De revolutie wordt ondermijnd. Er begint twijfel te ontstaan bij het Chaosplatform. Vooral bij Khalil die zich verdiept in het verloop van de eerdere Europese revoluties. Wanneer het grote middenveld, dat vanaf het begin mede actief was, zich begint aan te sluiten bij de machthebbers vanwege vermeende ‘goede’ oplossingen. Wat is de zin van alweer verschrikkelijke filmpjes en foto’s de wereld in te sturen wanneer het erop begint te lijken dat de wereld haar schouders ophaalt en hoe blijf je gemotiveerd wanneer er steeds weer jongeren, vrienden, familieleden worden gemolesteerd, gemarteld en vermoord? Het draagvlak voor de revolutie lijkt per dag af te nemen.

Nieuwe dictator

Hereditas Nexus

Deel 3, Gisteren. De Broederschap heeft de verkiezingen gewonnen, Morsi aan de macht. Hij heeft absoluut een idee hoe het nu verder moet in Egypte, wordt afgezet, Sisi aan de macht. Het wordt er niet veel beter op. Er blijkt een dictator met de scepter te gaan zwaaien. Indringend hoe Hamilton beschrijft wat er gebeurt. Op pagina 233 zegt hij: ”Er valt niet te ontkomen aan de elektromagnetische geluidsterreur.” In korte cursief geschreven staccato zinnen. Over Sisi: dit is de held die zijn leven wilde geven, om jou te redden, mijn land, de man die ons leven beschermt, die onze eer beschermt, de man die door het grote Egypte als grootste zoon wordt geëerd, zegen deze handen, zegen ons dappere leger. Wat te doen? Blijft het platform Chaos functioneren? Zij hebben nog zoveel te doen. In ieder geval erkenning van alle slachtoffers die gevallen zijn. Op zoek naar hun verdwenen vrienden. Berechting van politie en leger voor de martelingen, ondersteuning van de families van alle slachtoffers. En hoe zit het met de eenheid in de Chaosgroep? Hoeveel leed is er nodig om zo’n prachtige club mensen als het Chaosplatform uit elkaar te spelen?

Hamilton geeft een indringend filmisch en hartverscheurend verslag van het proces van de Egyptische revolutie. Hij zat er bovenop en middenin. En dat proef je en ruik je als lezer. Prachtig hoe hij door de omgekeerde volgorde van tijd een inkijk geeft in het meeslepende proces van zo’n revolutie, die natuurlijk alleen maar een vervolg kan hebben wanneer er successen geboekt worden. En zoals de hele wereld weet begon deze opstand op het Tahrirplein als een succesvolle, aanstekelijke hoopvolle aandoening. Leve de revolutie en leve de jongere generatie! Een ernstig indrukwekkend, ondraaglijk, schitterend boek.

Eerder verschenen op Alles over boeken en schrijvers